Podłoże polityczno - społeczne epoki

Podłoże polityczno - społeczne epoki
Wiek XVIII przynosi znaczące zmiany w Europie. Wprawdzie pierwsze symptomy oświecenia pojawiają się w Anglii, później w Holandii (w drugiej połowie XVII w. stanowiona ośrodek żywego ruchu umysłowego, napływają do niej liczni uchodźcy z Anglii i Francji), to jednak kolebką nowego prądu jest Francja.
/ 06.08.2010 09:40
Podłoże polityczno - społeczne epoki

Początek wieku jest dla tego kraju okresem trudnym, wiąże się bowiem z osłabieniem i rozbiciem wewnętrznym (prześladowania protestantów, ucieczka hugenotów). Do takiego stanu doprowadziły rządy Ludwika XIV, nazywanego Król-Słońce, który mówił o sobie: „Państwo to ja!”

Za jego panowania rozkwitł dwór, arystokracja wiodła życie pełne przepychu, zabaw, rozpusty, skarb państwa opustoszał, a nakładane na niższe stany podatki  powodowały niezadowolenie i niechętny stosunek do władcy wielu warstw społecznych. Po śmierci w 1715 r. rządy obejmuje Ludwik XV, zwany „ukochanym”, ale nie  potrafi opanować chaosu, pogłębia jedynie kryzys gospodarczy i polityczny.

Przyczyniają się do tego przegrane wojny, lekkomyślne zarządzanie finansami państwa oraz wpływy faworyt królewskich (madam de Pompadour i madam de Barry). Powoduje to niezadowolenie mieszczaństwa francuskiego, bunty przeciw narastającej biedzie niższych stanów przy widocznym dobrobycie i przepychu możnych. Do  grona atakujących niesprawiedliwość społeczną dołączają pisarze (encyklopedyści, D. Diderot, Wolter). Sytuacji nie zmienia fakt objęcia rządów przez Ludwika XVI.

Nie udaje mu się próba zreformowania państwa. W kraju panuje chaos, rozkład polityczny i gospodarczy, rośnie bezrobocie i ubożenie społeczeństwa. Lud burzy się przeciw królowej Marii Antoninie, kobiecie rozmiłowanej w bogactwach i luksusach, absolutnie nie interesującej się problemami narodu (słynne jej powiedzenie, gdy dowiaduje się o rozruchach ludu, który domaga się chleba: „To niech jedzą bułeczki!”).

Taka sytuacja doprowadza do wybuchu w 1789 r. Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w rezultacie zburzenia Bastylii (symbolu prześladowań), ścięcia głów pary królewskiej,  obalenia monarchii absolutnej i proklamowania republiki w 1792 r. Po fali terroru i krwawej rzezi następuje dyrektoriat i rządy Napoleona. Wydarzenia tej miary mają wielki wpływ na całą Europę i przewroty w innych państwach.

W tym czasie Anglia wyrasta na potęgę kolonialną, państwo rewolucji przemysłowej. Następuje rozkwit nauk eksperymentalnych, liczne odkrycia i wynalazki (np. dokonania Newtona, wynalezienie szczepionki). Filozofia J. Locke’a stworzy podstawy myśli oświeceniowej, ukazuje się „Spectator” - pierwszy nowoczesny dziennik londyński, zaczyna się „wiek powieści”.

Zobacz też : Ignacy Krasicki - powieści

Wielkim mocarstwem staje się Rosja. Rządy Piotra I, Katarzyny I, Piotra II i Katarzyny II wzmacniają potęgę kraju i jego wpływy na kraje sąsiadujące (rozbiory Polski). Również wiek XVIII to czas powstania nowego, potężnego państwa - Stanów Zjednoczonych. Wojna o ich niepodległość (1775-1783) doprowadza do oderwania się od  macierzystej Anglii, Deklaracja Niepodległości (1776) i Konstytucja (1787) utrwalają potęgę i niezależność państwa w świecie.

Zobacz też : Prądy umysłowe epoki oświecenia

Redakcja poleca

REKLAMA