Średniki
Średnik, jest tym znakiem interpunkcyjnym, który służy do oddzielania od siebie dwóch członów zdania złożonego. Stawia się go zwykle, w tych zdaniach, w których poszczególne jego części nie są ze sobą połączone za pomocą spójnika, takiego jak, np. albo, ale, lub, bo, itp.
Otyłość uznaje się za chorobę cywilizacyjną; w ostatnich latach rejestruje się znaczny wzrost ludzi, cierpiących z powodu tej przypadłości.
Drugim przypadkiem, w którym użycie średnika jest możliwe, są specyficzne zdania wieloczłonowe.
Zacina mi się komputer; będę zmuszony zanieść go do serwisu.
Użycie kropki w tym przypadku zbyt silnie oddzieliłoby zdania, ale i wstawienie przecinka wydaje się niemożliwe. Stąd też sugeruje się użycie w tego typu zdaniach średnika.
Dwukropki
Używamy go głównie wtedy, gdy w tekście przechodzimy od ogólnego zaznaczenia kwestii do bardziej szczegółowego wyliczenia rzeczy czy czynności z nią związanych.
Potem zjawili się następni, ale wszyscy musieli trudnić się jednym z trzech zajęć: prowadzeniem lombardów, dzięki którym ubodzy wenecjanie mogli uzyskać drobne i stosunkowo tanie kredyty, handlem starszyzną lub handlem zagranicznym.
(cytat z: Ludzie księgi, Geraldine Brooks, s. 188)
Dwukropka używa się również wówczas, gdy cytujemy, np. czyjąś wypowiedź. W tej sytuacji zdanie po dwukropku zapisujemy z dużej litery.
Wchodzimy, ty pytasz: „Czy są tu grzeczne dzieci?” (…)
(cytat z Noelki, Małgorzaty Musierowicz, s. 59)
Wielokropki
Ten znak interpunkcyjny należy stosować w zdaniach, w których doszło do przerwania toku wypowiedzi.
Radzę niech mama nigdy ze mną w ten sposób, bo ja... Leszczuk zostanie i koniec!
(cytat z Opętanych, Witolda Gombrowicza, s. 115)
Wielokropka używa się również, gdy postanawiamy opuścić część tekstu w cytowanej wypowiedzi. Jednakże w tej sytuacji wielokropek zapisuje się w nawiasie.
Śledziła pocisk wzrokiem, (…) wyobraziła sobie, jak dobrze by było, gdyby ją pokonał i dotarł do celu.
(cytat z Gildii Magów, Trudi Canavan, s.28)
