Na skróty:
- Owsik - co to jest
- Jak wygląda owsik
- Owsiki u dzieci i dorosłych - przyczyny
- Owsiki - objawy
- Test na owsiki
- Lek na owsiki i leczenie owsicy
- Zapobieganie owsikom i owsicy
Owsik - co to jest
Owsiki bytują w jelicie grubym - dorosłe samice stamtąd wędrują do odbytu, by tam złożyć jajeczka. Samica owsika może złożyć jednorazowo aż 11 tysięcy jaj, które bardzo trudno wytępić. Larwy wylęgają się już po 6 godzinach i wracają przez jelito grube do jamy brzusznej.
Pasożyty wydostają się na zewnątrz, krążą wokół odbytu i krocza i to wtedy dają o sobie znać - te okolice swędzą i drażnią, a drapiąc się nosiciel przenosi zakażenie - to prowadzi do owsicy. Wówczas konieczne jest leczenie i przestrzeganie bardzo rygorystycznych zasad higieny przez wszystkich domowników, o czym poniżej.
Jak wygląda owsik
Owsik to pasożyt, którego dostrzeżesz gołym okiem podczas przewijania dziecka, w kąpieli czy przebierania, jeśli jest to samica - ma ona ok. 1 cm długości i 4 mm szerokości, ale samiec jest znacznie mniejszy i można go nie zauważyć.
Zdjęcie owsika pod mikroskopem/ fot. Adobe Stock
Owsiki u dzieci i dorosłych - przyczyny
O owsikach mówi się zwłaszcza w kontekście dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale zdarzają się też przypadki owsików u niemowląt i dorosłych - pasożyt ten bardzo szybko znajduje terytorium do swojego bytowania.
Owsica przenosi się przez brudne ręce oraz niemyte owoce, brudną bieliznę, pościel, wspólne ręczniki, lecz także w komunikacji miejskiej lub ubikacji. Jaja owsików mogą się znaleźć także w kurzu domowym, w powietrzu pomieszczeń klimatyzowanych. Owsicą zarażamy się nie tylko przez dotyk, lecz także drogą oddechową. Owsiki u dzieci pojawiają się w momencie, kiedy maluch zaczyna bawić w piaskownicy czy na plaży.
Owsiki - objawy
Do pewnego momentu owsica może nie dawać żadnych objawów i trudno określić okres wylęgania się larw owsików. Do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów owsików należą:
- świąd,
- pieczenie odbytu,
- swędzenie,
- stany zapalne skóry,
- apatia,
- problemy ze snem (dziecko często się wierci, bo owsik jest najbardziej aktywny nocą),
- rozdrażnienie,
- płaczliwość,
- brak koncentracji,
- problemy z siedzeniem przez dłuższy czas w jednym miejscu.
Test na owsiki
Jeżeli u dziecka lub u osoby dorosłej wystąpią opisane wyżej objawy, a do tego w kale lub w okolicy odbytu można dostrzec małe, białe robaki, trzeba podejrzewać zakażenie owsikiem ludzkim. Pierwszym krokiem jest zgłoszenie się do lekarza i podjąć odpowiednie leczenie i profilaktykę.
Najlepszą metodą diagnostyczną potwierdzającą zakażenie owsikami, jest zrobienie wymazu z okolicy odbytu (fałdów okołoodbytowych), tzw. testu na owsiki. Wykonywany jest on za pomocą taśmy celofanowej, lub przylepca celofanowego.
Badanie musi zastać powtórzone 3 razy. Powinno być wykonane rano, przed podmyciem się i wykonaniem czynności fizjologicznych. W ten sposób można wykryć 90% inwazji.
W diagnostyce owsicy nie wykonuje się badania kału, gdyż jest ono niemiarodajne ze względu na to, że jaja owsika są przezroczyste i mają cienkie osłonki.
Lek na owsiki i leczenie owsicy
Leczenie jest konieczne i musi obejmować wszystkich domowników. Istotne jest przestrzeganie zasad higieny, stosowanie leku na owsiki oraz cierpliwość - owsiki nie są łatwe do wytępienia, a na dłuższą metę mogą bardzo uprzykrzyć życie - dziecko jest płaczliwe i niewyspane, może cierpieć na bezsenność i podrażnić (nawet do krwi) skórę wokół odbytu nieustannym drapaniem.
Lek na owsiki (Pyrantelum - bez recepty) musi być podawany każdemu domownikowi, nie tylko nosicielowi owsików. Bardzo ważne w leczeniu owsików jest zachowanie rygorystycznych zasad higieny.
W dniu rozpoczęcia leczenia należy:
- dokładnie wysprzątać całe mieszkanie,
- dzieciom zakładać na noc bawełniane majtki i rękawiczki na dłonie,
- zmienić i uprać, a nawet wygotować bieliznę osobistą,
- wyprać lub wyrzucić dziecięce zabawki,
- uprać w min. 60 stopniach C (najlepiej 90) stopniach C pościel, ręczniki, a następnie uprasować gorącym żelazkiem,
- postarać się o pozbycie się nośników kurzu - zasłon, koców, firan - najlepiej wszystko uprać i schować.
- codziennie brać prysznic (z użyciem mydła),
- przycinać paznokcie na krótko, najlepiej szorować je szczoteczką,
- dokładnie myć warzywa i owoce.
Te czynności są niezbędne, by pozbyć się jaj pasożytów. Wiele osób, gdy dowiaduje się o zakażeniu, zmienia nawyki żywieniowe: dieta może wspomóc leczenie. Ogranicz cukry, postaw na białko i błonnik. Skuteczne mogą się też okazać domowe sposoby na owsiki z użyciem czosnku, cebuli czy pestek dyni.
Zapobieganie owsikom i owsicy
Profilaktyka owsików u dzieci i dorosłych skupia się na higienie osobistej i higienie otoczenia. Bardzo ważne jest:
- częste mycie rąk, zawsze po powrocie do domu czy zabawie w przedszkolu,
- mycie rąk przed każdym posiłkiem,
- mycie rąk po skorzystaniu z toalety,
- codzienny prysznic i dokładne mycie okolic intymnych,
- częsta zmiana bielizny i pościeli,
- regularne sprzątanie i odkurzanie mebli i tekstyliów,
- przycinanie paznokci na krótko,
- mycie owoców i warzyw przed spożyciem.
Czytaj także: Jak potwierdza się obecność owsików
Glista ludzka - jak sprawdzić, czy jest się nosicielem
Wszy - postępowanie i leczenie
