W sytuacji, gdy w miejscu zamieszkania istnieje tylko jedna forma edukacji: przedszkole lub szkoła, wybór wydaje się prosty. Nawet jeśli mamy do wyboru kilka przedszkoli lub szkół podjęcie właściwej decyzji nadal nie wydaje się trudne – zwykle sięgamy po opinie rodziców na temat uczących nauczycieli, porównujemy ofertę zajęć dodatkowych i koszty.
Jednak w sytuacji, gdy do wyboru mamy nie tylko różne formy organizacyjne wychowania przedszkolnego: przedszkole, punkt przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego, prywatne przedszkole, ale również ofertę z kręgu edukacji alternatywnej – wówczas podjęcie właściwej decyzji nie jest już takie proste. Dlatego jeśli chcemy zapewnić dziecku przyjazną atmosferę, właściwe warunki rozwoju, odpowiednią motywację i poziom nauki warto wziąć pod uwagę różne informacje na temat szkoły lub przedszkola.
Informacje te należy zdobywać w czasie rozmów z rodzicami, odwiedzając placówkę w czasie „dni otwartych”, przeglądając jej stronę internetową oraz rozmawiając z uczącymi tam nauczycielami i dyrektorami. Można również postarać się o możliwość obserwowania zajęć „na żywo”. Wybierając placówkę dla dziecka, warto zadać sobie następujące pytania.
Czy działania nauczyciela skoncentrowane są na tym, co dorosłym wydaje się nauką czy raczej zabawą?
Odpowiedź na to pytanie wbrew pozorom nie jest wcale łatwa. Szczególnie w odniesieniu do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Dzieci w tym okresie mają duże możliwości przyswajania nowej wiedzy, jednak ich sposób uczenia się częściej przypomina zabawę niż naukę w odczuciu dorosłych. Schematyczne nauczanie małych uczniów w sposób przewidziany dla młodzieży czy dorosłych jest błędem. Dlatego też należy zwróć uwagę czy klasa szkolna i nauczyciel sprzyjają zabawie dzieci, czy raczej będą one musiały zasiąść w ławce i kopiować zachowania nauczyciela. Umożliwienie dzieciom swobodnej zabawy sprawia, że dzieci uruchamiają wyobraźnię, wcielają się w różne role i ćwiczą, przepracowują wiedzę i zdobyte w ostatnim czasie doświadczenia, uczą się współpracy, a co najważniejsze – uczą się wzajemnie od siebie. Kolejna sprawa to sprawdzian dla nauczyciela.
Czy potrafi on wytłumaczyć założenia metodyczne i cele, jakie przyświecają określonej działalności dzieci, które na pozór przypominają zabawę?
Dobry nauczyciel nie boi się pytań rodziców, którzy próbują dociekać sensowności zadań, jakie stawia się przed ich dziećmi. Rodzice to przecież spontaniczni wychowawcy i nauczyciele amatorzy, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by pytali – dlatego pytaj: dlaczego dzieci przez pół dnia wykonywały pracę plastyczną zamiast uczyć się liter czy liczb – prawdziwy nauczyciel powinien ci wyjaśnić w sposób przystępny, że choć była to zabawa i dzieci się dobrze bawiły, to tak naprawdę uczyły się mierzyć, obserwowały mieszające się kolory, nazywały kształty i bryły, itd.
Czy szkoła lub przedszkole jest przygotowane na przyjęcie dzieci o zróżnicowanych potrzebach i zainteresowaniach, czy raczej preferowany jest jeden styl uczenia się i pracy?
Zwróć uwagę na liczebność klas i grup, na ilość pomocy edukacyjnych, spytaj w jaki sposób nauczyciel będzie indywidualizował prace dzieci? Czy przedszkole „obiecuje” rodzicom, że po jego ukończeniu dziecko będzie czytać? Na naukę czytania dziecko ma czas w zerówce i w klasie pierwszej szkoły podstawowej – nie musi ukończyć przedszkola z umiejętnością płynnego czytania. Jeśli tak się stanie – to dobrze, nie jest to jednak główna umiejętność, którą powinno posiadać dziecko kończące przedszkole – powinno być ono dobrze przygotowane do edukacji szkolnej, a niekoniecznie ją wyprzedzać.
Jakie miejsce w programie przedszkola zajmuje czytelnictwo i rozwijanie języka?
Czytelnictwo rozwija się poprzez czytanie dzieciom, omawianie słuchowisk, oglądanie przedstawień teatralnych, z kolei język powinien być rozwijany na każdym kroku.
Czy dzieci będą często wychodziły na wycieczki, poznawały najbliższe otoczenie poprzez własne doświadczenie?
Zwróć na to szczególną uwagę – zrezygnuj z przedszkola, w którym nie ma miejsca do zabaw na świeżym powietrzu.
I jeszcze kilka pytań
Jak oceniane są dzieci? Czy są to symbole, jak uśmiechnięte i smutne buźki, oceny czy informacje słowne? Jak nauczyciele kontaktują się z rodzicami, by informować ich o postępach dzieci? Czy nauczyciele mają czas, by poświęcić go rodzicom, omówić z nimi postępy i trudności dzieci w nauce? Jak szkoła pobudza aktywność i kreatywność dziecka? Czy dzieci mają możliwość pracy z rówieśnikami? Czy istnieje swoboda przy wyborze zajęć? Obserwuj wygląd klasy szkolnej: jak ustawione są ławki, czy istnieje miejsce wygodne do odpoczynku lub czytania, kto jest wyróżniany i za jakie osiągnięcia, jakie są prace dzieci: podobne czy zróżnicowane, jakie jest wyposażenie klasy: pomoce do czytania, liczenia, książki, gry dydaktyczne, czy dzieci mogą samodzielnie korzystać z pomocy, czy nauczyciel jest elastyczny i przygotowany do zmiany kształtu lekcji jeśli uczniowie tego wymagają?
