fot. Fotolia
Dlaczego dzieci są najbardziej narażone na zanieczyszczenia powietrza?
Jakość powietrza w Polsce jest jedną z najgorszych w Europie. Dane Europejskiej Agencji Środowiska wskazują, że sytuacja jest szczególnie zła jeśli chodzi o pyły i rakotwórczy benzo(a)piren. Wbrew powszechnej opinii głównym źródłem tych substancji nie jest przemysł, ale domowe instalacje grzewcze i, w mniejszym stopniu, transport samochodowy.
Początek sezonu grzewczego oznacza zatem pogorszenie jakości powietrza, zwłaszcza tam, gdzie mieszkańcy sami ogrzewają swoje mieszkania i domy, paląc węglem lub drewnem. W takich miejscowościach, przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych, stężenie zanieczyszczeń może przekraczać normy o kilkaset procent.
Naukowcy i lekarze wciąż odkrywają nowe związki między zanieczyszczeniami powietrza a różnego rodzaju chorobami. Nie tylko układu oddechowego, ale również odpornościowego, krwionośnego a nawet nerwowego. W grupie szczególnego ryzyka są dzieci. Dzieje się tak z kilku powodów. Bariery ochronne (śluz, nabłonek) są jeszcze u maluchów nie w pełni dojrzałe a krótkie i wąskie drogi oddechowe są bardziej podatne na podrażnienia i zapalenia. Dzieci oddychają z większą częstotliwością niż dorośli, a więc wchłaniają stosunkowo więcej zanieczyszczeń.
Nie bez znaczenia jest również to, że większość maluchów oddycha ustami, a nie przez nos, który jest w stanie wyłapać część zanieczyszczeń. Ponieważ zanieczyszczenia kumulują się przy gruncie, dzieci oddychają powietrzem gorszej jakości niż dorośli.
Czym grozi wdychanie zanieczyszczeń?
Choroby, na które zapadają dzieci z powodu zanieczyszczeń, to przede wszystkim alergie i choroby układu oddechowego. Badania z 2013 roku wskazują, że ok. 50% młodzieży mieszkającej w Krakowie (najbardziej zanieczyszczonym polskim mieście) to alergicy.
Szkodliwe substancje zawarte w powietrzu obniżają odporność dzieci i przyczyniają się do napadów świszczącego oddechu, zakażeń dolnych i górnych dróg oddechowych oraz astmy. Co gorsza – jak dowodzą badania przeprowadzone między innymi przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego – zanieczyszczenie powietrza szkodzi dzieciom jeszcze przed urodzeniem. Noworodki, których matki w okresie ciąży przebywały na terenach o dużym zanieczyszczeniu powietrza, miały mniejszą masę urodzeniową, były bardziej podatne na nawracające zapalenie płuc w okresie niemowlęcym i późniejszym.
Zobacz też: Czego nie zawierają bezpieczne kosmetyki dla dzieci?
Jak ochronić dziecko przed zanieczyszczeniami?
Szkodliwemu wpływowi zanieczyszczeń na zdrowie dzieci możemy do pewnego stopnia przeciwdziałać. Podstawową zasadą jest ograniczenie kontaktu z powietrzem złej jakości. Chyba już wszyscy wiemy, że przy dzieciach absolutnie nie wolno palić tytoniu. Jednak maluchy trzeba również chronić przed kontaktem z tzw. świeżym powietrzem, które często, niestety, wcale takie świeże nie jest. Jest to szczególnie wskazane w przypadku tych dzieci, które już cierpią na takie choroby jak astma czy alergia. Kontakt z zanieczyszczonym powietrzem może poważnie pogorszyć ich stan.
Jak jednak wytłumaczyć dziecku, które chce pobawić się na podwórku, że nie może tego zrobić, bo stężenie pyłu przekracza dopuszczalne normy? Rzeczywistym rozwiązaniem problemu będzie poprawa stanu powietrza w Polsce. Każdy z nas może zrobić coś, aby to osiągnąć.
Liczą się nawet drobne codzienne decyzje i wybory: dbanie o sprawność domowej instalacji grzewczej, zaprzestanie używania węgla najgorszej jakości (np. miału, który jest tani, ale przy spalaniu wydziela wiele zanieczyszczeń), nie palenie śmieci czy rezygnacja z jazdy samochodem, wtedy gdy możemy skorzystać z komunikacji publicznej czy pojechać rowerem.
10 rad, jak chronić dziecko przed zanieczyszczonym powietrzem
- Sprawdzaj jakość powietrza. Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska podają na swoich stronach internetowych ostrzeżenia, gdy stężenie zanieczyszczeń jest bezpośrednio groźne dla zdrowia.
- Zachęcaj dziecko, aby oddychało przez nos. To naturalny filtr powietrza.
- Podawaj dziecku napoje. Część zanieczyszczeń przyklei się do wilgotnych ścianek gardła zamiast trafić do płuc.
- W dni, gdy stężenie zanieczyszczeń powietrza jest wysokie, dziecko powinno zostać w domu. Wyjścia na zewnątrz ogranicz do koniecznego minimum.
- Gdy tylko możesz, wyjeżdżaj z dzieckiem poza miasto. Nawet krótka przerwa od wdychania zanieczyszczonego powietrza ma pozytywny wpływ na zdrowie.
- Unikaj podróżowania z dzieckiem w godzinach szczytu. Jadąc samochodem wybieraj mniej ruchliwe trasy. Zamknij okna w samochodzie, a wentylacje ustaw na obieg zamknięty.
- Spacerując lub jeżdżąc na rowerze z dzieckiem unikaj ruchliwych ulic. Poruszajcie się jak najdalej od krawężnika – największe stężenie zanieczyszczeń jest bezpośrednio w pobliżu jezdni.
- Jeżeli okna mieszkania wychodzą na ulicę, w godzinach szczytu trzymaj je zamknięte.
- Jeżeli to możliwe, urządź pokój dziecka w pomieszczeniu, którego okna nie wychodzą na ruchliwą ulicę.
- Zadbaj o odpowiednią dietę. Pożywienie powinno być bogate w witaminy A, C i E oraz selen pomagające organizmowi neutralizować nadmiar wolnych rodników. Wolne rodniki powstają w wyniku m.in. oddychania zanieczyszczonym powietrzem i przyczyniają się do rozwoju astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Na koniec warto przypomnieć jeszcze jedną, bezwzględną zasadę: nie pal tytoniu w domu, w którym przebywają dzieci! Nie zabieraj dziecka do miejsca, gdzie pali się tytoń! Dym tytoniowy to również zanieczyszczenie powietrza.
Zobacz też: 10 sposobów na lepszą odporność dziecka!
Źródło: materiały prasowe/mn
