Fot. Fotolia
ADHD - Zespół nadpobudliwości psychoruchowej
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych z jakimi spotykamy się u dzieci w wieku szkolnym. ADHD jest rozpoznaniem medycznym i psychologicznym, co oznacza, że dziecko z tym zaburzeniem znajduje się w tej samej grupie co uczniowie z cukrzycą, niedowidzący czy borykający się ze specyficznymi problemami szkolnymi takimi jak dysleksja czy dysgrafia. Dziecko z ADHD ma trudności w szkole nie dlatego, że jest niegrzeczne, ale z powodu objawów, które nie są zależne od jego woli.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej stanowi rozwojowe zaburzenie samokontroli. Obejmuje zaburzenia koncentracji uwagi, nadmierną impulsywność i nadruchliwość, przy czym nasilenie tych trzech składowych może być różne i w inny sposób kształtować zachowanie dziecka.
Dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi łatwo rozpraszają się pod wpływem bodźców z otoczenia, mają kłopoty z kończeniem żmudnych i długich zadań, zapominają o ważnych informacjach, gubią różne rzeczy, mają trudność w skupieniu się na jednej czynności, często nie słyszą co się do nich mówi.
Zobacz także: Czy ADHD wiąże się z agresją?
Uczeń z ADHD w szkole
Wymienione wyżej symptomy bardzo konkretnie przekładają się na sytuację szkolną. Uczeń bez częstego przypominania zapomina, co miał zrobić, nie czyta poleceń do końca, na klasówkach popełnia liczne błędy z nieuwagi, a nie z braku wiedzy, ma trudności z samodzielnym wykonaniem złożonych zadań, zapomina o czym czyta, nie potrafi rozplanować prac pisemnych, pisze wolniej niż inne dzieci, gubi przedmioty, nie pamięta, co było zadane lub co trzeba przynieść na lekcje.
Nasilenie kłopotów z koncentracją uwagi zmienia się zależnie od sytuacji. Dzieci z ADHD lepiej koncentrują się w bardziej ustrukturyzowanym otoczeniu, w kontakcie indywidualnym lub gdy są motywowane do wykonania zadania.
Stopień koncentracji może różnić się na poszczególnych lekcjach, ponieważ dziecku łatwiej się skoncentrować na tym, co go interesuje i pracuje wtedy na układzie motywacji, a nie na koncentracji.
Nadruchliwość to nadmierna, nieuzasadniona ruchliwość dziecka, która nie ma żadnego celu. Może być irytująca dla osób z nim przebywających. Objawia się niemożnością usiedzenia długo w jednym miejscu oraz nadmierną gadatliwością.
Uczeń z nadruchliwością jest bardziej hałaśliwy niż rówieśnicy, w czasie lekcji wierci się w ławce, wstaje, chodzi po klasie, co może przeszkadzać w skupieniu innym dzieciom, w trakcie przerwy biega, żeby rozładować swój niepokój, mówi dużo i szybko.
Zobacz także:
Nadmierna impulsywność u dziecka - w czym się przejawia?
Nadmierna impulsywność natomiast wiąże się z brakiem umiejętności kontrolowania zachowań oraz przewidywania konsekwencji swoich działań. Dziecko nadmiernie impulsywne nie potrafi czekać na swoją kolej, ma trudności w przewidywaniu konsekwencji, działa bez zastanowienia, nie umie zaplanować swoich działań, często wtrąca się do rozmowy i przeszkadza innym w pracy.
W szkole przerywa nauczycielowi i dzieciom podczas odpowiedzi, udziela odpowiedzi na pytanie zanim zostało ono zadane, ma kłopoty z działaniem w grupie, w zabawach z rówieśnikami nie umie zaczekać na swoją kolejkę, nie przewiduje konsekwencji, więc łatwo może ulec wypadkowi lub dać się namówić rówieśnikom do robienia rzeczy niepożądanych.
Dodatkowo uczeń impulsywny nie potrafi wyciągać wniosków z poprzednich doświadczeń oraz mimo znajomości zasad nie umie się do nich zastosować.
Wymienione wyżej objawy znacznie utrudniają funkcjonowanie w szkole zarówno w relacjach z rówieśnikami jak i w uzyskiwaniu wyników w nauce adekwatnych do możliwości dziecka. Warto jednak pamiętać, że dzieci z ADHD są zwyczajnymi dziećmi, które mogą zachowywać się grzecznie, ale też czasem prezentować zachowania niepożądane.
Dlatego ważne jest, by odróżniać objawy ADHD od celowych niegrzecznych zachowań i nie karać ich za to, na co nie mają wpływu.
Źródło: FreeMind Centrum Psychoterapii Indywidualnej i Grupowej
Zobacz także: Jak pomóc dziecku cierpiącemu na ADHD?
