Olszówka (paxillus involutus), inaczej krowiak podwinięty, to grzyb dość kontrowersyjny. Jeszcze do niedawna uważany był za jadalny, a dziś nie zaleca się jego zbierania ze względu na silne właściwości trujące. Zjedzenie go może doprowadzić nawet do śmierci. Dlaczego więc kiedyś olszówka była traktowana jako gatunek jadalny?
Spis streści:
Jak wygląda olszówka (krowiak podwinięty)?
Olszówka to grzyb, który na pierwszy rzut oka może skojarzyć się z rydzem lu przerośniętą kurką. Jej kapelusz jest wywinięty do góry i ma ok. 10 cm średnicy. Młode owocniki mają wypukły kapelusz, który z czasem wypłaszcza się i robi wklęsły. Może być żółty, beżowy lub bardziej oliwkowy, czasem także brązowy.
Miąższ krowiaka początkowo jest dość twardy i zbity, a po chwili mięknie. Jest zwykle żółty lub beżowy. Trzon ma kolor zbliżony do kapelusza, a od spodu olszówka posiada gęste blaszki. Występuje w okresie od lipca do października, czasem można ją spotkać jeszcze w listopadzie. Lubi w szczególności towarzystwo olchy oraz brzozy, a także wszystkie lasy liściaste, iglaste oraz torfowiska, ale zdarza jej się rosnąć także w parkach i zaroślach.
fot. Olszówka grzyb/Adobe Stock, Nature-for-Future
Czym się różni olszówka od rydza?
Olszówkę można pomylić z rydzem i przypadkowo zebrać ją do swojego koszyka. Aby je odróżnić, zwróć uwagę na kolor kapelusza oraz miąższu. Rydze są zdecydowanie bardziej pomarańczowe, nawet ceglane. Mogą się na nich pojawiać także charakterystyczne zielone plamy.
Dodatkowo po przekrojeniu z rydza wypłynie charakterystyczne mleczko, a sam grzyb w miejscu przełamania zmieni kolor na zielony. Jeśli przekroisz lub przełamiesz olszówkę, jej blaszki staną się ciemnobrązowy. Rydze mają delikatny zapach, podczas kiedy krowiak jest całkowicie bezwonny, za to ma dość kwaśny smak.
Czy olszówka jest trująca?
Olszówka jest silnie trująca i może doprowadzić nawet do śmierci, a mimo to jeszcze w latach 80 była uważana za gatunek jadalny. Panowało przekonanie, że wystarczy dokładnie wygotować ją kilkukrotnie w wodzie, którą za każdym razem się wymieni. Rzeczywiście zjedzenie tak przygotowanej olszówki nie wywoływało żadnego z objawów zatrucia grzybami, niemniej jednak toksyny pozostawały w organizmie i mogły wywołać szereg nieprzyjemnych konsekwencji nawet po latach regularnego spożywania krowiaków.
Dzisiejsze badania wyraźnie potwierdzają, że olszówka powinna być uznana za grzyb trujący i omijana podczas jesiennego grzybobrania.
fot. Czy olszówka jest trująca/Adobe Stock, krot44
Czytaj także:
Jak szybko rosną grzyby?
Mało znane grzyby jadalne
Które podgrzybki są trujące?
