Zasiłek dla bezrobotnych – kto i na jakich warunkach może go otrzymać?

człowiek w tenisówkach przed napisem bezrobocie fot. Adobe Stock
Straciłaś pracę? Zanim znajdziesz następną, zarejestruj się w urzędzie pracy, by otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych. Dowiedz się, jakie warunki musisz spełnić, by go otrzymać i w jakiej wysokości jest wypłacany. Sprawdź też, czy sposób rozwiązania umowy wpływa na prawo do zasiłku.
Alicja Hass / 26.02.2019 09:55
człowiek w tenisówkach przed napisem bezrobocie fot. Adobe Stock

Wypowiedzenie to z pewnością jeden z gorszych momentów w życiu. Choć masz uczucie, jakby nagle świat zawalił ci się na głowę,  musisz zmobilizować siły i szukać możliwości nowej pracy. Najpierw jednak idź od urzędu pracy.

Zarejestruj się w urzędzie pracy

Jeśli straciłaś pracę, zgłoś się do powiatowego urzędu pracy i zarejestruj się jako osoba szukająca pracy. Trzeba będzie tam przedstawić określone dokumenty (szczegółowe informacje dostaniesz w urzędzie).

Potrzebne będą m.in.:

  • dowód osobisty lub inny dokument tożsamości,
  • świadectwo ukończenia ostatniej szkoły (uczelni) w oryginale,
  • wszystkie świadectwa pracy, zaświadczenia o okresach wykonywania innej pracy zarobkowej / umowa agencyjna, umowa zlecenie, umowa o dzieło oraz wszystkie inne dokumenty niezbędne do ustalenia ewentualnych uprawnień – oryginały,
  • książeczka wojskowa lub zaświadczenie z WKU (dotyczy osób, które odbyły służbę wojskową),
  • świadectwa kwalifikacyjne lub zaświadczenia – kursy, szkolenia, uprawnienia zawodowe, prawo jazdy (oryginały),
  • zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku (chorobowym, rehabilitacyjnym lub macierzyńskim) z podstawą wymiaru a także zaświadczenie od lekarza o zdolności do pracy – jeżeli po utracie pracy byłaś na takim zasiłku,
  • orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – jeśli jesteś niepełnosprawną.

Jeśli byłaś zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy np. 1/2 etatu lub na umowę zlecenie powinnaś przedstawić w urzędzie zaświadczenie z zakładu pracy o wysokości zarobków i o odprowadzonych składkach ZUS za każdy przepracowany miesiąc.

Natomiast, gdy prowadziłaś działalność gospodarczą, potrzebna będzie:

  • decyzja o likwidacji działalności, czyli wykreśleniu firmy z ewidencji działalności gospodarczej,
  • zaświadczenie z ZUS o okresach opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy z podstawą wymiaru składki.

W urzędzie pracy należy wypełnić tzw. kartę rejestracyjną (podpisujesz ją w obecności pracownika urzędu).

Z chwilą, gdy zarejestrujesz się jako bezrobotna nabywasz prawo do korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej

Warunki przyznania zasiłku dla bezrobotnych

Po siedmiu dniach od zarejestrowania możesz starać się o zasiłek dla bezrobotnych.

Dostaniesz go, jeżeli:

  • w okresie 18 miesięcy przed zarejestrowaniem pracowałaś łącznie co najmniej 365 dni lub prowadziłaś działalność gospodarczą i opłacałaś składki ZUS,
  • za swoją pracę otrzymywałaś wynagrodzenie w wysokości co najmniej płacy minimalnej ( 2100 zł w 2018, 2250 zł brutto w 2019 roku), od której były odprowadzane składki na Fundusz Pracy oraz ubezpieczenie społeczne,
  • urząd pracy nie ma dla ciebie propozycji pracy, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego, prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Co się wlicza do okresu zatrudnienia?

Do okresu uprawniającego do zasiłku zalicza się między innymi:

  • zatrudnienie z wynagrodzeniem nie niższym niż stawka minimalna (z wyłączeniem urlopów bezpłatnych dłuższych niż 30 dni);
  • świadczenie usług (umowa agencyjna czy umowa zlecenia);
  • działalność gospodarczą (nie może być to jednak tzw. mały ZUS) – o ile podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie;
  • urlop wychowawczy;
  • pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy;
  • okres, za który przyznane zostało odszkodowanie z tytułu: niezgodnego z przepisami rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy lub skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

Wysokość zasiłku

Zasiłek dla bezrobotnych to obecnie 847, 80 zł  czyli 730,50 zł netto (od 1 czerwca 2018 do 31 maja 2019 roku).  To jednak nie znaczy, że tyle dostaniesz.

Kwota, jaka zostanie ci wypłacona, zależy od twojego stażu pracy.

  • przy zatrudnieniu od roku do 5 lat – 80 proc. zasiłku dla bezrobotnych. W okresie pierwszych trzech miesięcy – 678, 30 zł (594,25 zł netto). Przez następny okres uprawniający do zasiłku – 532, 60 zł (476,67 zł netto);
  • przy stażu od 5 do 20 lat – 100. proc. zasiłku. Przez pierwsze trzy miesiące – 847, 80 zł (730,50 zł netto); przez kolejne – 665, 70 zł ( 583,79 zł netto).
  • ponad 20 lat pracy – 120 proc. zasiłku. W okresie pierwszych trzech miesięcy – 1017, 40 zł, ( 867,83 zł netto), potem – 798, 90 zł (691,00 zł netto).

Jak długo przysługuje?

Okres pobierania zasiłku wynosi 6 lub 12  miesięcy, zależy to od wielkości bezrobocia na danym terenie).

Jeśli mieszkasz w okresie pobierania zasiłku w powiecie, w którym stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do świadczenia przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, będziesz otrzymywała pieniądze przez rok. Zmiana adresu zamieszkania w trakcie pobierania zasiłku nie wpłynie na skrócenie okresu wypłaty świadczenia.

Osoby, które ukończyły 50 lat i mają co najmniej 20 lat pracy są uprawnione do zasiłku przez 12 miesięcy. Takie samo prawo przysługuje tym, którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat a ich współmałżonek także stracił prawo do zasiłku, albo samotnie wychowują co najmniej jedno dziecko do 15. roku życia.

Uwaga! Jeśli urodzisz dziecko w trakcie pobierania zasiłku lub w ciągu miesiąca po zakończeniu jego pobierania, okres wypłaty świadczenia wydłuża się o czas, przez który, zgodnie z przepisami, przysługiwałby zasiłek macierzyński.

Komu nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje po 7 dniach od zarejestrowania się w urzędzie pracy.

Nie otrzymasz jednak świadczenia, jeżeli:

  • nie spełniasz wymaganych przepisami warunków,
  • nie podejmiesz pracy, stażu czy pracy użytecznej społecznie,  na którą zostałaś skierowana z urzędu pracy.
  • zostałaś zwolniona dyscyplinarnie z ostatniej pracy,
  • otrzymałaś odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

Zasiłek a sposób rozwiązania umowy o pracę

Zasadniczo zasiłek dla bezrobotnych przysługuje tylko wtedy, gdy stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Innymi słowy, czyli, zerwanie umowy nastąpiło z winy pracodawcy.

Gdy w okresie 6 miesięcy przed dokonaniem rejestracji w powiatowym urzędzie pracy rozwiązałaś stosunek pracy lub służbowy za wypowiedzeniem umowy, nabędziesz prawo do zasiłku dla bezrobotnych po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

Natomiast, jeżeli rozwiązałaś umowę o pracę bez wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę wobec ciebie, nie pozbawia cię to prawa do zasiłku.

Gdy rozwiązałaś umowę za porozumieniem stron, prawo do zasiłku w przypadku porozumienia stron przysługuje ci dopiero po 90 dniach. Wyjątek: przyczyną rozwiązania umowy była upadłość lub likwidacja firmy, zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy, albo zmiana twojego miejsca zamieszkania.

Gdy w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy zostałaś zwolniona z pracy w trybie dyscyplinarnym, prawo do zasiłku nabędziesz dopiero po upływie 180 dni od dnia rejestracji.

Ważne! O 180 dni zostanie także skrócony okres wypłaty zasiłku dla bezrobotnych. W efekcie, jeśli bezrobotny otrzyma zasiłek na pół roku, to w ogóle nie dostanie świadczenia.

Uwaga! Na zasiłku nie można dorabiać.

Przeczytaj również:
Wypowiedzenie i co dalej?
Jak założyć własną firmę?
 

Redakcja poleca

REKLAMA