Kogo dotyczy zakaz zwolnienia?
Zakaz wypowiadania i rozwiązania umów o pracę dotyczy pracownic zatrudnionych na umowę na czas:
- nieokreślony,
- określony,
- próbny, z wyjątkiem umowy na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca.
Jeśli pracownica zatrudniona jest na podstawie umowy na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która to umowa uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Tej zasady nie stosujemy jednak w przypadku umów o pracę zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Najszersza ochrona obejmuje pracownice zatrudnione na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, ponieważ obejmuje zakaz wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę. Ponadto zakaz wypowiedzenia obejmuje także dokonanie wypowiedzenia zmieniającego.
Dla ochrony przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy nie ma znaczenia termin potwierdzenia ciąży, lecz obiektywny stan rzeczy istniejący w chwili wypowiedzenia lub rozwiązania umowy. Oznacza to, że kobieta, która była w ciąży, a o fakcie tym w czasie zwalniania nie wiedziała może żądać uznania wypowiedzenia lub rozwiązania umowy za bezskuteczne.
Kiedy można zwolnić pracownicę w ciąży?
Ochrona przez wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę w określonych przypadkach jest całkowicie zniesiona lub w pewnym stopniu ograniczona.
Zwolnienie dyscyplinarne
W okresie ciąży pracodawca może zwolnić pracownicę w trybie dyscyplinarnym. Pracodawca może to uczynić tylko, jeśli zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Ponadto reprezentująca pracownicę w ciąży zakładowa organizacja związkowa musi wyrazić zgodę na rozwiązanie z pracownicą umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym. Jeśli pracownicę nie reprezentuje organizacja związkowa lub u pracodawcy taka organizacja nie działa, pracodawca może samodzielnie podjąć decyzję o zwolnieniu pracownicy w trybie dyscyplinarnym. Ochrona kobiety w ciąży w takim przypadku realizowana jest poprzez sądowe badanie zgodności z prawem rozwiązania umowy pracę bez wypowiedzenia.
Upadłość lub likwidacja
Wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę z ciężarną pracownicą jest możliwe w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy. Termin rozwiązania umowy powinien zostać uzgodniony z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownicę. Pracodawca powinien zapewnić pracownicy do czasu rozwiązania umowy inne zatrudnienie, odpowiednie ze względu na jej kwalifikacje i stan ciąży. Natomiast, kiedy pracodawca nie ma takiej możliwości, pracownicy przysługuje do dnia porodu zasiłek równy zasiłkowi macierzyńskiemu.
Zwolnienia grupowe
Pracodawca może pracownicy w ciąży w przypadku zwolnień grupowych jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy. Pracodawca nie może jednak zwolnić pracownicy w ciąży. W przypadku kiedy pracodawca zmieni pracownicy w ciąży warunki pracy i płacy, a to spowoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownica ma prawo do dodatku wyrównawczy do wynagrodzenia.
Kiedy pracodawca jednak zwolni?
W przypadku, kiedy pracodawca naruszy zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę z pracownicą w ciąży, pracownica ma prawo do wniesienia pozwu. W pozwie może domagać się przywrócenia do pracy lub zapłaty odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.
Zobacz także:
Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu
Ciąża i prawo
Zakaz wypowiadania umowy o pracę w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego
