Jeszcze kilka lat wstecz kobiety, które decydowały się na pracę jako niania, nie miały ani ubezpieczenia, ani umowy. Wraz z 2011 rokiem i umowie uaktywniającej, weszły nowe przepisy poprawiające sytuację opiekunek na rynku pracy.
Dotychczas opiekunki do dzieci w większości przypadków zatrudniane były nieformalnie i nie odprowadzały składek na ubezpieczenie społeczne. Tymczasem nowa ustawa wprowadza pojęcie „kodów ubezpieczeniowych”, aby móc zapewnić nianiom ubezpieczenie. Tak więc, jeśli rodzice zdecydują się na legalne zatrudnienie opiekunki, otrzymają pomoc w poniesieniu kosztów jej zatrudnienia, która będzie polegać na opłacaniu z budżetu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne. To pozwoli opiekunce korzystać z prawa do bezpłatnego leczenia wraz ze świadczeniami ubezpieczeniowymi. Jednak, jak w każdej nowelizacji, należy spełniać kilka warunków. Rodzice muszą spełnić warunki określone w przepisach tzw. ustawy żłobkowej dot. min. wieku dziecka, wykonywanej pracy i rejestracji umowy.
Warunki:
- Nianię na podstawie umowy uaktywniającej mogą zatrudnić rodzice lub rodzic samotnie wychowujący dziecko, którzy są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej lub prowadzą pozarolniczą działalność.
- Aby móc zawrzeć umowę uaktywniającą rodzice nie mogą korzystać z innych form opieki, o których mówi ustawa - żłobek, klub dziecięcy, opieka dziennego opiekuna.
- Po podpisaniu umowy uaktywniającej rodzice zobowiązani są do zgłoszenia tego faktu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
-
W przypadku utraty przez rodziców wychowujących dziecko,
zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub prowadzenia pozarolniczej działalności składki opłacane są przez 3 miesiące od dnia zaistnienia tych przyczyn.
- O wszelkich zmianach mających wpływ na opłacanie składek (w tym również wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy uaktywniającej) rodzic zobowiązany jest poinformować ZUS.
Umowa uaktywniająca:
To umowa, do której stosuje się przepisy umowy zlecenia zgodne z przepisami Kodeksu cywilnego, podpisując ją, muszą być zawarte informację o:
- stronach umowy (a więc rodzicach i niani)
- celu i przedmiocie umowy
- czasie i miejscu sprawowania opieki
- liczbie dzieci powierzonych opiece
- obowiązkach niani
- wysokości wynagrodzenia oraz sposób i termin wypłaty
- czasie na jaki umowa została zawarta
- warunkach i sposobach zmiany, a także rozwiązania umowy
Plusy dla rodziców:
- Rodzice zatrudniający nianię na podstawie umowy uaktywniającej będą zwolnieni z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej o ile w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej zadeklarował do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zdecydowanie ograniczy to liczbę wypełnianych i dostarczanych do ZUS-u dokumentów.
Obowiązek i przywileje niani:
- Jeśli opiekunka pracuję na podstawie umowy uaktywniającej, ma obowiązek zapłacić podatek dochodowy. Niania może opłacać owy podatek co miesiąc lub raz w roku przy rozliczaniu rocznym. Natomiast jeśli niania raz wybierze formę opłacania podatku co miesiąc, nie będzie mogła z tego rozwiązania zrezygnować i rozliczyć się dopiero podczas składania zeznania rocznego.
- Jeśli niania przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego, ma możliwość skorzystać z urlopu macierzyńskiego lub zwolnienia lekarskiego. Może to nastąpić już po 90 dniach od momentu rozpoczęcia świadczenia usług.
- Niania może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, opłaca je wtedy rodzic jako płatnik składek z dochodów niani bez względu na wysokość wynagrodzenia.
- Niania pracująca na umowę uaktywniającą musi wsiąść pod uwagę, iż lata przepracowane nie liczą się do stażu pracy. Mają jednak znaczenie podczas wyliczania podstawy emerytury niani.
Fot. Depositphotos
