Coraz częściej dochodzi do zawarcia umowy za pośrednictwem Internetu. Rodzi to poważne skutki prawne dla osób kupujących i sprzedających swoje towary w sklepach internetowych. Warto więc wiedzieć kiedy sprzedający jest związany swoją ofertą i nie może odmówić sprzedaży towaru wystawionego w sklepie internetowym.
Wystawienie przedmiotu w sklepie internetowym jest ofertą elektroniczną w rozumieniu art. 66(1) kc. Zgodnie z art. 9 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną w razie wątpliwości za informację handlową uważa się wyodrębnioną i oznaczoną w sposób niebudzący wątpliwości informację, która zawiera:
- informację o podmiocie, który oferuje dany produkt
- informacje o warunkach zakupu, promocji, odpowiedzialności obu stron
- cenie zakupu.
Ponadto oferta elektroniczna powinna również zawierać informacje o:
1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;
2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;
3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;
4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;
5) językach, w których umowa może być zawarta;
6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.
Szczególne znaczenie ma określenie czynności, jakie rzeczywisty lub potencjalny adresat oferty powinien wykonać, żeby umowa została zawarta, a następnie wyjaśnienia, w jaki sposób jego interesy będą chronione. Wymaga to wskazania krok po kroku poszczególnych czynności technicznych wskazujących gdzie, kiedy i ewentualnie ile razy adresat oferty powinien „kliknąć”, żeby nastąpiło potwierdzenie odbioru i przyjęcie oferty, a zawarcie umowy stało się faktem.
Związanie sprzedającego ofertą sklepu internetowego następuje z chwilą potwierdzenia zamówienia przez kupującego. Przez potwierdzenie należy rozumieć podjęcie takich metod jakie przewidział sprzedający. Nie musi to więc polegać na wysłaniu osobnej wiadomości potwierdzającej, ale „potwierdzenie” może być również elementem skryptu zakupu w sklepie internetowym (np. „prosimy o potwierdzenie zakupu klikając na przycisk zatwierdź lub opróżnij koszyk klikając na przycisk anuluj).
Zgodnie z art. 70 § 2 kc umowę taką poczytuje się za zawartą w miejscu zamieszkania kupującego. Oznacza to, że w razie konieczności rozstrzygnięcia sporu przez sąd – kupujący może kierować swoje roszczenia do sądu właściwego według swojego miejsca zamieszkania – bez względu na to gdzie siedzibę ma sprzedający.
Zobacz: aspekty prawne sprzedaży wysyłkowej
Oferty z Allegro
Sprawa jest dużo bardziej skomplikowana w przypadku zakupów za pośrednictwem Allegro. Problem bowiem sprowadza się do tego jak zakwalifikować sprzedaż za pośrednictwem tego portalu. Na pewno nie jest to typowa licytacja, bowiem sprzedający nie określa warunków przystąpienia do aukcji i nie informuje osobiście uczestników o wynikach aukcji. Problem sprowadza się również do tego, że Allegro oferuje kilka form sprzedaży – od zakupu przedmiotu na aukcji zbiorowej, przez tradycyjną licytację, po zakup przy użyciu opcji „Kup teraz”.
Allegro stanowi więc mutację portalu ogłoszeniowego i transakcyjnego, co jest jego atutem i jednocześnie słabością – w konfrontacji z klasycznymi domami aukcyjnymi.
Zgodnie z regulaminem Allegro umowa zostaje zawarta z chwilą zakończenia aukcji. Wyjątkiem jest aukcja wieloprzedmiotowa Kup Teraz, w której umowa zostaje zawarta bezpośrednio po skorzystaniu z opcji Kup Teraz (nawet jeśli aukcja nadal trwa). Oznacza to, że z taką chwilą obie strony nabywają określone prawa i obowiązki. Sprzedający zostaje zobowiązany do wydania towaru wystawionego na aukcji, a kupujący do zapłaty uzgodnionej ceny. Takie stanowisko zajął również Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Północ w precedensowym procesie dotyczącym wirtualnej aukcji samochodu terenowego.
Sąd przypomniał, że Kodeks cywilny pozwala na składanie tzw. oświadczeń woli w formie elektronicznej, a także uczestnictwa w aukcjach w taki sposób. Aukcja kończy się przybiciem, czyli jasnym komunikatem o jej zakończeniu. W wersji klasycznej przybicia dokonuje np. sąd, a w Allegro to ten serwis internetowy wysyła komunikat o zakończeniu licytacji udostępniając stronom ich dane.
O ile do zawarcia umowy kupna-sprzedaży nieruchomości za pośrednictwem Allegro byłby potrzebny akt notarialny, to w Polsce samochód można kupić nawet na podstawie umowy ustnej - mówił sędzia. "Dopiero, gdy chce się zarejestrować pojazd, potrzebna jest umowa na piśmie" - dodał.
