Apelacja od wyroku w sprawie karnej

Oskarżony czy też pokrzywdzony działający jako oskarżyciel posiłkowy nie musi być zadowolony z rozstrzygnięcia sądu I instancji. Może to być nie tylko subiektywne przekonanie, ale również oczywisty błąd sądu.

Dlatego też prawo nasze przewiduje dwuinstancyjność postępowania. Oto jak odwołać się od niezadowalającego wyroku sądu I instancji:

1. po ogłoszeniu wyroku w terminie 7 dni składamy wniosek o sporządzenie pisemnego uzasadnienia.
Art. 422. § 1. W terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia wyroku strona, podmiot określony w art. 416, a w wypadku wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu, także pokrzywdzony, mogą złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Sporządzenie uzasadnienia z urzędu nie zwalnia strony, wymienionego podmiotu oraz pokrzywdzonego od złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia. Wniosek składa się na piśmie. Wniosek niepochodzący od oskarżonego powinien wskazywać tego z oskarżonych, którego dotyczy.

§ 2. Dla oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, termin wymieniony w § 1 biegnie od daty doręczenia mu wyroku.

2. Sąd powinien sporządzić uzasadnienie wyroku w terminie 14 dni. W wielu wypadkach czas oczekiwania na uzasadnienie jest jednak dłuższy.
Art. 423. § 1. Uzasadnienie wyroku powinno być sporządzone w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia, a w wypadku sporządzenia uzasadnienia z urzędu - od daty ogłoszenia wyroku; w sprawie zawiłej, w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony.

3. po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia piszemy apelację w terminie 14 dni od dnia otrzymania odpisu wyroku z uzasadnieniem.
Art. 445. § 1. Termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem.

4. Gotową apelację wraz z wymaganą liczbą odpisów składamy w Sądzie - który wydał zaskarżony wyrok.

5. oczekujemy na wyznaczenie sprawy apelacyjnej.

6. Sprawa apelacyjna:
- przewód sądowy w sądzie odwoławczym rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym sędzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postępowania, a w szczególności treść zaskarżonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak również kwestie wymagające rozstrzygnięcia z urzędu. W miarę potrzeby odczytuje się z akt poszczególne ich części.po wygłoszeniu referatu przewodniczący pyta się czy strony mają jakieś zastrzeżenia lub wnoszą o jego uzupełnienie. Zadaje pytanie czy strony zgłaszają również jakieś inne okoliczności lub dowody. W postępowaniu apelacyjnym nowe wnioski dowodowe są przyjmowane wyjątkowo, gdy z okoliczności sprawy wynika, że pojawiły się dopiero w obecnym stanie procesu.
- przewodniczący zamyka rozprawę i oddaje głos stronom. Pierwsza wypowiada się ta strona, której wnioski apelacyjne były dalej idące.
- w mowie końcowej powinniśmy krótko podać jakie argumenty naszym zdaniem przemawiają za uchyleniem lub zmianą zaskarżonego wyroku.

Art. 453. § 1. Przewód sądowy w sądzie odwoławczym rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym sędzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postępowania, a w szczególności treść zaskarżonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak również kwestie wymagające rozstrzygnięcia z urzędu. W miarę potrzeby odczytuje się z akt poszczególne ich części.

§ 2. Strony mogą składać wyjaśnienia, oświadczenia i wnioski ustnie lub na piśmie; złożone na piśmie podlegają odczytaniu, przy czym przepis art. 394 stosuje się.

§ 3. Przewodniczący udziela głosu stronom w kolejności przez siebie ustalonej, przy czym najpierw udziela głosu skarżącemu. Oskarżonemu i jego obrońcy nie można odmówić zabrania głosu po przemówieniach innych stron.

7. wyrok w sprawie apelacyjnej:
- uchyla wyrok sądu I instancji i uniewinnia oskarżonego lub umarza postępowanie w sprawie: pełny sukces! Koniec postępowania w sprawie.
- uchyla wyrok sądu I instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania: sukces, ale pełnych powodów do radości jeszcze nie ma. Wszystko zależy od tego jakie okoliczności uzasadniały uchylenie wyrok. Sąd odwoławczy z urzędu sporządza uzasadnienie takiego wyroku, w którym podaje wytyczne dla sądu I instancji na czym polegały jego błędy i co powinien w tej sprawie zrobić. W przypadku gdy podstawą uchylenia wyroku była apelacja oskarżonego (obrońcy) to sąd I instancji rozpoznając ponownie sprawę nie może wydać wyroku surowszego niż zrobił to za pierwszym razem.
- zmienia zaskarżony wyrok, orzekając: może to polegać na zmianie kwalifikacji, zmianie opisu czynu, zmianie orzeczone kary lub środka karnego itp. Jeśli zasadna okazała się apelacja oskarżonego (obrońcy) sąd może zmienić wyrok tylko na korzyść oskarżonego.
- utrzymuje w mocy wyrok sądu pierwszej instancji: niestety sąd nie podzielił naszych argumentów zawartych w apelacji. Przegraliśmy - w niektórych przypadkach ostatnią deską ratunku zostaje kasacja.

8. W przypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sprawa wraca do sądu I instancji, który wydał już wyrok w tej sprawie. Sprawa będzie rozpoznawana od początku - a więc od nowa będą przeprowadzane wszystkie dowody w toku postępowania sądowego. Różnica w stosunku do pierwszego rozpoznania polega na tym, że będzie nas sądził sąd w innym, nowym składzie.

9. Kolejny wyrok sądu pierwszej instancji powoduje, że znowu przysługuje nam prawo wniesienia apelacji.