Renta planistyczna (zwana też opłatą planistyczną) jest uregulowana przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1073).
Kiedy musisz ją zapłacić?
Gmina ma prawo pobrać rentę planistyczną, jeżeli w związku z uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego lub w przypadku jego zmiany, wartość twojej nieruchomości wzrosła, a ty zamierzasz sprzedać nieruchomość zanim minie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Takim przykładem wzrostu wartości jest np. sytuacja przekształcenia działki z rolnej w budowlaną).
Renta planistyczna jest opłatą jednorazową.
Wysokość renty planistycznej
Jest określana procentowo i nie może być wyższa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości. W ustawie określono jedynie górną wysokość opłaty; konkretną stawkę procentową ustala w decyzji wójt, burmistrz albo prezydent miasta w oparciu o wycenę nieruchomości dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego i stawkę procentową określoną w planie zagospodarowania przestrzennego.
Na przykład: jeżeli w wyniku nowego planu zagospodarowania, wartość twojej nieruchomości wzrosła o 100 000 złotych, a rada gminy ustaliła opłatę planistyczną w wysokości 20 proc., to – sprzedając ją – będziesz musiała zapłacić gminie 20 000 złotych.
Od decyzji o zapłacie renty planistycznej można odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczym, a następnie do sądu administracyjnego.
Warto wiedzieć. Możesz wystąpić do gminy z wnioskiem o ustalenie wartości renty planistycznej, jaką poniosłabyś, sprzedając nieruchomość. To pozwala ocenić, czy jej sprzedaż jest opłacalna. Możesz też wliczyć kwotę renty w cenę nieruchomości i wtedy to kupujący poniesie te opłatę.
Obowiązek zapłaty
Notariusz w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umowy sprzedaży nieruchomości położonej w obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianą, jest zobowiązany przesłać wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta wypis aktu notarialnego umowy. Wyjątek: umowy, w których stroną zbywającą nieruchomość jest gmina.
Na tej podstawie gmina wszczyna postępowanie administracyjne zmierzające do naliczenia renty planistycznej. Sporządzany zostaje operat szacunkowy, który określa wzrost wartości nieruchomości i – w konsekwencji – opłatę, jaką powinien zapłacić sprzedający.
Gmina może wystąpić o zapłatę renty planistycznej w ciągu 5 kolejnych lat od daty uchwalenia planu miejscowego.
Kiedy nie pobiera się renty planistycznej
Renta planistyczna nie jest pobierana:
- gdy jej stawka procentowa nie została określona w uchwale rady gminy. Decyzja wójta (burmistrza, prezydenta miasta) ustalająca wysokość renty planistycznej, przy braku określenia stawki procentowej w uchwale w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest nieważna;
- w razie nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na następcę;
- jeśli w nowo uchwalonym planie przeznaczenie nieruchomości jest takie samo jak w planie poprzednio obowiązującym, choćby była między nimi przerwa.
Kiedy przysługuje o odszkodowanie do gminy?
Jeżeli na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania lub jego zmiany, korzystanie z nieruchomości bądź jej części tak, jak dotychczas stało się niemożliwe lub zostało istotnie ograniczone, możesz wystąpić do gminy o:
- odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, lub
- wykupienie nieruchomości lub jej części.
Uwaga! Gmina może zaproponować ci nieruchomość zamienną.
Jeżeli w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania albo z jego zmianą, wartość nieruchomości została obniżona, w razie jej sprzedaży możesz domagać się od gminy odszkodowania równego obniżeniu tej wartości.
Odszkodowanie nie przysługuje, gdy uzyskałaś wcześniej odszkodowanie z tytułu niemożności lub trudności korzystania z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób.
Roszczenie o odszkodowanie możesz zgłaszać w ciągu 5 lat od dnia, w którym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmiana stały się obowiązujące.
Wypłata odszkodowania powinna nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. W razie niedotrzymania przez gminę terminu, przysługują nam odsetki ustawowe.
Ewentualne spory rozstrzygają sądy powszechne.
Przeczytaj także:
Jakie są rodzaje rent
Jak przekształcić działkę rolną w budowlaną
