Za organizację systemu odbioru śmieci odpowiadają miasta i gminy. Obowiązek ten nakłada na nich ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach.
Oprócz organizacji wywozu gminy ustalają wysokość opłatza odbiór śmieci. Ustawa daje też możliwość wprowadzenia zniżek lub zwolnień z opłat dla śmieci dla określonych grup.
Uchwała podaje, jakie zwolnienia z opłat może zastosować gmina.
Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (…) lub rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny.
Dochód, o którym mowa w ustawie, nie przekracza 600 zł na osobę (w przypadku gospodarstw wieloosobowych) lub 776 zł w przypadku jednoosobowych gospodarstw domowych. Podane kryteria dochodowe obowiązują od 2022 roku i podlegają weryfikacji co 3 lata, zatem w przyszłym roku mogą się zmienić, podaje Dziennik Gazeta Prawna.
Z kolei pod pojęciem „rodziny wielodzietnej” rozumiemy rodzinę, w której rodzic lub rodzice mają lub mieli na wychowaniu łącznie troje dzieci.
Trzeba zaznaczyć, że zwolnienie z opłat nie jest dla gminy obowiązkiem. Gmina może, ale nie musi stosować obniżonych opłat za śmieci, dlatego należy wziąć pod uwagę przepisy obowiązujące na terenie danej gminy.
Przykładowo w Warszawie opłat za śmieci nie płacą: osoby z niepełnosprawnością, seniorzy po 65. rok życia, osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwa domowe, czy osoby, których miesięczny dochód nie przekracza 1940 zł na rękę.
Aby skorzystać ze zwolnienia, trzeba jednak pobrać odpowiedni formularz ze strony internetowej lub biura obsługi klienta swojej gminy. Najczęściej do wniosku należy też dołączyć zaświadczenia potwierdzające prawo do zwolnienia, np. zaświadczenie o dochodach.