Kalendarz solarny
W ciągu roku solarnego mamy cztery charakterystyczne punkty :
- dwie równonoce, wiosenną (Chun Fen) i jesienną (Qin Fen), kiedy długość dnia i nocy są takie same,
- dwa przesilenia; letnie (Xia Zhi), kiedy dzień jest najdłuższy, a noc najkrótsza oraz zimowe (Dong Zhi), kiedy dzień jest najkrótszy, a noc najdłuższa.
Chińczycy ustalili, że początek roku solarnego, a jednocześnie początek wiosny, przypada dokładnie na połowę okresu pomiędzy zimowym przesileniem, a wiosenną równonocą. Zależnie od roku, dzień ten przypada na 3, 4 lub 5 lutego i zwany jest Li Chun. W kategoriach astronomicznych odpowiada to wejściu słońca w 15 st. gwiazdozbioru Wodnika. Cały rok został podzielony na 12 miesięcy, które swoje nazwy wzięły od 12 zwierząt chińskiego zodiaku. Ponadto każdy miesiąc jest podzielony na dwie połowy, pierwsza z nich to Jie, a druga to Qi. Te 24 okresy Jie-Qi, łącznie tworzy 24 terminy solarne, związane w swych nazwach ze zjawiskami agrarnymi. W kategoriach astronomicznych punkt Jie odpowiada wejściu słońca w 15 st. kolejnego gwiazdozbioru i jest początkiem kolejnego miesiąca. Punkt Qi odpowiada wejściu słońca w 30 st. gwiazdozbioru i jest środkiem danego miesiąca.
Kalendarz solarny jest stosowany w feng shui oraz w chińskiej astrologii Ba Zi Czterech Filarów Przeznaczenia.
Kalendarz lunarny
Kalendarz lunarny jest powiązany z fazami księżyca. Za początek roku lunarnego uznaje się dzień najbliższy dniu Li Chun, w którym jest nów księżyca. Można go też określić, jako dzień drugiego nowiu po przesileniu zimowym. Powoduje to płynność Chińskiego Księżycowego Nowego Roku pomiędzy 21 stycznia, a 21 lutego. Rok lunarny 2009 rozpoczął się 26 stycznia 2009 roku, a zakończy 13 lutego 2010 roku.
Ponieważ między dwoma kolejnymi nowiami księżyca upływa ok. 29,5 dnia, więc 12 miesięcy lunarnych (po 29 i 30 dni) łącznie daje niecałe 355 dni, czyli do pełnego roku brakuje nieco ponad 10 dni. Efektem tego jest konieczność dodania co dwa lub trzy lata, dodatkowego "przestępnego", trzynastego miesiąca. Ten dodatkowy miesiąc ma taką samą nazwę jak miesiąc go poprzedzający. O ile długość "zwykłego" roku lunarnego wynosi od 353 do 355 dni, to rok "przestępny" ma długość od 383 do 385 dni. Z trzynastu miesięcy lunarnych, za "przestępny" uważany jest zwykle (choć nie zawsze) ten miesiąc, w którym nie ma punktu Jie. W roku 2009 jest to szósty (kolejny) miesiąc księżycowy (rozpoczyna się pod koniec czerwca i kończy w lipcu). Ciekawostką jest, że Chińczycy jednak nadal liczą tylko dwanaście miesięcy księżycowych, a ten dodatkowy ma numer poprzedniego np. z gwiazdką , czyli w roku 2009 jest to „piąty*” miesiąc.
Innym efektem nierówności roku solarnego i lunarnego jest to, że może wystąpić rok posiadający dwa dni Li Chun, albo nie posiadający ich wcale. Takimi przykładami są rok 2006 (zaczynający się 29 stycznia 2006 i kończący 18 lutego 2007 – dwa święta Li Chun) oraz rok 2005 (zaczynający się 8 lutego 2005 i kończący 29 stycznia 2006 – brak święta Li Chun). Rok księżycowy 2009 też jest rokiem z dwoma świętami Li Chun, gdyż zaczyna się 26 stycznia (Li Chun jest 4 lutego) i trwa do 13 lutego 2010 roku.
Rok z dwoma dniami Li Chun jest uważany przez Chińczyków za bardzo sprzyjający, a rok bez dnia Li Chun za bardzo nieprzyjazny. Efektem jest na przykład bardzo duża liczba zawieranych małżeństw lub rodzących się dzieci, albo odwrotnie ich minimalna ilość.
Kalendarz lunarny jest używany do ustalania tradycyjnych świąt zwanych festiwalami, jak np. Festiwal Wiosny czy Festiwal Smoczych Łodzi, no i oczywiście najważniejszego święta, czyli Chińskiego Księżycowego Nowego Roku. Jest też używany w chińskiej astrologii Purpurowej Gwiazdy Zi Wei Dou Shu.
_________________
Arkadiusz Paniuticz – (RapaNui) – Poznań – Polska
rapanui@autograf.pl
www.fengshuibazi.com.pl
