Wygląd
Kapelusz w kolorze od czerwonobrązowego do kasztanowo-brązowego, za młodu mogą być jasno brązowe lub żółtawo beżowe. Skórka wilgotna, nieco lepka, błyszcząca. Kształt kapelusza najpierw kulisty, potem wypukły, u starych osobników brzegi kapelusza podchodzą do góry. Średnica kapelusza od 6 do 25 cm. Pod kapeluszem rurki u młodych osobników szarobiałe, potem żółte do oliwkowozielonyh, uściśnięte, nie zmieniają barwy, łatwo oddzielające się od kapelusza.
Trzon jasny, jasnobrązowy, nawet do brązowo czerwonego z delikatną siateczką, masywny, brzuchaty, na starość smukleje. Miąższ biały, zwarty do lekko gąbczastego, nie zmienia barwy pod wpływem dotyku, przyjemny zapach i łagodny smak.
Występowanie
Powszechne. Od lata do jesieni w lasach liściastych (pod świerkiem i sosną) i liściastych oraz mieszanych. Lubi buczynę i wrzosy. Częściej spotykany w górach.
Dopuszczony do obrotu handlowego w Polsce.
Zastosowanie w kuchni
Grzyb szlachetny, bardzo smaczny i aromatyczny, nadaje się do suszenia, marynowania, mrożenia.
Występuje w wielu potrawach kuchni polskiej – stanowi dodatek do dań z dziczyzny, do sosów i mięs, zobacz przepis: Kotlety schabowe nadziewane grzybami, faszeruje się nim drób, zobacz przepis: Indyk faszerowany prawdziwkami, pierogi, stanowi przyprawę do zup (w postaci suszonej), jak i podstawę zup grzybowych,
Jest nieodłącznym dodatkiem do bigosów, dań z kapusty (suszony), krokietów (zarówno świeży, jak i suszony). Borowiki z powodzeniem się marynuje, szczególnie cenione są marynowane kapelusze, zobacz przepis: Marynowane borowiki.
Kapelusze borowików smażone w panierce są popularną potrawą na Wigilijnym stole, zobacz przepis: Wigilijne smażone kapelusze borowików, podobnie jak postna zupa grzybowa z udziałem borowików lub barszcz czerwony z kilkoma suszonymi borowikami jako przyprawa.
W kuchni włoskiej
W kuchni włoskiej (porcini), przeważnie północnej stosuje się prawdziwki zarówno suszone, jak i świeże do sosów makaronowych, do risotta, zobacz przepis: Risotto z borowikami oraz jako dodatek do pizzy.
W kuchni francuskiej
W kuchni francuskiej stanowią dodatek do mięs, ryb, drobiu, łączy się go z jajami, np. w postaci omletów, sufletów, flanów. Razemz kurkami i innymi leśnymi grzybami stanowi znakomity farsz do tart i quiche’y, zobacz przepis: Quiche z leśnymi grzybami.
Mylony z niejadalnym goryczakiem żółciowym Tylopilus felleus, który ma różowawe rurki, ciemniejszą siateczkę na trzonie i odznacza się bardzo gorzkim smakiem.
