Kiedy pojawiają się pierwsze przemiany w ciele nastolatka?
W wieku 10 lat rozpoczyna się gwałtowny wzrost ciała człowieka. Zauważamy zmianę sylwetki – u dziewcząt poszerzają się biodra, u chłopców rozrastają się barki i wydłużają nogi i stopy. Zachodzą przemiany hormonalne, które zależnie od płci trwają od 3 do 7 lat. Pomiędzy 11. a 16. rokiem życia u dziewcząt pojawiają się pierwsze miesiączki. Początkowo są one nieregularne i skąpe. U chłopców około 14. roku życia zaczynają wytwarzać się plemniki, co uwidacznia się nocnymi wytryskami nasienia. W okresie dojrzewania przechodzą również mutację głosu.
Działanie hormonów (przede wszystkim żeńskich) wpływa na wzrost wagi i pojawianie się dodatkowej tkanki tłuszczowej. Może to prowadzić do otyłości u młodzieży lub przeciwnie – do niechęci do jedzenia (wywołując poważne choroby takie jak anoreksja i bulimia).
Właściwa higiena skóry i włosów
W czasie dojrzewania ważna jest pielęgnacja skóry, której właściwości zmieniają się. Charakterystyczne jest pojawienie się wyprysków, które są skutkiem zachodzących zmian hormonalnych. Przyczyniają się one do pobudzenia gruczołów łojowych, co wywołuje zatykanie porów i tworzenie się zaskórników na twarzy, ramionach i plecach.
Jednocześnie mogą rozwijać się z nich stany zapalne zwane potocznie pryszczami. Występowanie znaczącej ich ilości jest objawem trądziku młodzieńczego. Jest to bardzo częsta dolegliwość nastolatków. U chłopców występuje częściej i trwa dłużej niż u dziewcząt. Powodem tego jest wysoki poziom testosteronu, który wywołuje zwiększoną produkcję sebum. Wypryski u dziewcząt pojawiają się ogólnie w czasie owulacji lub w trakcie miesiączkowania, a ich przyczyną są wahania hormonalne.
Jak zadbać o cerę trądzikową? Przede wszystkim nie należy wyciskać wągrów – skutkuje to rozprzestrzenianiem się bakterii i tworzeniem się blizn. Skórę trądzikową należy oczyszczać specjalnie do tego przystosowanymi środkami. Na rynku dostępne są preparaty dla młodej cery, które dokładnie ją oczyszczają, jednocześnie działają antybakteryjnie i przeciwzapalnie. W celu nawilżenia i zniwelowania powstawania nowych wyprysków na noc należy zastosować kremy z tej samej linii. Raz w tygodniu zaleca się używanie peelingu w celu usunięcia złuszczającego się naskórka. Kiedy objawy trądziku się nasilają, należy skonsultować z dermatologiem, który pomoże zdecydować, jaką formę leczenia warto zastosować. Niezbędna może okazać się również wizyta u endokrynologa, jeśli zmiany skórne spowodowane są poważnymi zaburzeniami hormonalnymi.
Kolejnym zauważalnym problemem nastolatków jest przetłuszczanie się włosów i łupież. W okresie dojrzewania należy często myć włosy specjalnymi szamponami, które mają w składzie substancje o działaniu przeciwłupieżowym (oktopiroks lub pirytion cynku oraz wyciągi z roślin np. rzepy, aloesu, pokrzywy, szałwii i rumianku). Mają one złagodzić stan zapalny i wzmocnić cebulki włosa. Podobnie jak przy trądziku, jeśli nie zauważymy poprawy po stosowaniu dostępnych preparatów, należy wybrać się do dermatologa.
Zobacz też: Bunt wieku dojrzewania – jak wspierać nastolatka?
Jak poradzić sobie ze zwiększoną potliwością?
Intensywne pocenie się jest skutkiem burzy hormonów. Gruczoły potowe wytwarzają więcej wydzieliny o charakterystycznym nieprzyjemnym zapachu. W tym okresie niezbędna jest częsta i dokładna higiena. Nastolatkowie powinni brać prysznic każdego dnia i po wykonywaniu wysiłku fizycznego jak np. zajęcia gimnastyczne czy jazda na rowerze. W celu zneutralizowania potu należy stosować dezodoranty, a antyperspiranty by hamować jego wytwarzanie. Kiedy nadmiernie pocą się dłonie lub stopy, możemy wcierać w nie preparaty ziołowe w celu zmniejszenie intensywności. W przypadku stóp zaleca się również unikanie syntetycznych skarpetek i obuwia.
Pielęgnacja stref intymnych
Dziewczęta powinny zwrócić uwagę na prawidłową higienę stref intymnych zwłaszcza w trakcie menstruacji. W czasie miesiączki zaleca się najmłodszym dziewczętom raczej stosować podpaski, a nie tampony. Tampony można zaś stosować w wyjątkowych sytuacjach np. podczas wykonywania aktywności fizycznej lub na basenie.
Jak dobrać właściwe podpaski czy tampon? W pierwszych dniach miesiączkowania warto użyć bardziej chłonnych, w kolejnych – mniej. Najważniejsze jest częste mycie stref intymnych specjalnie do tego celu przeznaczonymi preparatami, a kiedy jesteśmy poza domem – zastosować nawilżone chusteczki.
Pierwsze męskie wyzwanie – golenie
Chłopcy często uważają, że kiedy zaczynają używać maszynek do golenia, stają się prawdziwymi mężczyznami. Ważne jest, by zabieg ten wykonywać w sposób właściwy. Chłopcy do golenia powinni używać żeli i pianek, a unikać stosowania zwykłego mydła. Po goleniu w celu zapobiegnięcia podrażnieniom skóry należy nałożyć krem do twarzy dla mężczyzn o działaniu łagodzącymi i nawilżającym. Na początku zarost z reguły jest delikatny, więc nie wymaga codziennego golenia.
Co powinno się znaleźć w kosmetyczce nastolatka?
W kosmetyczce muszą się znaleźć preparaty do pielęgnacji twarzy (np. żele i kremy), ciała i antyperspirant oraz dezodorant. Jest to podstawowy zestaw, który musi posiadać każdy nastolatek. Ważne, by do pielęgnacji stosować środki beztłuszczowe, odświeżające, które nie zatykają porów, unikać środków drażniących skórę (takich jak alkohol). Dzień należy zaczynać i kończyć oczyszczaniem, tonizowaniem i nawilżaniem skóry.
Zobacz też: Rozmowa matki z córką o seksie – jak ją przeprowadzić?
