W związku z agresją Rosji na Ukrainę media rozgrzewają się do czerwoności. Nowe informacje i newsy gonią kolejne doniesienia z Ukrainy i granicy. Tak ogromny chaos informacyjny sprzyja rozprzestrzenianiu się nieprawidłowych i niepotwierdzonych informacji na niespotykaną wcześniej skalę.
Fake newsy związane z konfliktem na Ukrainie
Na Instagramie wiele influencerów polecało profil rzekomej korespondentki wojennej, niejakiej Basi. W krótkim czasie osiągnęła ona pokaźne grono kilkudziesięciu tysięcy obserwatorów, którzy ufali, że jest ona blisko wydarzeń. Gdy niektóre osoby zaczęły kwestionować prawdziwość zdjęć publikowanych na profilu, fotografie zaczęły z niego znikać. Po pewnym czasie profil Basi całkowicie usunięto. Mimo wszystko kilkadziesiąt tysięcy Polaków, w tym wiele znanych osób, dało się na to nabrać, a nawet podać profil dalej.
W Internecie szybko wiralową popularność zdobyła też informacja o rzekomym zablokowaniu popularnego portalu pornograficznego dla rosyjskich użytkowników. Szybko okazało się, że to typowy fake news.
Wiele nieprawdziwych i niepotwierdzonych informacji pojawia się też w sprawie sytuacji na granicy polsko-ukraińskiej. Obalono informacje o pojawianiu się na granicy sutenerów. Rozdmuchiwane są też wszelkie akty rzekomego rasizmu na granicy.
Takich przykładów jest wiele, można je mnożyć. Szczególnie ważne jest więc zachowywanie ostrożności w czytaniu, analizie i powielaniu informacji.
Jak odróżnić fakty od fikcji w gąszczu informacyjnym?
Laikowi bardzo ciężko odróżnić prawdę od fałszu przy takim zalewie informacji. Metoda na podchodzenie do newsów powinna więc być tylko jedna: należy oddać weryfikowanie informacji w ręce specjalistów.
Maciej Okraszewski, doświadczony dziennikarz zagraniczny i twórca popularnego podcastu informacyjnego Dział Zagraniczny, dzieli się wiedzą i podpowiada, jak odpędzić się od nieprawdziwych informacji. Dzięki tym radom odsiejesz fakty w gąszczu informacyjnym.
W specjalnym odcinku podcastu Dział Zagraniczny poświęconego fake newsom Maciej Okraszewski przestrzega przed popularnymi błędami przy czytaniu i pochłanianiu informacji. Rady, które ma dla każdego odbiorcy to między innymi:
- Ufaj tylko dużym, prestiżowym mediom.
- Jeśli mówisz po angielsku, staraj się czytać newsy w tym języku.
- Nie traktuj social mediów jako źródła wiedzy.
- Nie sprawdzaj kompulsywnie newsów. Rób dogłębną prasówkę maksymalnie 2 razy dziennie.
- Nie udostępniaj i nie powielaj żadnych informacji i newsów. Dziel się za to informacjami o możliwych formach pomocy Ukrainie.
fot. Adobe Stock, Andrey Popov
Bardzo polecamy wysłuchanie pełnego odcinka podcastu, w którym autor dokładnie wyjaśnia każdy z wymienionych podpunktów.
Pamiętaj też, żeby nie panikować i być wyczulonym na wszystkie radykalnie brzmiące informacje. Jednym z celów Rosji jest wprowadzenie ogólnie panującej dezinformacji.
Czytaj także:
Pomoc Ukrainie. Poradnik dla osób, które chcą pomóc w transporcie uchodźców z granicy w głąb kraju
Jak pomóc Ukrainie? „Potrzebujemy lekarzy z zagranicy. Udostępniajcie wideo z frontu, aby cały świat poznał prawdę”
Pomoc Ukrainie. Co włożyć do paczki żywnościowej? Trwała żywność, która faktycznie zregeneruje organizm uchodźców
Pomoc Ukrainie. 9 sposobów by pomóc Ukraińcom, jeśli nie masz na to budżetu – pomoc nie musi być droga
