Dieta przy rotawirusie nie może obciążać układu pokarmowego ani drażnić jelit, dlatego m.in. nie powinna być zbyt bogata w błonnik. Z drugiej strony musi dostarczać sole mineralne i witaminy, które w czasie wymiotów i biegunki uciekają z organizmu wraz z traconą w ten sposób wodą. Bardzo sprawdzą się zupy kremy przygotowywane z dodatkiem soków owocowych lub owoców oraz inne łatwostrawne, nierazowe produkty. Podpowiadamy, co jeść przy rotawirusie, a czego unikać.
Spis treści:
- Rotawirus – co jeść?
- Czego nie jeść przy rotawirusie?
- Rotawirus – dieta u dziecka
- Infekcja rotawirusowa
Rotawirus – co jeść?
W skrócie przy rotawirusie warto jeść: gotowane warzywa i owoce oraz lekkostrawne produkty zbożowe i białkowe.
Warzywa i owoce są najlepszym źródłem łatwoprzyswajalnych soli mineralnych i witamin. Nie należy jednak sięgać po surowe, gdyż w takiej postaci bardziej obciążają układ pokarmowy. Najlepsze są gotowane w wodzie lub na parze warzywa i owoce w postaci purée lub zup-krem. Są w nich dokładnie rozdrobnione, co znakomicie ułatwia trawienie i przyswajanie cennych składników. Godne polecenia są gotowane lub pieczone ziemniaki i bataty.
Jeśli chodzi o produkty zbożowe, to przy rotawirusie najlepsze są te z białej mąki, a więc zwykłe (nierazowe) makarony i białe pszenne pieczywo, np. w postaci sucharków z niewielkim dodatkiem masła. Z kasz najlepiej wybierać kaszę manną, kukurydzianą, perłową, jaglaną. Polecany jest też biały ryż.
W przypadku produktów dostarczających białka najlepiej sięgać po chude mięsa np. drób, ale też chude ryby. Bardzo dobrym pomysłem jest sięganie po fermentowane przetwory mleczne – kefiry i jogurty, najlepiej bezlaktozowe, gdyż w przebiegu zakażenia rotawirusem może czasowo dochodzić do nietolerancji laktozy.
Lekkostrawną dietę najlepiej uzupełniać probiotykami zawierającymi minimum 5 miliardów kolonii bakterii szczepów: Lactobacillus Rhamnosus GG, Saccharomyces boularidi lub Bifidobacterium lactis Bb 12.
Podawanie jedzenia i napojów przy rotawirusie jest bardzo ważne, gdyż niedobór makro- i mikroskładników może wydłużyć czas występowania objawów, a nawet je nasilać. Dlatego jak najszybciej należy próbować przyjmować pokarmy, choćby w niewielkich ilościach.
Nawadnianie w diecie przy rotawirusie
Przy jelitówce do picia można podawać wodę, niezbyt mocną herbatę lub herbatki ziołowe (z mięty pieprzowej, babki lancetowatej, pięciornika, rdestu ptasiego, kory dębu, ziela borówki, kolendry, piołunu), najlepiej niesłodzone. Szybko elektrolity uzupełniają napoje izotoniczne lub specjalne preparaty elektrolitowe (do kupienia bez recepty w aptece). Aby nawodnić organizm, można pić koktajle na bazie jogurtu bezlaktozowego z bananem lub szykować zupy-kremy.
Czy cola jest dobra na rotawirusa?
Specjaliści od żywienia nie zalecają podawania dzieciom i dorosłym coli podczas wymiotów i biegunki – nieważne czy będzie odgazowana, czy nie. O wiele lepsze będą elektrolity i próby podawania np. sucharków czy kleiku ryżowego. Cola nie zawiera żadnych składników, które łagodziłyby objawy tym zakaźnym patogenem.
Czy cola pomaga na grypę żołądkową? Opinia dietetyka
Czego nie jeść przy rotawirusie?
Należy unikać dań smażonych, wędzonych, tłustych, a także ciężkich zawiesistych sosów. Są ciężkostrawne, zbyt bogate w sól, która w nadmiarze odwadnia, drażnią śluzówkę układu pokarmowego. Wskazane jest również unikanie potraw mocno przyprawionych.
Lepiej też zrezygnować z nabiału: serów żółtych i białych oraz mleka. Złym pomysłem są też słodkie wyroby cukiernicze i słodycze.
Warto wiedzieć, że do picia nie należy podawać kawy, mocnej herbaty, alkoholu, napojów gazowanych ani soków owocowych – te ostatnie można podać po rozcieńczeniu wodą. Wskazane jest też unikanie dymu tytoniowego.
Jak wesprzeć dietę przy rotawirusie?
Bardzo ważne jest zachowanie zasad higieny – częste mycie rąk, niekorzystanie przez osobę chorą i zdrowe z tych samych naczyń i sztućców, aby nie przenosić patogenu na zdrowych członków rodziny.
Rotawirus – dieta u dziecka
Niemowlętom karmionym piersią nie zmienia się diety przy rotawirusie– trzeba je często przystawiać do piersi, aby się nawadniały i odżywiały. Niemowlęta karmione mieszankami mlecznymi nadal powinny je przyjmować i nie należy mleka modyfikowanego dodatkowo rozcieńczać wodą.
U starszych dzieci stosuje się dietę przy rotawirusie dla dorosłych, co oznacza, że obowiązują w niej dokładnie takie same zasady (patrz wyżej). Dziecko podczas choroby powinno jadać częściej (nawet 6-7 posiłków dziennie), ale w mniejszych porcjach. Bardzo ważne jest oczywiście podawanie płynów – napoje też lepiej podawać częściej, ale w mniejszych porcjach.
Czy podawać mleko przy rotawirusie?
Niemowlęta przy biegunce i wymiotach pozostają na mleku, choć w przypadku mleka modyfikowanego pomocne może być sięgnięcie po mieszankę bezlaktozową. Starszym dzieciom, które spożywają już normalne posiłki, można na pewien czas odstawić mleko. Zastąpi ją kaszka na wodzie lub kleik ryżowy, czy kukurydziany (łyżka kaszki na 180 ml wody). Na mleko przyjdzie czas po ustąpieniu objawów rotawirusa i okresie przejściowym, w którym obowiązuje lekkostrawna dieta, ewentualnie z mlekiem bezlaktozowym.
Jak długo dziecko może nie jeść przy rotawirusie?
Dzieci starsze mogą nie jeść przy rotawirusie 1-2 dni, o ile udaje się je w tym czasie nawadniać. Inaczej jest z małymi dziećmi, a zwłaszcza niemowlętami – dla nich mleko jest źródłem zarówno wody jak i substancji odżywczych. Jeśli niemowlę nie może utrzymać w żołądku mleka, odwadnia się bardzo szybko. Dlatego bardzo często przy ostrej biegunce i wymiotach u małych dzieci konieczna jest hospitalizacja, aby drogą pozajelitową można je było nawodnić.
fot. Rotawirus – dieta i nawadnianie dziecka/ Adobe Stock, Olha Tsiplyar
Infekcja rotawirusowa
Rotawirusy to grupa wirusów należąca do rodziny reowirusów (mają charakterystyczną symetrię, brak otoczki lipidowej, replikują się w cytoplazmie). Są najczęstszą przyczyną biegunek u dzieci i niemowląt.
Przenoszą się drogą pokarmową. Do infekcji dochodzi wskutek zjedzenia skażonych produktów nie poddanych obróbce cieplnej (np. sałatki), spożycia zainfekowanej wody, włożenia do ust przedmiotu lub palców, na których znajduje się rotawirus (najczęściej jest to skażenie kałem osoby chorej). Istnieje 5 grup rotawirusów: A, B, C, D i E, z czego tylko pierwsze trzy zakażają ludzi, a spośród nich najbardziej rozpowszechniony jest wirus grupy A – jest przyczyną 90% wszystkich infekcji rotawirusowych u ludzi. Rotawirusy atakują komórki wyściełające jelito cienkie, wywołując wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego, zwane potocznie grypą żołądkową.
Objawy zakażenia rotawirusem u dzieci
Choć choroba może przebiegać łagodnie, bezobjawowo lub mieć zaostrzony charakter. Najczęściej pojawiają się wymioty, wodnista biegunka i niewielka gorączka, które trwają do 8 dni. Pierwszymi objawami rotawirusa, także u dorosłych, zwykle są wymioty, do których dochodzi 2 dni po wniknięciu rotawirusa do układu pokarmowego. Sam rotawirus u dzieci nie powoduje śmiertelnego zagrożenia.
Najbardziej niebezpieczne dla życia jest odwodnienie, będące skutkiem wymiotów i biegunki.
Pierwsze zakażenie rotawirusem A skutkuje nabyciem odporności i każde kolejne zakażenie przebiega już łagodnie lub wręcz bezobjawowo. Dlatego najwięcej zachorowań z wystąpieniem objawów notuje się u dzieci poniżej 2. roku życia. Niemowlęta do 6. miesiąca życia, choć chorują, to zakażenie u nich przebiega bardzo łagodnie. Dzieci między 6. miesiącem a 2. rokiem życia przechodzą zakażenie rotawirusem najciężej. U połowy chorych obserwuje się także jednoczesną infekcję górnych dróg oddechowych. Czasami infekcja rotawirusem prowadzi do czasowej nietolerancji laktozy i do przejściowych zaburzeń w funkcjonowaniu wątroby.
Leczenie zakażenia rotawirusem
Leku na tę infekcję nie ma. Najczęściej w ramach domowego leczenia, aby nie doszło do odwodnienia, choremu podaje się płyny. Serwowane napoje (woda, cienka herbata, a najlepiej elektrolity zakupione w aptece) powinny mieć letnią temperaturę, aby nie prowokowały wymiotów.
W przypadku małych dzieci i osób o osłabionej odporności należy zachować wyjątkową czujność – czasem jedynym sposobem na uzupełnienie płynów jest w ich wypadku kroplówka podawana w szpitalu. Jeśli więc masz wrażenie, że chory, czy to dziecko, czy dorosły, nie jest w stanie przez dłuższy czas utrzymać płynów w żołądku, koniecznie idź z nim do lekarza!
Rotawirusy u dorosłych
Czytaj także:
Co jeść i pić przy biegunce
Skuteczne sposoby na nudności i wymioty
Rotawirus u psa – co robić?
