Choroby trzustki wpływają na procesy trawienia przez utrudnienie produkcji i dopływu soku trzustkowego do jelit. Zawiera on enzymy niezbędne w przyswajaniu w zasadzie wszystkich składników pokarmowych. Nie dziwi więc, że zaburzenie tego procesu wymusza stosowanie odpowiednich diet. Zależy to również od dynamiki choroby.
Ostre zapalenie trzustki
Ostre zapalenie trzustki wymaga leczenia szpitalnego, gdyż może zagrażać życiu. Jednak w ponad 60% przypadków choroba ma przebieg łagodny, a leczenie polega na odciążeniu trzustki i łagodzeniu objawów.
Początkowo stosuje się głodówkę, gdyż treść pokarmowa w żołądku stymulowałaby wydzielanie enzymów przez chorą trzustkę. Jest to zjawisko niekorzystne, którego staramy się unikać, czasem również przez odsysanie soków żołądkowych (zakłada się specjalną rurkę, tzw. sondę, do żołądka). W postaci łagodnej ostrego zapalenia trzustki (OZT) zwykle już w 3-4 dobie można wprowadzać żywienie drogą doustną. Początkowo są to płyny (gorzka herbata, napar rumiankowy, wodę) i dieta kleikowa, którą stosuje się przez 1-3 dni. Zawiera ona oprócz kleików także rozmoczone suchary. Następnie można stopniowo rozszerzać dietę o owoce (kompot, przecier z jabłek), a potem chude mleko, twarożek, ziemniaki puree.
Polecamy: Antyoksydanty chronią serce i naczynia
Po wypisie ze szpitala dieta przez jakiś czas powinna być lekkostrawna, niskotłuszczowa i niskoresztkowa, jak w przewlekłym zapaleniu trzustki. W ciężkiej postaci OZT niezbędne i zalecane jest natomiast wczesne leczenie żywieniowe poprzez podawanie diet przemysłowych we wlewie do jelit, z ominięciem trzustki, lub dożylnym.
Przewlekłe zapalenie trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki jest chorobą, która prowadzi do stopniowego niszczenia narządu. Nie jest on wówczas w stanie wydzielać prawidłowo enzymów trawiennych. Największym problemem jest trawienie tłuszczów.
Sprawdź: Jak zdiagnozować raka trzustki?
Dieta powinna zatem zawierać mniej tłuszczu. Jego ilość oraz przyjmowanych preparatów enzymatycznych trzeba dostosowywać do indywidualnej tolerancji i dolegliwości pacjenta. W przypadku biegunek wskazane jest zmniejszanie zawartości tłuszczu w diecie, a gdy takie postępowanie zawodzi, stosuje się preparaty kwasów tłuszczowych (tzw. MCT).
Poza enzymami trzustkowymi stosuje się suplementację witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,K), a w razie potrzeby podaje się też niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.
Chory powinien spożywać 5-6 posiłków dziennie o łącznej wartości energetycznej ok. 2500-3000 kcal.
Dietę należy dobrać tak, aby zahamować chudnięcie i utrzymywać wagę w zakresie prawidłowym. Ponadto zaleca się dużo białka w diecie, a mało błonnika, który osłabia działanie suplementowanych enzymów trzustkowych. Nie wolno spożywać alkoholu, jest on bowiem głównym sprawcą przewlekłego zapalenia trzustki.
Bezwzględny zakaz picia alkoholu zazwyczaj prowadzi do złagodzenia bólu. Poza tym zmniejsza częstość zaostrzeń choroby i zwalnia jej postęp wydłużając życie. Po wielu latach w przebiegu choroby dochodzi do zniszczenia wysepek trzustkowych, które wydzielają insulinę, i rozwija się cukrzyca. Wymaga to modyfikacji nawyków żywieniowych.
Dowiedz się więcej o diecie w chorobach zapalnych trzustki z naszego forum medycznego.
