Czym jest celiakia?
Dieta bezglutenowa należy do diet eliminacyjnych i jest stosowana u dzieci chorych na celiakię – chorobę trzewną, która wywołuje zmiany chorobowe w jelicie cienkim.
Dieta bezglutenowa
Prawidłowe żywienie dzieci z celiakią jest proste, ponieważ opiera się na wyeliminowaniu z diety glutenu, czyli niejednolitego pod względem chemicznym białka zawierającego toksyczne prolaminy ze zbóż takich jak pszenica, żyto, jęczmień i owies*.
Dieta powinna być jednak prowadzona pod nadzorem dietetyka, ponieważ całkowite wykluczenie produktów zawierających gluten może być przyczyną niedoborów składników – np. żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12.
Co składa się na dietę bezglutenową?
Dieta dzieci kukurydzianych powinna spełniać wszystkie zasady żywienia dzieci zdrowych. W odniesieniu do diety podstawowej opiera się na bazie produktów naturalnie i dietetycznie bezglutenowych. Zgodnie z zaleceniami za dopuszczalną w takich produktach uznano zawartość do 20 ppm (tzn.20mg/kg).
Naturalnie bezglutenowe są ryż, kukurydza, szarłat, soja, proso, sorgo, tapioka, amarantu, gryka, fasola, maniok, bataty, groch, soczewica, ziemniaki, sezam oraz warzywa, owoce, orzechy, mleko, produkty mleczne, mięso, ryby, jaja, masło, margaryny i oleje roślinne.
Zobacz też: Jakie produkty mogą zawierać gluten?
Czego nie mogą jeść chorzy na celiakię?
W żywieniu dzieci chorych na celiakię należy unikać produktów wysoko-przetworzonych, bogatych w substancje dodatkowe: środki konserwujące, wzmacniające smak. Ponadto trzeba zwracać uwagę na etykiety (skład recepturowy) kupowanych produktów, gdyż może się zdarzyć, że do ich produkcji użyto np. mąki pszennej. Dotyczy to w szczególności słodyczy, wędlin, konserw mięsnych i rybnych, różnego rodzaju sosów (np. majonez). Gluten zawierają także produkty mleczne z dodatkiem słodu jęczmiennego, skrobia zawierająca gluten, sery białe z dodatkiem białka pszennego oraz ryby panierowane.
Z jadłospisu dzieci kukurydzianych należy wykluczyć: mąkę, pieczywo, kasze, płatki pszenne, makaron z pszenicy, żyta, jęczmienia oraz orkiszu. Słodycze tj. ciastka, ciasta, wafelki, czekolada nadziewana, marcepan, chałwa oraz budynie, galaretki, lody w waflu.
Jeść czy nie jeść?
Duży problem w żywieniu dzieci z celiakią stanowią produkty, które mogą być zanieczyszczone glutenem, np.: chrupki kukurydziane, płatki śniadaniowe kukurydziane do mleka, jogurty owocowe, maślanki, serki topione, śmietana, pasztety sojowe, owoce suszone (niekiedy są posypane mąką), guma do żucia, żelki, batony, kostki bulionowe.
Aby mieć całkowitą pewność, należy pamiętać, aby przed spożyciem zapoznać się ze składem produktu. Symbol przekreślonego kłosa lub napis „produkt bezglutenowy" przeznaczone są dla osób z celiakią.
*Zwykły owies jest silnie zanieczyszczony glutenem, dlatego jest zabroniony w diecie bezglutenowej. W niektórych krajach, np. w Finlandii, produkowany jest jednak także czysty, certyfikowany owies, którego spożywanie w niewielkich ilościach jest dozwolone.
Zobacz też: Jak żyć z celiakią?
