Właściwości czarnuszki znane były już starożytnym Egipcjanom. Choć na początku czarnuszka siewna wykorzystywana była głównie jako przyprawa, ta niepozorna roślinka ma szerokie zastosowanie lecznictwie i naturalnej medycynie. Sprawdź, jak możesz wykorzystać czarnuszkę dla zdrowia.
Spis treści:
- Czarnuszka - co to jest?
- Właściwości lecznicze czarnuszki
- Zastosowanie czarnuszki
- Jak stosować czarnuszkę?
Czarnuszka - co to jest?
Czarnuszka siewna znana jest też jako czarny kminek. Roślina, z której pozyskuje się nasiona czarnuszki, rośnie w Europie Wschodniej, na Bliskim Wschodzie i w Azji Zachodniej. Rośliny czarnuszki mają wysokość ok. 30 cm. Czarnuszka ma charakterystyczne białe, fioletowe lub niebieskie kwiaty, z których pozyskuje się charakterystyczne czarne nasiona wykorzystywane w kuchni i medycynie naturalnej.
Roślina ta od tysięcy lat znajduje zastosowanie w medycynie ludowej i kuchni. Znali ją już starożytni Egipcjanie, którzy uważali, że czarnuszka jest remedium na "wszystkie choroby oprócz śmierci". Teraz wiadomo, że są też przeciwwskazania do stosowania czarnuszki.
Właściwości lecznicze czarnuszki
Najnowsze badania faktycznie potwierdzają szerokie potencjalne właściwości lecznicze czarnuszki i oleju z czarnuszki. Czarnuszka zawiera między innymi tymochinon. To związek biologicznie czynny, który ma silne działanie antyoksydacyjne i jest badany pod kątem właściwości przeciwnowotworowych.
Antyoksydanty w czarnuszce
Antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze to substancje ograniczające szkodliwy wpływ wolnych rodników tlenowych powodujących uszkodzenia komórek. Czarnuszka to roślina obfitująca w wiele biologicznie czynnych związków. Najpotężniejsze właściwości czarnuszki wynikają właśnie z obecności różnych antyoksydantów:
- karwakrolu,
- anetolu,
- 4-terpineolu,
- tymochinonu.
Czarnuszka na obniżenie cholesterolu
Podwyższone stężenie cholesterolu we krwi jest jednym z czynników predysponujących do wystąpienia chorób serca i różnych zaburzeń układu sercowo-naczyniowego.
Wiele badań wykazało, że czarnuszka jest składnikiem pozwalającym obniżyć stężenie cholesterolu we krwi. Dodawanie czarnuszki do jadłospisu znacząco obniża stężenie „złego” cholesterolu LDL, a także obniża stężenie triglicerydów.
Nasiona czarnuszki, sproszkowana czarnuszka i olej z czarnuszki przyczyniają się także do podwyższenia stężenia „dobrego” cholesterolu HDL.
Przeciwnowotworowe działanie czarnuszki
Czarnuszka jest też intensywnie badana pod kątem właściwości przeciwnowotworowych. Ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów może pomagać w walce z nowotworami trzustki, płuc, prostaty, skóry i jelit.
Wszystkie przeprowadzone badania na temat przeciwnowotworowych właściwości czarnuszki zostały jednak wykonane w badaniach in vitro, czyli badaniach w probówkach, nie na ludziach. Potrzebne jest więcej badań, żeby móc z pewnością mówić o przeciwnowotworowych właściwościach czarnuszki.
Czarnuszka - działanie przeciwbakteryjne
Ta roślina wykazuje także właściwości przeciwbakteryjne. Z niektórych badań wynika nawet, że czarnuszka ma właściwości porównywalne do niektórych antybiotyków. Dobrze radzi sobie między innymi w zwalczaniu opornej na działanie antybiotyków bakterii gronkowca złocistego Staphylococcus aureus.
Przeciwzapalne właściwości czarnuszki
Przewlekły stan zapalny może prowadzić do powstawania wielu groźnych chorób: nowotworów, chorób serca, cukrzycy. Czarnuszka wykazuje działanie przeciwzapalne i dzięki temu może zapobiegać wielu chorobom, w których występuje przewlekły stan zapalny. Podobne właściwości wykazuje na przykład olej z wiesiołka, czy olej z ogórecznika. Do takich należą między innymi:
- choroby reumatyczne stawów, np. Reumatoidalne Zapalenie Stawów;
- choroba Hashimoto;
- endometrioza;
- Zespół Policystycznych Jajników (PCOS);
- choroby zapalne jelit.
Czarnuszka na wątrobę
Wątroba to niezwykle ważny i wrażliwy organ. W każdej chwili odpowiada za metabolizowanie toksyn, oczyszczanie krwi z leków i produktów przemiany materii.
Czarnuszka wspiera pracę wątroby i wspomaga ją. Chroni także wątrobę przed uszkodzeniem. Warto stosować czarnuszkę dla zdrowia wątroby w postaci pestek i oleju.
Czarnuszka na wrzody żołądka
Wrzody żołądka pojawiają się przy uszkodzeniach błony śluzowej. Wiele badań wykazało, że czarnuszka może pomagać budować barierę ochronną na powierzchni żołądka i tym samym chronić go przed nadmiernym działaniem kwasu. Czarnuszka jest szczególnie efektywna w prewencji występowania wrzodów, ale może też pomagać w ich leczeniu.
Właściwości te zostały mocno udowodnione w badaniach z wykorzystaniem zwierząt i podejrzewa się, że czarnuszka w ten sam sposób wpływa na ludzi. Konieczne jest jednak przeprowadzenie większej ilości badań, by definitywnie stwierdzić, że czarnuszka jest lekiem na wrzody żołądka.
Zastosowanie czarnuszki
Czarnuszka może być pomocna przy wielu chorobach i problemach zdrowotnych. Z jej właściwości prozdrowotnych skorzysta niemal każdy.
Jak działa czarnuszka?
- pomaga regulować cykl miesiączkowy;
- wzmaga wydzielanie mleka;
- działa przeciwbólowo;
- obniża poziom cukru we krwi;
- wzmacnia odporność;
- działa moczopędnie;
- pobudza wydzielanie żółci;
- pomaga zwalczać wzdęcia;
- reguluje trawienie;
- działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Jak stosować czarnuszkę?
Czarnuszka występuje w postaci pestek przypominających kminek. Ma ostry smak, który niektórym bardzo odpowiada. Czarnuszkę można stosować w kuchni jako przyprawę, ale dla zdrowia działa także w innych postaciach.
fot. Adobe Stock, noirchocolate
Stosuj czarnuszkę:
- jako napar przygotowany z nasion;
- w całych ziarnach jako przyprawa w kuchni: na kanapki, dodatek do twarożku, posypka do sałatki;
- w formie oleju do jedzenia na zimno, w formie kapsułek lub do stosowania zewnętrznie na skórę.
Herbata z czarnuszki
Napary z nasion czarnuszki siewnej łagodzą objawy takich dolegliwości, jak:
- katar,
- infekcje krtani,
- infekcje oskrzeli,
- problemy z wątrobą,
- kamica żółciowa,
- skąpomocz,
- dolegliwości żołądkowe.
Olej z czarnuszki dla skóry
Stosowany zewnętrznie, olej z czarnuszki pomoże złagodzić trądzik, zmiany grzybicze skóry czy objawy towarzyszące atopowemu zapaleniu skóry.
Źródła:Sahebkar A, Beccuti G, Simental-Mendía LE, Nobili V, Bo S. Nigella sativa (black seed) effects on plasma lipid concentrations in humans: A systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Pharmacol Res. 2016 Apr;106:37-50. doi: 10.1016/j.phrs.2016.02.008. Epub 2016 Feb 10. PMID: 26875640.
Khan MA, Chen HC, Tania M, Zhang DZ. Anticancer activities of Nigella sativa (black cumin). Afr J Tradit Complement Altern Med. 2011;8(5 Suppl):226-232. doi:10.4314/ajtcam.v8i5S.10
Czytaj także:
Sok z ziemniaka - właściwości zdrowotne, szkodliwość, przepis
Nalewka sosnowa - jak ją zrobić? Właściwości i przeciwwskazania do stosowania nalewki z sosny
Cola na kamienie żółciowe i inne domowe sposoby
