Aktualnie na świecie wzrasta zastosowanie słodzików przy produkcji żywności i leków, a także do przygotowywania potraw. Różnorodne słodziki mają na celu zastąpienie tradycyjnego cukru (sacharozy). Eliminacja sacharozy z codziennej diety jest niezwykle ważna w walce z nadwagą i otyłością oraz niektórymi chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak cukrzyca. Słodziki znajdują swoje szczególne zastosowanie u osób, które nie potrafią zrezygnować zarówno z niektórych artykułów żywnościowych dla nich nie zalecanych, zawierających cukier, jak i słodkiej herbaty. Jednym ze słodzików obecnie poddawany licznym badaniom jest stevia.
Stevia to naturalny słodzik otrzymywany z liści rośliny Stevia rebaudiana Bertoni. Roślina ta uprawiana jest w Ameryce Południowej, głównie w Brazylii i Paragwaju. Ekstrakt z liści stosowany jest od wielu lat jako substancja słodząca w Ameryce i Azji. Stosunkowo od niedawna hodowlę i stosowanie stevii zaobserwowano także w Europie.
Za słodki smak liści Stevii rebaudiany odpowiadają glikozydy. Wśród glikozydów wyróżnia się między innymi: stewiozyd, rebaudiozyd A, rebaudiozyd B, rebaudiozyd C, rebaudiozyd D, rebaudiozyd E i rebaudiozyd F. Substancje te są nieszkodliwe, niemutagenne, nietoksyczne i niskokaloryczne.
Fot. Dreamstime
Stevia jako słodzik to biała krystaliczna substancja przypominająca cukier. Siła słodzenia jest 300 razy większa od tradycyjnej sacharozy. Jeden z glikozydów stewiozyd pozostawia w ustach nieprzyjemny posmak goryczy. W związku z tym nadal trwają badania nad uzyskaniem słodzika bez obcego, niepożądanego posmaku.
Stosowanie stevii jest korzystne dla zdrowia. Liczne badania potwierdziły, iż stevia nie podnosi stężenia glukozy we krwi. W związku z tym może być stosowana u diabetyków. Stevię można stosować także w przypadku nadciśnienia, gdyż badania przeprowadzone między innymi przez Chan i wsp. w 2000 roku wykazały hipotensyjne działanie stevii. Uważa się, że zawarty w stewii stewiozyd wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Ponadto przypuszcza się, iż stewiozyd może wykazywać działanie przeciwbiegunkowe, szczególnie w przypadku biegunki spowodowanej infekcją rotawirusową.
Stevia rebaudiana Bertoni od wielu lat stanowi przedmiot badań naukowych. Dotychczas zaobserwowano, iż ekstrakt ze Stevii posiada wiele cennych zastosowań. Wykorzystywany jest głównie jako słodzik zastępujący cukier w tradycyjnej diecie. Liczne badania wykazały także korzyści płynące z wykorzystania glikozydów stevii w terapii cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, stanów zapalnych i biegunki. Dodatkowo glikozydy stevii mogą stanowić cenne ogniwo w profilaktyce nowotworów.
Anastazja Kwiatkowska, dietetyk
VITA-LINE
