Spis treści:
- Nietolerancja fruktozy – na czym polega?
- Jak zdiagnozować NF?
- Jaka dieta przy nietolerancji fruktozy?
- Czego unikać?
- Praktyczne wskazówki dla osób z nietolerancją fruktozy
Nietolerancja fruktozy – na czym polega?
Schorzenie to odkryto stosunkowo niedawno i nie jest jeszcze powszechnie znane, choć choruję na nie około 30 % populacji Europy! W większości przypadków ma łagodną postać, dlatego często chorzy ” żyją w nieświadomości”, a choroba jest niezdiagnozowana lub też mylona z innymi schorzeniami układu pokarmowego.
Dopiero w poważniejszych przypadkach chorzy po szeregu badań, najczęściej po kilku latach, mają stawianą właściwą diagnozę. Wyróżniamy dwa typy tej choroby:
- dziedziczną (wrodzoną) nietolerancję fruktozy, inaczej DNF lub fruktozemia,
- trzewną NF, czyli nietolerancję fruktozy w obrębie przewodu pokarmowego.
Fruktozemia (DNF)
Fruktozemia zdarza się rzadko, z częstością 1:20000 osób. To schorzenie w którym organizm nie produkuje w wątrobie enzymu umożliwiającego właściwy metabolizm fruktozy. DNF jest śmiertelnie niebezpieczna i wymaga bardzo restrykcyjnej diety z całkowitym wykluczeniem fruktozy.
Zwykła nietolerancja fruktozy (NF)
Na nietolerancję fruktozy choruje 1 na 3 osoby. Polega ona na zaburzonym wchłanianiu fruktozy w jelicie cienkim. Z tego powodu nadmiar fruktozy trafia do jelita grubego, gdzie staje się pożywką dla bakterii jelitowych. Fermentacja bakteryjna sprzyja nieprzyjemnym objawom.
Objawy nietolerancji fruktozy
Do najczęstszych objawów nietolerancji fruktozy należą występujące po spożyciu pokarmów z fruktozą:
- wzdęcia,
- przelewania,
- bóle brzucha,
- mdłości,
- biegunki,
- gazy.
Jak zdiagnozować NF?
W pierwszej kolejności należy samemu odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań.
- Czy dolegliwości nasilają się po spożyciu: soków owocowych, owoców, miodu, dżemów, słodyczy?
- Czy cierpisz na niedobór cynku lub kwasu foliowego?
- Czy dokucza ci zespół drażliwego jelita?
- Czy masz nietolerancję laktozy?
- Czy masz nietolerancję histaminy?
Zespół jelita drażliwego, nietolerancja laktozy i histaminy często współistnieją z NF. Jeśli większość odpowiedzi jest twierdząca należy udać się do lekarza. Najlepszą metodą diagnostyczną jest wodorowy test oddechowy z fruktozą. Wynik badania jest znany po 2 godzinach.
Tego testu niewolno przeprowadzać u osób z podejrzeniem fruktozemii, bo może on przyczynić się do zagrożenia życia. Przy wrodzonej nietolerancji fruktozy stosuję się badania genetyczne lub enzymatyczne tkanki wątrobowej i jelita cienkiego.
Jaka dieta przy nietolerancji fruktozy?
Leczenie nietolerancji fruktozy polega przede wszystkim na stosowaniu diety o obniżonej zawartości fruktozy. Ważna jest także odpowiednia suplementacja cynkiem i kwasem foliowym oraz oraz utrzymanie zdrowej flory jelitowej. W razie potrzeby stosuje się także antybiotykoterapię (przy zbyt dużej ilości bakterii w jelicie cienkim).
Produkty zalecane:
- skorzonera,
- seler korzeniowy,
- rzodkiewki,
- szpinak,
- groch,
- brokuły,
- kurki,
- borowiki,
- pieczarki,
- naturalne produkty mleczne: mleko, twaróg, maślanka, jogurt, zsiadłe mleko, sery,
- jaja,
- makaron, ryż, ziemniaki,
- kukurydza,
- kasza gryczana,
- mięso,
- ryby,
- wędliny,
- chleb i bułki żytnie,
- chrupkie pieczywo,
- chleb ryżowy- bez dodatku cukru,
- paluszki i inne słone wypieki;
- wywary warzywne,
- świeże przyprawy,
- woda mineralna,
- czarna i zielona herbata (bez aromatów),
- niesłodzona kawa.
Czego unikać?
Dieta w nietolerancji fruktozy wyklucza przede wszystkim produkty o zawartości fruktozy większej niż 3 g na porcję. Ograniczeniu podlegają także produkty o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego, które mogą nasilać objawy.
Produkty niewskazane:
- warzywa i owoce z dużą zawartością błonnika pokarmowego: kapusta, soczewica, fasola, czosnek,
- owoce o dużej zawartości fruktozy, ubogie w glukozę: jabłka, gruszki, kiwi, wiśnie, pigwa,
- suszone owoce- daktyle, rodzynki, figi,
- produkty mleczne wzbogacone owocami i aromatami owocowymi: jogurt owocowy, twaróg owocowy, maślanka owocowa, serwatka owocowa,
- marynowane ryby i mięso,
- miód i wypieki z miodem i owocami: chleb z rodzynkami, pierniki; wszystkie rodzaje słodyczy (miód, dżem, lody, czekolada…),
- sosy, marynaty i inne gotowe produkty zawierające cukier owocowy: ketchup, majonez, zupy w proszku, dania zalewane wodą, marynaty do mięsa i ryb, dressingi do sałatek,
- produkty dla diabetyków i produkty dietetyczne z fruktozą oraz sztucznymi słodzikami,
- soki owocowe i warzywne, lemoniady, napoje typu cola, likiery,
- produkty z dodatkiem syropu glukozowo-fruktozowego.
Praktyczne wskazówki dla osób z nietolerancją fruktozy
W ciągu dnia jedz kilka małych posiłków, powoli przeżuwając pokarm w ilościach faktyczne zaspokajających potrzeby organizmy. Dolegliwości żołądkowo- jelitowe złagodzisz dużą ilością herbaty. Nie używaj ostrych przypraw. Gotuj na parze, duś i piecz bez dodatku tłuszczu. Pamiętaj, że dla zdrowia jelit ważna jest regularna aktywność fizyczna oraz dobrej jakości sen.
Bardzo ważne jest, by dostrzec pozytywne strony tego schorzenia. Nietolerancja fruktozy wymusza konieczność stosowania właściwej diety i zdrowego stylu życia oraz ciągłej edukacji żywieniowej. Poprzez chorobę jesteś bardziej świadoma, co na dłuższą metę przynosi same korzyści.
Dowiedz się więcej o owocach w diecie:
Jedz owoce – będziesz zdrowsza i szczuplejsza! Cukier w owocach nie taki straszny!
Chcesz schudnąć? Poznaj prosty sposób! Zobacz, jakie owoce odchudzają!
Czereśnie – tuczą czy odchudzają? Dowiedz się, jak jest naprawdę!
