Technika
Pranajama wykonywane są w pozycjach siedzących, z prostym kręgosłupem i opuszczoną głową, tak by broda dotykała do mostka (jest to tzw.dżalandara-banda). Opuszczenie głowy jest konieczne, powoduje ono zmniejszenie ciśnienia w sercu, oczach, skroniach i mózgu. Wdechy i wydechy robimy nosem, ich długość powinna być podobna. Przy wdechu ,dźwięk: "sssssoooo" (z nosa i zatok) i powietrze chłodne, przy wydechu dźwięk "haaaaaam" (z krtani) i powietrze ciepłe.
Dobrze jest opanować wcześniej asany w stopniu podstawowym nim zaczniemy pranajamę, to pozwoli nam siedzieć poprawnie i uelastyczni klatkę piersiową.
Przy wdechu klatka piersiowa w rejonie mostka i łopatek powinna rozszerzać sie do przodu, do tyłu i na boki, poniżej łopatek i pach - tylko do przodu. Pranajama ma za zadanie dotlenić krew, wyrównać ciśnienia płynów w organizmie oraz wyciszyć system nerwowy. Ćwiczymy ją delikatnie i w ciszy, najlepiej wcześnie rano lub późnym wieczorem, na czczo i z opróżnionym pęcherzem i jelitami. W pierwszym okresie nie dłużej niż 15 minut.
O czym należy pamiętać
Jeżeli zauważymy u siebie wzrost ciśnienia np. w oczach, skroniach, uszach lub zaczerwienienie twarzy czy kołatanie serca, natychmiast przerywamy i przechodzimy do relaksu.
- W pierwszym okresie nie zatrzymujemy oddechu ani nie stosujemy udijana bandy czy mula bandy, są to techniki bardzo zaawansowane i wymagające pomocy doświadczonego nauczyciela.
- Przy chorobie nadciśnieniowej,odklejaniu siatkówki, nadciśnieniu w gałkach ocznych nigdy nie zatrzymujemy oddechu po wdechu. Oddychając pogłębiamy oddech, wydłużamy go (spowalniamy), ale wszystko delikatnie i bez przesady.
Należy uważać aby twarz, barki, szyja, ręce, uda, ramiona nie były napięte, lecz przeciwnie - rozluźnione. Podczas pranajamy zarówno rozluźnienie jak i napięcie ciała łatwo przenosi się na system nerwowy. Oczy najlepiej mieć zamknięte.
Po pranajamie nie ćwiczymy asan, lecz zawsze robimy relaks. Nadmiernie forsowna praktyka pranajamy niszczy fundamenty zdrowia ciała i umysłu. Ucząc się pranajam zaczynamy od udżai-pranajamy, potem surja bedana pranajama, następnie nadi siodhana pranajama i dalej inne.
Uważam że najlepszymi podręcznikami do nauki pranajamy są Światło Jogi i Pranajama B.K.S. Iyengar`a napisane na podstawie dziesiątek lat praktyki Mistrza.