Joga jest systemem filozofii indyjskiej. Niektóre jej bardziej zaawansowane ćwiczenia występują w buddyzmie, tantrach oraz Dzogczen. Służy ona nie tylko do rozwoju duchowego, ale pomaga poznać prawdziwą naturę człowieka.
Brakujący element
Termin pochodzi od sanskryckiej podstawy „yuj” i oznacza „łączyć”, „kierować”, „skupiać uwagę” oraz jarzmo, powściągliwość. Joga jest najważniejszym elementem indyjskiej filozofii. Jej regularna praktyka pozwala uzyskać równowagę między duchem a ciałem, czy odpowiednią kondycją psychofizyczną. Według prawa (karmana i koła wcieleń), która uznaje dusze za byt ponadczasowy (ataman), wyzwolenie możliwe jest przez koncentrację, medytację i ascezę.
Praktykowanie jogi rozpoczyna się od tzw. krija joga. Składają się na nią:
- gorliwy wysiłek,
- studiowanie Wed,
- skupienie na Bogu.
Ich celem jest złamanie wad karmicznych i ułatwienie kontemplacji.
Praktyka
Osoba rozpoczynająca naukę jogi najczęściej zaczyna od jej klasycznej postaci. Dzieli się ona na dwa rodzaje: ośmiostopniową i powściągliwą. Pierwsza z nich skupia się w dużej mierze na ćwiczeniach oddechowych i medytacji. Zadaniem drugiej jest „zapanowanie” nad pięcioma stanami aktywności umysłu tj.
- właściwym poznaniem,
- błędnym poznaniem,
- fantazjowaniem,
- głębokim snem,
- przypomnieniem.
Podziałowi podlegają również ćwiczenia. Rozróżnia się te, które wymagają „użycia” świadomości i te wykonywane bez niej.
1. Ćwiczenia z użyciem świadomości – składają się z czterech stopni zapomnienia:
- przewaga rozmyślania,
- rozmyślanie powoli zanika i ustępuje miejsca rozważaniu,
- rozważanie opuszcza ćwiczącego, a jego ciało ogarnia błogość,
- czysta świadomość samego siebie.
2. Ćwiczenia bez użycia świadomości – przynoszą wyzwolenie
Wykonując ćwiczenia trzeba zachować dużą ostrożność. Uwolnione w ich trakcie tzw. moce cudowne i zbytnia fascynacja mogą spowodować zboczenie z drogi wyzwolenia i powrót do świata gdzie najważniejsza jest materia.
Ścieżki jogi
Filozofia, na której opiera się joga zakłada, że ciało i dusza stanowią całość. Zdrowie jednego uzależnione jest od stanu drugiego. Dlatego, aby zachować nie tylko pełnię zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego, należy zadbać w równej mierze o ducha i jego cielesną opokę.
Istnieje kilka ścieżek ułatwiających wprowadzenie spokoju i ładu w nasze życie:
- Bhakti joga – rozwój miłości do Boga, za pomocą bhagawana,
- Dźńana joga – jej celem jest osiągnięcie stanu mokszy tj. wyzwolenie się z reinkarnacji przy zachowaniu wiedzy duchowej,
- Hatha joga – wysiłek fizyczny i ćwiczenia oddechowe,
- Karma joga – wyzwolenie dzięki bezinteresownym czynom,
- Krija joga – joga oczyszczająca,
- Kundalini joga – wyzwolenie dzięki rozwojowi energii Kundalini,
- Laja joga – rodzaj medytacji oparty na pracy z czakrami i mocy Kundalini,
- Mantra joga – osiągnięcie stanu mokszy poprzez powtarzanie mantr,
- Radża joga – „ścieżka serca”, nazywana również jogą królewską,
- Sahadźa joga – jedna z dróg medytacyjnych, polegająca na obudzeniu Kundalini i pracy z czakrami.