Za dużo białek w diecie - skutki uboczne

Białka (proteiny) to podstawowe substancje budulcowe każdej tkanki w organizmie człowieka. Są zatem wszechobecne w naszym ciele, tworząc nawet przeciwciała, enzymy i hormony. Białko warunkuje prawidłowe funkcjonowanie, wzrost i rozwój człowieka. Zbudowane są z wielu cząsteczek, zwanych aminokwasami, których to rodzajów jest około dwadzieścia, z czego osiem musimy dostarczyć sobie z pożywieniem.

budulcowa (tworzy komórki tkanek); warunkują prawidłowy wzrost i rozwój
transportowa (np. hemoglobina we krwi, transportująca tlen)
składniki krwi i płynów ustrojowych; pomagają w utrzymaniu prawidłowego bilansu wodnego (równe proporcje między przyjętymi a wydalonymi płynami z organizmu)
powstają z nich enzymy trawienne, tkankowe, hormony i przeciwciała
wspomagają detoksykację organizmu
przyspieszają regenerację
umożliwiają funkcjonowanie mięśni (skurcz i rozkurcz), przekazywanie impulsów nerwowych i wiele innych reakcji w organizmie

Za dużo białek w diecie - skutki uboczne

Gdzie znajdziemy białko?
Białka mogą być pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Te pierwsze są niepełnowartościowe, ponieważ nie dostarczają wszystkich niezbędnych aminokwasów. Za wyjątek uznaje się jednak soję. Inne roślinne źródła białka to: rośliny strączkowe, groch, orzechy, zboża. Proteiny zwierzęce zalicza się do pełnowartościowych, a ich źródła to: mięso, drób, ryby, mleko, produkty nabiałowe, jaja.

Niedobór białek
Jeżeli w diecie mamy za małą podaż białka, wówczas trzeba się liczyć z wystąpieniem zaburzeń funkcjonowania organizmu. Osłabia się odporność, często zostaje zaburzony wzrost i rozwój u dzieci. W skrajnych przypadkach niedobór białka wiedzie do wychudzenia i wyniszczenia organizmu, które mogą skończyć się tragicznie. Istnieje też ryzyko rozwinięcia się choroby znanej jako kwashiorkor. Manifestuje się ona apatią, obniżeniem nastroju aż do stanów depresyjnych, brakiem łaknienia i problemami dermatologicznymi. U dzieci dodatkowo zahamowaniu ulega wzrost i rozwój fizyczny oraz psychiczny.

Nadmiar białek w diecie
Norma białek w codziennym menu to około 10-14% wartości energetycznej pokarmów na cały dzień. Najwięcej potrzebują ich dzieci i kobiety ciężarne w II trymestrze ciąży (14%). Najmniej osoby pracujące fizycznie i ciężko (9-10%) - one potrzebują zaś więcej węglowodanów.

Nadmiar białek jest równie szkodliwy dla nas, co ich niedobór. Zbyt duża podaż białek skutkuje zaburzeniami metabolizmu i w efekcie rozwinięciem się zmian miażdżycowych. Ponadto obciąża się praca ważnych narządów, takich jak wątroba i nerki. Gdy uszkodzeniu ulegają nerki, rośnie ryzyko powstania obrzęków i nadciśnienia tętniczego, a to z kolei pociąga ze sobą kolejne problemy zdrowotne: choroby serca, bezsenność, podenerwowanie i rozdrażnienie. Nadmiar białek w diecie jest przyczyną zaparć, a to z kolei powodem namnażania się w jelitach bakterii gnilnych, których toksyny mogą stać się przyczyną chorób nowotworowych jelita grubego. Z powodu dużej ilości białek uszkadzają się stawy, pojawiają się alergie, upośledza się wchłanianie wapnia (osłabienie kości). Białka zwierzęce zwiększają ryzyko powstania i gromadzenia się kamieni w nerkach.
Większa podaż białek sprzyja też utracie masy ciała, co zostało wykorzystane w diecie proteinowej dr Dukana. Jednak gdy jest ona nieumiejętnie stosowana przez laika, bez konsultacji ze specjalistą dietetykiem czy lekarzem – nie trudno o autodestrukcję organizmu.

Katarzyna Ziaja

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Tagi: dieta, proteiny, białko, białko roślinne