Kto jest kim w rodzinie? Sprawdź nazwy poszczególnych koligacji rodzinnych

kto jest kim w rodzinie fot. Adobe Stock
Koligacje rodzinne i związana z nimi terminologia może przysporzyć trudności - niewiele osób wie że matka męża to świekra, synowa to snecha, brat męża to dziewierz, siostra męża to zełwa, a mąż siostry to swak.
kto jest kim w rodzinie fot. Adobe Stock

Czy zdarza się, że podczas rodzinnych uroczystości nie rozumiesz połowy słów, gdy babcie i dziadkowie opowiadają o tym, co słychać u dalszej rodziny? Stryjowie, wujenki i kumowie są w miarę znani, ale czasem niezbędne okazuje się rozrysowanie całego drzewa genealogicznego, by pojąć kto jest kim w rodzinie. Poznaj skomplikowaną terminologię, związaną z koligacjami rodzinnymi. 

Krewni wstępni - rodzice, dziadkowie, pradziadkowie

Linię wstępnych po ojcu nazywa się linią po mieczu (np. babcia po mieczu), a linię po matce – po kądzieli:

  • pradziad (dla prawnuka, prawnuczki),
  • prababa (dla prawnuka, prawnuczki).

Krewni wstępni - agnaci i kognaci

Agnaci to krewni ze strony ojca, a kognaci ze strony matki:

  • dziad ojczysty/macierzysty (dla wnuka, wnuczki),
  • baba ojczysta/macierzysta (dla wnuka, wnuczki).

Krewni boczni - od rodzeństwa oraz rodzeństwa matki, ojca i dziadków

  • Prastryj (przestryj, dziad stryjeczny) = brat dziada,
  • prawuj (przedwieć, dziad wujeczny) = brat baby,
  • praciota (przeciota, baba cioteczna) = siostra dziada/baby,
  • brat (dla brata, siostry),
  • siostra (dla brata, siostry),
  • półbrat = syn jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata, półsiostry),
  • półsiostra = córka jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata, półsiostry),
  • brat stryjeczny = syn brata ojca (dla brata stryjecznego, siostry stryjecznej),
  • siostra stryjeczna = córka brata ojca (dla brata stryjecznego, siostry stryjecznej),
  • brat wujeczny = syn brata matki (dla brata ciotecznego, siostry ciotecznej),
  • siostra wujeczna = córka brata matki (dla brata ciotecznego, siostry ciotecznej),
  • brat cioteczny = syn siostry ojca/matki (dla brata wujecznego/ciotecznego, siostry wujecznej/ciotecznej),
  • siostra cioteczna = córka siostry ojca/matki (dla brata wujecznego/ciotecznego, siostry wujecznej/ciotecznej),
  • brat prastryjeczny = wnuk brata dziada (dla brata prastryjecznego, siostry prastryjecznej),
  • siostra prastryjeczna = wnuka brata dziada (dla brata prastryjecznego, siostry prastryjecznej),
  • brat prawujeczny = wnuk brata baby (dla brata praciotecznego, siostry praciotecznej),
  • siostra prawujeczna = wnuka brata baby (dla brata praciotecznego, siostry praciotecznej),
  • brat pracioteczny = wnuk siostry dziada/baby (dla brata prawujecznego/praciotecznego, siostry prawujecznej/praciotecznej),
  • siostra pracioteczna = wnuk siostry dziada/baby (dla brata prawujecznego/praciotecznego, siostry prawujecznej/praciotecznej).

Krewni boczni - agnaci (od rodzeństwa ojca)

  • Stryj (rodzony) = brat ojca (dla synowca, synowicy),
  • ciota (ojczysta) = siostra ojca (dla bratańca, bratanicy),
  • stryj stryjeczny = syn brata dziada ojczystego (dla niecia, nieściory),
  • ciota stryjeczna = córka brata dziada ojczystego (dla niecia, nieściory),
  • stryj wujeczny = syn brata baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
  • ciota wujeczna = córka brata baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
  • stryj cioteczny = syn siostry dziada ojczystego lub baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
  • ciota cioteczna = córka siostry dziada ojczystego lub baby ojczystej (dla niecia, nieściory).

Krewni boczni - kognaci (od rodzeństwa matki)

  • Wuj (rodzony) = brat matki (dla siostrzeńca, siostrzenicy),
  • ciota (macierzysta) = siostra matki (dla siostrzeńca, siostrzenicy),
  • wuj stryjeczny = syn brata dziada macierzystego (dla niecia, nieściory),
  • ciota stryjeczna = córka brata dziada macierzystego (dla niecia, nieściory),
  • wuj wujeczny = syn brata baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
  • ciota wujeczna = córka brata baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
  • wuj cioteczny = syn siostry dziada macierzystego lub baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
  • ciota cioteczna = córka siostry dziada macierzystego lub baby macierzystej (dla niecia, nieściory).

Powinowaci

Powinowactwo rozszerza rodzinę, m.in. o krewnych osoby biorącej ślub, np. teściów.

  • Mąż (dla żony),
  • żona (dla męża),
  • dziewierz = brat męża (dla bratowej),
  • jątrew = żona brata męża (dla jątrwi),
  • zełwa = siostra męża (dla bratowej),
  • zełwin = mąż siostry męża (dla szurzyny),
  • szurzy = brat żony (dla swaka),
  • szurzyna = żona brata żony (dla zełwina),
  • świeść = siostra żony (dla swaka),
  • paszenog = mąż siostry żony (dla paszenoga),
  • swak = mąż siostry (dla szurzego, dla świeści),
  • bratowa = żona brata (dla dziewierza, dla zełwy),
  • brat przyrodni (dla brata przyrodniego, siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica),
  • siostra przyrodnia (dla brata przyrodniego, siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica),
  • swat, współświekier = ojciec męża córki,
  • swatew, współświekra = matka męża córki,
  • współteść = ojciec żony syna,
  • współteścia = matka żony syna,
  • kum (kmoter) = ojciec chrześniaka/chrześnicy, ojciec chrzestny syna/córki/chrześniaka/chrześnicy (dla kuma, kumy),
  • kuma (kmotra) = matka chrześniaka/chrześnicy, matka chrzestna syna/córki/chrześniaka/chrześnicy (dla kuma, kumy),
  • świekier = ojciec męża (dla snechy),
  • świekra (świekrew) = matka męża (dla snechy),
  • teść (cieść) = ojciec żony (dla zięcia),
  • teścia (ćcia) = matka żony (dla zięcia),
  • ojczym (dla pasierba, pasierbicy),
  • macocha (dla pasierba, pasierbicy),
  • ojciec chrzestny (dla chrześniaka, chrześnicy),
  • matka chrzestna (dla chrześniaka, chrześnicy),
  • prastryjna (baba stryjeczna) = żona brata dziada,
  • prawujna (baba wujeczna) = żona brata baby,
  • prapociot (dziad cioteczny) = mąż siostry dziada/baby,
  • praświekier = dziad męża (dla prasnechy),
  • praświekra = baba męża (dla prasnechy),
  • prateść = dziad żony (dla prazięcia),
  • prateścia = baba żony (dla prazięcia),
  • stryjna = żona brata ojca (dla pociotka, pociotki),
  • wujna = żona brata matki (dla pociotka, pociotki),
  • pociot = mąż siostry ojca, mąż siostry matki (dla pociotka, pociotki).

Krewni zstępni, potomkowie - dzieci, wnuki, prawnuki

  • Syn (dla ojca, matki),
  • córka (dla ojca, matki).

Krewni boczni

  • Synowiec = syn brata (dla stryja),
  • synowica = córka brata (dla stryja),
  • brataniec = syn brata (dla cioty),
  • bratanica = córka brata (dla cioty),
  • siostrzeniec = syn siostry (dla wuja, cioty),
  • siostrzenica = córka siostry (dla wuja, cioty),
  • nieć (nieść) = wnuk stryja, wnuk wuja, wnuk cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego, cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej),
  • nieściora = wnuka stryja, wnuka wuja, wnuka cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego, cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej).

Powinowaci

  • Zięć = mąż córki (dla teścia, teści),
  • snecha = żona syna (dla świekra, świekrwi),
  • pasierb (dla ojczyma, macochy),
  • pasierbica (dla ojczyma, macochy),
  • chrześniak (dla ojca chrzestnego, matki chrzestnej),
  • chrześnica (dla ojca chrzestnego, matki chrzestnej),
  • pociotek (dla stryjny, wujny, pociota),
  • pociotka (dla stryjny, wujny, pociota).

Krewni zstępni

  • Wnuk (dla dziada, baby),
  • wnuka (dla dziada, baby),
  • prawnuk (dla pradziada, prababy),
  • prawnuka (dla pradziada, prababy).

Powinowaci

  • Prazięć = mąż wnuki (dla prateścia, prateści),
  • prasnecha = żona wnuka (dla praświekra, praświekry).

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 10.04.2012. Źródło: rodowody.pun.pl

Zobacz więcej ciekawych publikacji:
Zdaniem ekspertów imię może świadczyć o sukcesie finansowym
Najpopularniejsze imiona dla dziewczynek i chłopców
Kiedyś popularne, teraz zapomniane - ciekawe imiona

Redakcja poleca

REKLAMA