Najpierw plany
Urlopy powinny być udzielane zgodnie z ustalonym wcześniej planem, dlatego na początku roku kalendarzowego każdy pracodawca sporządza grafik dostosowany do potrzeb pracowników i firmy. Urlopy powinny być zaplanowane prawie w całości. Nie uwzględnia się tylko 4 dni tzw. urlopu na żądanie, który pracownik ma prawo wykorzystać wtedy, kiedy potrzebuje. Grafik nie dotyczy jedynie kobiet przebywających na urlopach macierzyńskich. Na ich wniosek pracodawca jest obowiązany udzielić im urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po macierzyńskim.Jaki staż, taki urlop wypoczynkowy
To, ile dni wolnych ci przysługuje, zależy od tego, jaki masz staż pracy. Zgodnie z kodeksem pracy Masz prawo do:- 20 dni – jeżeli jesteś zatrudniona krócej niż 10 lat,
- 26 dni – gdy pracujesz ponad 10 lat.
Uwaga!
Gdy jesteś zatrudniona na niepełnym etacie, twój wymiar urlopu jest proporcjonalny do wymiaru czasu twojej pracy.
Warto wiedzieć.
Jeżeli jesteś pracownikiem sezonowym, masz prawo do urlopu wypoczynkowego na takich samych zasadach jak pracownik etatowy.
Do stażu pracy (zależy od niego długość urlopu) wlicza się zatrudnienie we wszystkich firmach, w których pracowałaś (bez względu na przerwy w pracy i sposób rozwiązania umowy).
Do okresu zatrudnienia doliczasz również lata nauki:
Jeśli ukończyłaś:
- zasadniczą lub inną równorzędną szkołę zawodową – 3 lata,
- średnią zawodową – 5 lat,
- średnią zawodową dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych – 4 lata,
- średnią szkołę ogólnokształcącą – 4 lata,
- szkołę policealną – 6 lat,
- szkołę wyższą – 8 lat.
Tych okresów się nie sumuje. Jeżeli zatem ukończyłaś szkołę ogólnokształcącą a potem policealną, to możesz do okresu zatrudnienia wliczyć tylko 6 lat a nie 10. Jeżeli natomiast uczyłaś się w trakcie pracy, to zostaną ci doliczone te lata (pracy lub nauki), które są dla ciebie korzystniejsze.
Kiedy pierwszy urlop wypoczynkowy?
Podejmując pracę po raz pierwszy, z upływem każdego miesiąca nabywasz prawo do urlopu w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego ci po przepracowaniu całego roku. Na przykład, jeśli zaczęłaś pracę od 1 stycznia tego roku, a w lipcu chcesz wyjechać na parę dni, będziesz miała prawo do 10 dni urlopu (6 x 1/12 z 20 dni). Prawo do kolejnego urlopu nabędziesz z nowym rokiem kalendarzowym, czyli od 1 stycznia 2013.Przesunięcie lub odwołanie urlopu wypoczynkowego
Choć zasadniczo masz zaplanowany urlop, to nie znaczy, że raz ustalonego terminu nie można zmienić. Przesunięcie urlopu jest możliwe:- na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami,
- z inicjatywy pracodawcy, jeżeli uzna, że twoja nieobecność w firmie naraziłaby ją na zakłócenia toku pracy.
Pracodawca musi także zgodzić się na przesunięcie terminu twojego urlopu, jeżeli nie możesz skorzystać z wypoczynku z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego czy przebywania w odosobnieniu z uwagi na przebytą chorobę zakaźną.
Uwaga!
Urlop niewykorzystany w zaplanowanym terminie powinnaś wziąć najpóźniej do końca września następnego roku.
Może się zdarzyć, że szef niespodziewanie wezwie cię z urlopu do pracy. Jest to dopuszczalne tylko wówczas, gdy twoja obecność w firmie okazuje się konieczna, a nie można było tego wcześniej przewidzieć (np. kontrola w zakładzie pracy, w której musisz uczestniczyć). W takim wypadku pracodawca ma obowiązek zwrócić ci wszystkie koszty, jakie poniosłaś, np. wykupując wycieczkę czy wczasy. Pamiętaj, że musisz udokumentować poniesione wydatki, przedstawiając w firmie faktury, rachunki albo przelew bankowy czy bilety na pociąg.
Dopłata do wypoczynku
Jeżeli w twojej firmie jest fundusz socjalny, możesz ubiegać się o dofinansowanie do urlopu. Zazwyczaj przysługuje w wypadku skorzystania z urlopu w wymiarze co najmniej 14 dni kalendarzowych. Nie ma przy tym znaczenia, czy wykorzystujesz urlop zaległy, czy też bieżący. Wysokość dofinansowania jest ustalona w regulaminie funduszu. Tam znajdziesz warunki, jakie musisz spełnić do jego wypłacenia.W firmach, w których nie ma funduszu socjalnego (bo np. zatrudniają mniej niż 20 osób), pracodawca powinien wypłacić tzw. świadczenie urlopowe (chyba że zwolnił się z tego obowiązku i poinformował o tym pracowników do końca stycznia). Należy się ono każdemu pracownikowi raz w roku, pod warunkiem, że korzysta z urlopu
w wymiarze co najmniej 14 dni kalendarzowych. Inaczej niż w wypadku dofinansowania pieniądze powinny być wypłacone najpóźniej w dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu. Wysokość świadczenia ustala pracodawca. Przepisy określają jedynie jego maksymalną wysokość. Nie może ona przekroczyć tzw. odpisu podstawowego), który w 2012 roku wynosi:
- 1093,93 zł – dla jednego pracownika zatrudnionego na pełnym etacie tzw. w normalnych warunkach;
- 1458,57 zł – dla osoby wykonującej pracę w szczególnie uciążliwych warunkach pracy;
- 145,86 zł – dla pracownika młodocianego w pierwszym roku nauki (w drugim – 175,03 zł, w trzecim roku – 204,20 zł).