fot. Fotolia
Trudno ci zapanować nad uczuciem gniewu i wściekłością? Zastanawiasz się, jak poradzić sobie z agresją, żeby nie robić nikomu krzywdy, ale też zadbać o swoje potrzeby? Kiedy między dwoma osobami pojawiają się silne, negatywne emocje często konflikt i wzajemna niechęć pogłębiają się. Co zrobić, żeby nie nakręcać spirali wzajemnej nienawiści? Jak się opanować, nie dać się ponieść agresji?
Zrozumieć siebie
Zbyt impulsywne reagowanie na stresującą sytuację czy krzywdzącą opinię, może być cechą temperamentu. Osoby wysokoreaktywne mają tzw. słaby typ układu nerwowego, który charakteryzuje się dużą wrażliwością lecz małą wytrzymałością na silną stymulację.
Agresywne zachowanie może mieć podłoże środowiskowe. Radzenie sobie z negatywnymi uczuciami to umiejętność, którą nabywamy w trakcie procesu socjalizacji – na podwórku, w rodzinie, w szkole. Bywa, że w wyniku trudnych życiowych przejść utrwalamy niewłaściwy, agresywny model reagowania.
Kluczem do opanowania swojej wściekłości jest w pierwszej kolejności uświadomienie sobie, że agresywne zachowanie, choć poniekąd może wydawać się oczyszczające, w rezultacie nie przynosi nic pozytywnego – nie buduje prawdziwych więzi, opartych na wzajemnym zrozumieniu (lecz raczej na strachu). Działa zazwyczaj destrukcyjnie na nasze relacje z innymi, a poczucie sprawstwa jest pozorne.
Kontrolowanie gniewu
Psycholodzy z jednej strony mówią, że uczuć nie można dusić w sobie, a złość należy wyrażać, z drugiej zaś doradzają, żeby opanować gniew. Negatywne emocje dobrze jest bowiem rozładować, ale w konstruktywny, bezpieczny i akceptowalny społecznie sposób. Jak to zrobić?
1. Nie reaguj od razu. Zrób „stop klatkę” i przeanalizuj sytuację, w której się znajdujesz.
- Określ, co czujesz . Czy jest to wstyd, bezradność, ośmieszenie, frustracja?
- Zastanów się co spowodowało, że tak się czujesz – złośliwa opinia, przykre dla ciebie zachowanie, sugestia?
- Pomyśl, dlaczego nie zgadzasz się z tą opinią, sugestią albo czemu zachowanie danej osoby jest dla ciebie nie do przyjęcia.
2. Weź głęboki oddech i spokojnie dopytaj, czy dobrze rozumiesz sytuację. Może osoba, która cię zdenerwowała nie miała nic złego na myśli, np. użyła niewłaściwych słów, bezmyślnie powtarza plotki itp.
3. Powiedz, jak się czujesz i określ, które sytuacje, opinie lub zachowania są dla ciebie nie do zaakceptowania.
Nie bój się skonfrontować z osobą, która cię rozgniewała. Staraj się jej nie obrażać tylko nazwać to, co robi czy mówi, np. powiedz: „Jest mi przykro, kiedy tak mówisz”, „Taka opinia jest dla mnie krzywdząca”.
4. Nie staraj się za wszelką cenę przekonać rozmówcy do swojej opinii. Pamiętaj, że nic nie musisz udowadniać. Wystarczy, że powiesz, co czujesz i wyrazisz własne zdanie.
Nie tłumacz się, nie usprawiedliwiaj. Mnożenie argumentów może być zachętą do ich zbijania przez drugą stronę, co z kolei może znowu doprowadzić cię do irytacji. Przecież możemy rozmawiać z innymi i wyrażać odmienne opinie, pozostając przy swoim zdaniu.
Reagowanie na agresywne zachowanie innych
A jak obronić się przed agresją innych i nie dać się sprowokować? Przede wszystkim im szybciej wyrazisz to, co czujesz, tym większa szansa, że uda ci się zachować spokój, a podenerwowanie nie zamieni się w niekontrolowany wybuch złości. O czym jeszcze warto pamiętać?
- Jeżeli ktoś cię obraża albo na ciebie krzyczy – najpierw zwróć uwagę na sposób, w jaki się zachowuje, dopiero potem odnieś się do treści, czyli do tego, co mówi.
- Kiedy ktoś mocno naciska, zastosuj metodę „zdartej płyty”, polegającą na powtarzaniu swojego zdania, np. „Tak jak zostało już powiedziane…” albo „Już wiesz, że mam inne zdanie na ten temat”. Możesz też po prostu przerwać rozmowę, odejść.
- Nie wstydź się własnej opinii i siebie, masz prawo mieć własne zdanie. Nie zgadzaj się na żartowanie z ciebie i naruszanie twojej godności osobistej. Stanowczo zaznacz granicę, np. mówiąc: „Ja tak o sobie nie myślę”.
- Nie mów „tak”, gdy tak naprawdę chcesz powiedzieć „nie”. Nie wycofuj się ze swojego stanowiska i nie tłumacz się.
- Demaskuj utajnioną krytykę i pytaj wprost: „ A o kim mówisz, uważasz, że ja tak robię?”
- Nie staraj się ze stresu zacierać różnic, by w ten sposób uspokoić rozmówcę. Taka strategia może mieć odwrotny skutek.
Zobacz także
Konflikty w związku: jak mądrze je rozwiązywać?
Chcesz uratować związek? Przyjrzyj się temu, jak ze sobą rozmawiacie
Kryzys w związku - po ilu latach?
