Mini-pill to rodzaj antykoncepcji doustnej, w której użyto minimalnej dawki hormonu, w tym przypadku składnika gestagenowego, naśladującego nasz naturalny progesteron. Opakowanie zawiera 28 tabletek, które należy przyjmować codziennie. Minitabletki zawierają 75 mikrogramów dezogestrelu. Dostępne preparaty w Polsce to Azalia i Cerazette – rozpromowane jako tabletki „dla karmiących mam” i „dla palących kobiet”.
Jak działają mini-pill?
Gestagen zatrzymuje uwalnianie jajeczek z jajników, więc nie może ono ulec zapłodnieniu. Ponadto zagęszcza śluz szyjkowy, tak więc staje się trudno przenikliwy dla plemników. Takim sposobem uniemożliwione zostaje zapłodnienie komórki jajowej. Gestagenowe mini-tabletki są skuteczne w 87-99,7%. Nie chronią jednak przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV czy HBV.
Ogólne ABC stosowania
Tabletki należy przyjmować codziennie, przez 28 dni, o tej samej porze. Dopuszcza się jednak 3-godzinne odchylenia. Pominięcie tabletki, zapomnienie, bądź też za późne jej przyjęcie, zmniejsza ochronę przed ciążą. Jeżeli krwawienie nie pojawi się do 60 dni stosowania, wówczas należy udać się do lekarza. Samemu nie wolno zaprzestawać przyjmowania tych leków. Do mini-pills warto dołączyć inne środki zapobiegające zapłodnieniu, jak np. prezerwatywy i środki plemnikobójcze.
Nie dla wszystkich
Mini-tabletki nie są polecane wszystkim kobietom. Ich przyjmowanie stwarza duże ryzyko powikłań zdrowotnych u kobiet, które:
- mają skłonność do przybierania na wadze
- mają nadwagę/otyłość
- mają niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych
- są w ciąży lub istnieje takie podejrzenie
- przeszły lub chorują obecnie na raka piersi
- cierpią z powodu chorób serca, wątroby i nerek
- mają problemy z krzepliwością krwi
- mają cukrzyce
-
przeszły epizod depresyjny
Ryzyko powikłań i działania niepożądane
Mini-tabletka zwiększa ryzyko powstawania funkcjonalnych guzów jajnika. Mogą też, ale w małym stopniu, zwiększając zagrożenie wystąpienia ciąży pozamacicznej, która polega na rozwijaniu się zarodka poza jamą macicy – np. w jajowodzie, w jamie brzusznej.
Najczęściej podawanymi działaniami ubocznymi są:
- nieregularne krwawienia
- plamienia międzymiesiączkowe
- huśtawki nastroju
- bóle głowy
- osłabienie libido
Korzyści płynące ze stosowania mini-tabletek
Dzięki progesteronowej pigułce obniża się ryzyko rozwoju raka endometrium, endometriozy i stanów zapalnych w obrębie miednicy mniejszej np. zapalenie przydatków. Może też zmniejszać bóle i krwawienia menstruacyjne, liczbę okresów i ryzyko anemii (niedokrwistości). Nie powinny powodować nudności i obrzęków piersi. Łagodzą też objawy PMS.
Mogą być stosowane u kobiet chorych na padaczkę, migreny, a także karmiących i palących papierosy. Tabletki nie wpływają na jakość mleka.
Kiedy należy zaprzestać stosowania mini-tabletki?
Gdy wystąpią któreś z poniższych objawów, należy bezzwłocznie udać się po poradę do lekarza, który przepisał antykoncepcję:
- silne bóle brzucha
- bóle w klatce piersiowej
- trudności z oddychaniem
- silne bóle głowy
- zaburzenia widzenia np. zamazanie
- mrowienie lub silne bóle kończyn
Mini-tabletki nie mogą być równolegle przyjmowane m.in. z lekami psychotropowymi i rifampicyną (lek przeciwgruźliczy).
