Opiera się na podaniu czterokrotnie większej dawki hormonów w zwykłych tabletkach antykoncepcyjnych lub tabletki o większej zawartości hormonów. Kobieta zatem w ciągu 72 godzin po spółkowaniu, w dwóch dawkach co 12 godzin przyjmuje od 1000 do 1600 mikrogramów hormonu (dawka pojedyncza – od 500 do 800 mikrogramów). Tabletka musi zawierać levonorgestrel.
Jak to działa?
Po pierwsze dostarczenie dużo większych ilości hormonów do organizmu powoduje zahamowanie owulacji, czyli wypuszczenia komórki jajowej z jajnika do jajowodu. Następnie, zmiany hormonalne wpływają na modyfikację śluzu szyjkowego, zagęszczając go na tyle by mógł się stać nieprzenikliwy dla plemników. Zwiększona dawka hormonów utrudnia również wędrówkę komórki jajowej, także zapłodnionej (zarodek) i jej zagnieżdżenie się w błonie śluzowej macicy (zmienia jej stan), a więc wykazuje działanie poronne.
Jakie są znane preparaty?
Lekiem przepisywanym przez lekarzy jako „emergency pill” jest Gravistat 250. Należy wówczas przyjąć dwie tabletki tego preparatu. Środkami działającymi podobnie, tyle że przyjmowanymi w liczbie 4, z uwagi na mniejszą dawkę hormonów są:
- Gravistat 125
- Minisiston
- Rigevidon
- Mikrogynon
- Stedril 30
Metoda Yuzpe nie może być stosowana jako regularna antykoncepcja. Mimo swej wysokiej skuteczności nie daje 100% pewnego zabezpieczenia przed ciążą. Określa się je na około 92,5%. Jeżeli zastosujemy któryś z wymienionych leków do 24 godzin po kontakcie płciowym, wówczas skuteczność wynosi około 98%, w dalszym czasie maleje. Co do działania wczesnoporonnego – jeżeli możliwie jak najwcześniej przyjmiemy tabletki, wtedy jego ryzyko się minimalizuje (zahamowanie owulacji, zagęszczenie śluzu).
Jakie są korzyści ze stosowania metody Yuzpe?
Zaletą jest m.in. wysoka skuteczność metody, ale pod warunkiem możliwie najszybszego przyjęcia leku. Jest to także metoda zabezpieczenia przed ciążą dla kobiet, które mają przeciwwskazania do przyjmowania estrogenów. Kolejną jest możliwość zastosowania jej w razie potrzeby – sporadycznie, wówczas gdy nie było możliwości innego zabezpieczenia lub gdy inne środki antykoncepcyjne zawiodły.
Co jest minusem tej metody?
Negatywnymi stronami stosowania metody Yuzpe są przede wszystkim działania niepożądane. Mogą to być:
- nudności i wymioty,
- plamienia i krwawienia,
- bóle i zawroty głowy,
- bolesność i tkliwość piersi
- zaburzenia regularności cyki miesiączkowych
Istnieje kilka stanów, w których przyjmowanie takich dawek hormonów nie jest wskazane. Zaliczmy do nich okres ciąży – dlatego przed przepisaniem leku, konieczne jest wykonanie testu ciążowego. Kolejnym, logicznym problemem jest nadwrażliwość na składniki preparatu, a także nieregularne krwawienia z dróg rodnych niewiadomego pochodzenia, nie skonsultowane przez lekarza.
Katarzyna Ziaja
