Antykoncepcja postkoitalna, popularnie nazywana antykoncepcją „po” umożliwia zapobieganie ciąży już po odbyciu stosunku. Ten szczególny rodzaj antykoncepcji powinien być używany tylko w sytuacjach awaryjnych i traktowany jako ostatnia deska ratunku. Antykoncepcji „po” w żadnym razie nie można traktować jako rutynowej metody zapobiegania ciąży. Tabletki te zawierają bardzo dużą dawkę hormonów płciowych, które przy częstszym stosowaniu mogą bardzo negatywnie wpłynąć na stan zdrowia.
Jak działa antykoncepcja „po”
Po przedostaniu się plemników do dróg rodnych kobiety upływa pewien czas, zanim dotrą do komórki jajowej znajdującej się w jajowodzie. Połączenie plemnika z komórką jajową nazywamy zapłodnieniem. Następnie komórka dzieli się i wędruje do macicy, gdzie po kilku dniach od zapłodnienia zagnieżdża się w jej ścianie.
Antykoncepcja to metoda zapobiegania ciąży. Według polskiego prawa ciąża zaczyna się w momencie zagnieżdżenia się zarodka w ścianie macicy. Antykoncepcja „po” w zależności od czasu jako upłynął od stosunku do przyjęcia tabletki może więc zapobiegać zapłodnieniu lub zagnieżdżeniu zarodka w macicy.
Skład tabletek
Tabletki „po” zawierają dużą dawkę progestagenu (lewonorgestrel) – hormonu II fazy cyklu. Progestagen powoduje zagęszczenie śluzu szyjki macicy, co przy wczesnym przyjęciu tabletki uniemożliwia przedostanie się plemników do miejsca, w którym mogłoby dojść do zapłodnienia. Jeżeli antykoncepcję zastosuje się w I fazie cyklu, opóźni również owulację. Jeśli już dojdzie do zapłodnienia, uniemożliwia zagnieżdżanie zarodka w macicy. Potem zwykle występuje krwawienie usuwające jajo płodowe z organizmu.
Polecamy: Czy wiesz jak dbać o higienę intymną?
Im szybciej po stosunku zastosuje się antykoncepcję postkoitalną, tym większa będzie jej skuteczność. Najlepsze działanie obserwuje się do 12 godzin po stosunku.
Jeżeli podczas stosowaniu antykoncepcji „po” kobieta była we wczesnej ciąży, tabletka nie wywoła poronienia. Progesteron jest hormonem niezbędnym do podtrzymania ciąży, więc na pewno nie zaszkodzi rozwijającemu się zarodkowi.
Kiedy można stosować antykoncepcję „po”
Tabletki „po” stosuje się tylko w sytuacjach wyjątkowych. Gwałt jest oczywistym wskazaniem do zastosowania tej metody. Inne sytuacje to niezadziałanie normalnie stosowanych metod antykoncepcji (np. zsunięcie lub pęknięcie prezerwatywy, pominięcie 1 tabletki antykoncepcyjnej) oraz niezastosowanie żadnej formy antykoncepcji. Ostatni przypadek należy rozumieć jako sytuację wyjątkową – odstępstwo od normy, którą jest regularne zabezpieczanie się przed ciążą przy prowadzeniu aktywnego życia seksualnego. Tabletek tych nie wolno stosować jako rutynowej metody antykoncepcji.
Polecamy: Badania prolaktyny
Działania niepożądane
Tak duża dawka hormonów może wywołać wiele dolegliwości. Przy jednorazowym zastosowaniu zwykle się nie pojawiają lub są mało dokuczliwe i raczej niegroźne. Jednak przy częstszym stosowaniu mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Często pojawiają się bóle głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha, zmęczenie, tkliwość piersi, krwawienia lub plamienia z dróg rodnych. Przeważnie miesiączka pojawia się z ponad tygodniowym opóźnieniem.
Jeśli w przeciągu 3 godzin od spożycia tabletki wystąpiły wymioty, jak najszybciej trzeba przyjąć kolejną.
