Cytaty z Janusza Korczaka są wiecznie żywe. Pisarz zamknął swoje przemyślenia i naukę dla przyszłych pokoleń w formie kilku książek, będących vademecum rodziców i pedagogów. Zamiast ckliwych porad, są w nich dające do myślenia cytaty, które warto znać, przekazywać i powielać.
Spis treści:
Kim był Janusz Korczak?
Mężczyzna był pisarzem, pedagogiem, lekarzem, publicystą, działaczem społecznym oraz przede wszystkim, wybitnym Polakiem. Nie tylko był autorem wielu książek, ale również był prekursorem praw dziecka oraz ich opiekunem. Zagadką jest rok jego urodzenia, gdyż nadal nie wiadomo czy był to 1878, czy może 1879 rok. Prawdopodobnie za wszystkim stoi jego ojciec i zaniedbane przez niego formalności.
Janusz Korczak przypisywał dzieciom niesamowitą moc i wolę życia, przyzwalał na błędy i nauczał ich niepopełniania w przyszłości. Przyglądał się dzieciom z troską i szacunkiem, a jego nauczanie było bezsprzecznie pionierskie i bezprecedensowe: ustawiał młodych ludzi w centrum swojej uwagi i nawoływał do próbowania, odwagi oraz szacunku względem innych.
W swoich rozważaniach nie pomija istotnego faktu, jakim są problemy ludzi dorosłych, którzy dźwigają piętno wychowania, które pozbawione było niekiedy miłości, czułości czy zrozumienia. Warto rozpowszechniać cytaty Janusza Korczaka i wykorzystywać w pracy z dziećmi i z dorosłymi. Przytoczone poniżej najbardziej wartościowe sentencje to opowieść o rodzicielstwie i dorastaniu, jego cieniach i blaskach.
Janusz Korczak – cytaty o dzieciach
Cytaty Korczaka o dzieciach są pięknie, gdyż opisują prawdziwe dzieciństwo, które powinno być beztroskie i wesołe. W jego słowach nie ma krzty złego słowa, ponieważ starał się zrozumieć małe pociechy, ucząc przy tym rodziców, przyszłych bądź praktykujących, że na wszystko przyjdzie czas. Przecież to właśnie oni pomagają swoim dzieciom stawiać pierwsze kroki na tym świecie.
Zapoznaj się z cytatami Janusza Korczaka:
- „Kiedy dziecko powinno już chodzić i mówić? Wtedy, kiedy chodzi i mówi. Kiedy powinny wyrzynać się ząbki? Akurat wtedy, kiedy się wyrzynają. I ciemiączko wtedy powinno zarosnąć, kiedy właśnie zarasta. I niemowlę tyle godzin spać powinno, ile mu potrzeba, aby było wyspane. Ależ wiemy, kiedy to się na ogół odbywa. W każdej popularnej broszurce przepisane są z podręczników te drobne prawdy dla ogółu dzieci, a kłamstwa dla twego jednego”.
- „Całe wychowanie współczesne pragnie, by dziecko było wygodne, konsekwentnie krok za krokiem dąży, by uśpić, stłumić, zniszczyć wszystko, co jest wolą i wolnością dziecka, hartem jego ducha, siłą jego dążeń i zamierzeń. Grzeczne, posłuszne, dobre, wygodne, a bez myśli o tym, że będzie bezwolne wewnętrznie i niedołężne życiowo”.
- „Nie biegaj, bo wpadniesz pod konie. Nie biegaj, bo się spocisz. Nie biegaj, bo się zabłocisz. Nie biegaj, bo mnie głowa boli. (…) I cała potworna maszyna pracuje długie lata, by kruszyć wolę, miąć energię, spalać siłę dziecka na swą”.
- „Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec, że najwyższa jest radość z pokonanej trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy”.
- „Dziecko nie może myśleć «jak dorosły», ale może dziecięco zastanawiać się nad poważnymi zagadnieniami dorosłych”.
- „Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie – naucz. Jeśli nie wie – wytłumacz. Jeśli nie może – pomóż”.
- „Trzeba się porozumieć, trzeba się pogodzić. I trzeba przebaczać”.
- „W małym mieszkaniu może panować zgoda, życzliwość, wesołość, w dużym może być surowość, niechęć i nuda. Samotne może być dziecko i tu, i tam”.
- „Wszystko, co osiągnięte tresurą, naciskiem, przemocą, jest nietrwałe, niepewne, zawodne”.
- „Łzy uporu i kaprysu – to łzy niemocy i buntu, rozpaczliwy wysiłek protestu, wołanie o pomoc, skarga na niedbałą opiekę, świadectwo, że nierozumnie krępują i zmuszają, objaw złego samopoczucia, a zawsze cierpienie”.
- „Im mizerniejszy poziom duchowy, bezbarwniejsze moralne oblicze, większa troska o własny spokój i wygodę, tym więcej zakazów i nakazów, dyktowanych pozorną troską o dobro dziecka”.
- „Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków”.
- „Więc na wszystko pozwalać? Przenigdy: z nudzącego się niewolnika zrobimy znudzonego tyrana. Zabraniając, hartujemy, bądź co bądź, wolę bodaj w kierunku hamowania się i zrzekania tylko, rozwijamy wynalazczość w działaniu na ciasnym terenie, umiejętność wyślizgiwania się spod kontroli, budzimy krytycyzm. (…) Musimy ustalić granice jego i mego prawa”.
- „Wraz z kwaśnym zapachem pieluch i przenikliwym krzykiem noworodka zadźwięczał łańcuch niewoli małżeńskiej. Ciężar, gdy nie sposób się porozumieć, trzeba domyślać się i zgadywać. Czekamy, może nawet cierpliwie. Gdy wreszcie mówi i chodzi – plącze się, wszystko poruszy, w każdy kąt zajrzy, równie dotkliwie zawadza i psuje porządek mały niechluj – despota. Szkody wyrządza, naszej rozumnej woli się przeciwstawia, żąda i rozumie tylko to, co mu dogadza. (...) Śpi nie wtedy, kiedy byśmy pragnęli, je nie tak, jak chcemy, myśleliśmy, że się roześmieje, a spłoszone płacze”.
- „Książka z jej gotowymi formułami przytępiła wzrok i rozleniwiła myśl. Żyjąc cudzym doświadczeniem, badaniem, poglądem, tak dalece zatracono ufność w siebie, że nie chcą sami patrzeć. (…) Chcę, by zrozumiano, że żadna książka, żaden lekarz nie zastąpią własnej czujnej myśli, własnego uważnego spostrzegania”.
- „Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział; nie żeby umiał na pamięć, a żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało”.
- „Zadaniem serca jest kochać. Żołądek jest głodny, jeżeli mu nie dać pokarmu, jeżeli jest pusty i nie ma w nim jedzenia – a serce jest głodne i smutne, i pełne tęsknoty, jeśli nie ma w nim miłości”.
- „Dziecko jest pergaminem szczelnie zapisanym drobnymi hieroglifami, których część tylko zdołasz odczytać, a niektóre potrafisz wytrzeć lub tylko zakreślić i własną zapełnisz treścią”.
- „Dziecko ma prawo być sobą. Ma prawo do popełniania błędów. Ma prawo do własnego zdania. Ma prawo do szacunku. Nie ma dzieci – są ludzie”.
Żródła:
J. Korczak: „Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie”, „Jak kochać dziecko. Internat. Kolonie letnie. Dom Sierot”, „Momenty wychowawcze”, „Pamiętnik i inne pisma z getta”, „Prawidła życia”, „Pisma wybrane”.
Treść artykułu opublikowana pierwotnie 16.03.2021.
Czytaj także: Wierszyki o wiośnie dla dzieciPrzysłowia o miłościCytaty o przyjaźni
