Hasło „toksoplazmoza” u wielu kobiet, zwłaszcza ciężarnych, wywołuje atak paniki oraz niepokój. Niewiedza w tym zakresie, doprowadza często do tego, że pozbywamy się z domu ukochanych kotów i zwierząt, które według nas mogą zagrażać życiu i zdrowiu naszego przyszłego dziecka. Toksoplazmoza obrosła grubą warstwą mitów, które wywołują dreszcze nie tylko u samych zainteresowanych. Warto w końcu powiedzieć sobie wprost – TOKSOPLAZMOZA jest groźna WYŁĄCZNIE dla płodu i jest chorobą, przedktórą czasem nie warto się bronić.
Toksoplazmoza jest to choroba pasożytnicza, którą wywołuje pierwotniak Toxoplasma gondii. Żywicielem pośrednim są wszystkie ssaki łącznie z człowiekiem oraz ptaki. Natomiast żywicielem ostatecznym są koty domowe i niektóre kotowate.
Zarażenie może nastąpić w wyniku spożycia lub obróbki surowego mięsa, pochodzącego od zarażonych zwierząt – owiec, kóz, drobiu czy świń. Pasożyta zabija kilkuminutowe gotowanie produktów w temperaturze 70*C lub mrożenie ich w temperaturze – 20*C przez 20 dni. Należy zaznaczyć, że nie dotyczy to oocyst, pochodzących z kału kotów, te potrafią przetrwać nawet kilkumiesięczną suszę.
U ponad 99% osób, toksoplazmoza nie wywołuje ŻADNYCH widocznych objawów – co może świadczyć o tym, iż choroba ta towarzyszy nam od wieków i organizmy zdążyły się na nią uodpornić. U pozostałych osób toksoplazmoza przebiega objawowo – a są to zwykle objawy podobne do tych, które towarzyszą grypie.
Na zwalczenie postaci bezobjawowej, organizm (dziecka i dorosłej osoby) potrzebuje ok. 4-6 tygodni, a o przebyciu choroby świadczy obecność przeciwciał klasy IgC – takie osoby mogą spać spokojnie, w ich przypadku bowiem nie dojdzie do ponownego zakażenia.
W postaci objawowej, toksoplazmozę dzielimy na trzy grupy:
- toksoplazmoza węzłowa – powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie, uczucie zmęczenia, zapalenie gardła;
- toksoplazmoza oczna – mroczki przed oczami, zaburzenia widzenia, światłowstręt;
- toksoplazmoza uogólniona – u dzieci do 3 lat oraz niemowląt, przebiega często z żółtaczką, powiększeniem śledziony i wątroby, czasem z wysypką;
Toksoplazmoza a ciąża
Toksoplazmoza wrodzona – czyli zarażenie płodu drogą przezłożyskową to jest to, co spędza sen z oczu przyszłym matkom. Prowadzi ona bowiem do uszkodzenia rozwijających się tkanek i narządów: mózgu i oczu, a czasem prowadzi nawet do wodogłowia, niedorozwoju psychoruchowego, umysłowego, jaskry, utraty słuchu. Bywa, że u noworodka z pozoru zdrowego, rozwój choroby prowadzi do poważnych uszkodzeń narządów bądź upośledzenia. W tym przypadku należy podkreślić, iż pasożyt może się przenosić wraz z krwią matki do płodu, wyłącznie wtedy gdy kobieta zaraziła się po raz pierwszy w trakcie ciąży. Jednak zarażenie ciężarnej nie jest jednoznaczne z przeniesieniem choroby na płód.
Badanie mające na celu rozpoznanie toksoplazmozy obejmuje badanie serologiczne – polega ono na oznaczeniu przeciwciał we krwi, które organizm wytarza w celu zwalczenia choroby. Rozróżniamy dwa rodzaje przeciwciał: IgM – przeciwciała wczesne, które wytwarzane są w pierwszym tygodniu od zarażenia, oraz IgG – przeciwciała późne, pojawiające się we krwi od 2 – 4 tygodni od momentu zarażenia. Utrzymujące się na stałym poziomie IgG świadczą o toksoplazmozie przebytej w przeszłości – obecne są we krwi przez całe życie i chronią przed ponownym zarażeniem.
Interpretacja wyników badań
- IgG (-), IgM (-) – wynik ten oznacza całkowity brak odporności i świadczy o tym, że osoba nie zetknęła się dotychczas z pasożytem, a w razie zakażenia zachoruje na jedną z postaci nabytych toksoplazmozy. Jeśli sytuacja wystąpiła u ciężarnej kobiety, należy obowiązkowo powtarzać oznaczenie w celu jak najszybszego wykrycia choroby i jej leczenia.
- IgG (-), IgM (+) – jest to wynik specyficzny, należy odbyć kontrolę po upływie trzech tygodni i jeśli wynik okaże się taki sam oznacza to, że kobieta jest seronegatywna i nie wymaga leczenia, wskazana jest jednak kontrola po upływie trzech miesięcy.
- IgG (+), IgM (+) – taki wynik świadczy o tym, że osoba jest w trakcie inwazji pasożyta I należy natychmiast rozpocząć leczenie. W przypadku braku objawów, badanie należy powtórzyć po upływie trzech tygodni.
- IgG (+), IgM (-) – taki wynik świadczy o przebytym zakażeniu i oznacza odporność; w przypadku bardzo podwyższonego IgG, po upływie trzech należy powtórzyć badanie – jeśli poziom okaże się taki sam, osoba nie wymaga leczenia ani dalszej kontroli.
Obecność we krwi 8 jednostek oznacza wynik ujemny, natomiast wynik od 8-300 jednostek oznacza wynik dodatni. Oznaczenie powyżej 300 jednostek może świadczyć o niedawnym lub obecnie toczącym się zakażeniu.
