Wiele osób staje przed tym dylematem. Ta ostatnio bardzo popularna bakteria powodująca wiele poważnych chorób spędza sen z powiek wielu rodzicom. Co to są właściwie pneumokoki i jakie zagrożenia niosą ze sobą?
Co to są pneumokoki?
Dwoinka zapalenia płuc, popularnie pneumokok, jest bakterią należąca do rodziny paciorkowców. U dzieci powoduje zapalenie opon mózgowych, a u osób z obniżoną odpornością zapalenie płuc. Została odkryta już w 1881 roku, ale to od XXI wieku obserwuje się znaczny wzrost zakażeń dwoinką, stąd też w ostatnich latach tak intensywna kampania edukacyjna na temat szczepień przeciwko pneumokokom. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) infekcje wywołane przez pneumokoki prowadzą co roku do śmierci miliona dzieci poniżej piątego roku życia. W Polsce z powodu sepsy, zapalenia płuc i zapalenia opon mózgowych wywołanych przez pneumokoki umiera około 28-71 dzieci.
Najwięcej zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Do najczęstszych chorób wywołanych przez pneumokoki należą:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie mózgu
- zapalenie płuc
- sepsa
- zapalenie zatok przynosowych
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie wsierdzia
- bakteriemia
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Leczenie niestety jest dość trudne, gdyż szacuje się, że 30% szczepów pneumokokowych jest odpornych na penicyliny i erytromycynę. Na szczęście naukowcom udało się stworzyć szczepionkę o wysokiej skuteczności w zapobieganiu występowania zakażeń pneumokokowych. W 2006 roku szczepionka została wprowadzona na listę szczepień zalecanych, niestety nierefundowanych.
Ważne! Szczepionki przeciw pneumokokom dostępne na naszym ryku sa całkiem bezpieczne i nie zawierają niebezpiecznego dla zdrowia tiomersalu (związek rtęci o właściwościach stabilizujących preparaty szczepionkowe, który w dużych dawkach wywiera działanie toksyczne na układ nerwowy).
13-walentną szczepionkę skoniugowaną, dostępną na rynku od 2010 roku, można stosować u dzieci już od szóstego tygodnia życia. Szczepionkę podaję się głęboko domięśniowo. Do organizmu dziecka wprowadza się niewywołujący zakażenia fragment bakterii, co stymuluje układ odpornościowy do wytworzenia reakcji immunologicznej. Po szczepieniu mogą wystąpić reakcje poszczepienne, takie jak zaczerwienienie i ból w okolicach iniekcji, gorączka, senność, brak apetytu.
Szczepienie powinno być kilkudawkowe, by zwiększyć jego skuteczność. Poniżej znajduje się schemat szczepienia dzieci szczepionką 13-walentną.
| Wiek dziecka | Ilość dawek | Odstępy pomiędzy dawkami |
| 6. tydzień - 6. miesiąc życia | 4 | 1 miesiąc |
| 7. - 11. miesiąc życia | 3 | co najmniej 1 miesiąc, 3. dawka w 2. roku życia |
| 12. - 23. miesiąc życia | 2 | co najmniej 2 miesiące |
| 2. - 5. rok życia | 1 | - |
Choć wszystko przemawia za tym, by zaszczepić dziecko przeciwko pneumokokom, to jednak bardzo często rodzice nie decydują się na to, ze względu na bardzo wysoki koszt szczepionki (cena jednej dawki to około 280 zł). W niektórych województwach realizowany był program bezpłatnych szczepień finansowany z puli samorządowej. Niestety program ten obejmował tylko noworodków przedwcześnie urodzonych. Od 2012 roku nastąpiły zmiany w kalendarzu szczepień i bezpłatne obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom obejmą również wszystkie wcześniaki do ukończenia 1. roku życia (urodzone po 30 września 2011 r.) oraz dzieci do 5. roku życia, które są przewlekle chore na serce, płuca, nerki, śledzionę, mają cukrzycę oraz inne schorzenia metaboliczne. Miejmy jednak nadzieję, że z czasem szczepienie to będzie bezpłatne dla wszystkich dzieci.
