Wychowany w prawdziwie renesansowym środowisku i wykarmiony literaturą klasyczną, jest indywidualistą skłonnym do melancholii i rozmyślań o nicości tego świata. To raczej rozczarowany idealista, którego goryczą napełnia widok atmosfery rodzinnego domu i panoszące się wokół zło i niesprawiedliwość.
Razi go zbyt szybkie małżeństwo matki ze stryjem, co według kodeksu moralnego XVI w. uważane było za kazirodztwo. Dopiero duch zmarłego ojca odsłania kulisy swej śmierci, informuje syna, że mordercą jest stryj Klaudiusz i nakazuje zemstę.
Młodzieniec mobilizuje się najpierw do działania, pragnie pomścić krwawo stratę ojca. Ale wnet zaczyna się wahać, rozważać za i przeciw takiej doraźnej kary, snuć refleksje o istocie życia i śmierci, ale także pragnie zdobyć niezbity dowód zbrodni.
Zwleka, opóźnia zemstę, odsuwa się od wszystkich, zamyka w sobie, rezygnuje z uciech rozpijaczonego dworu. Odrzuca nawet miłość Ofelii, bo jest ona tylko kobietą („słabość - takie ma imię kobieta”). Dopiero przybycie trupy wędrownych aktorów podsuwa mu pomysł sprawdzenia matki i stryja.
Przedstawienie artystów zostaje wzbogacone o historię morderstwa Gonzagi i ma być testem winy lub niewinności nowego władcy. Pułapka okazuje się skuteczna, udaje się „jak na wędę złowić i wydobyć na wierzch sumienie króla”.
Zobacz też : William Szekspir - biografia
Ale Hamlet nadal nie może zdecydować się na ostateczne rozwiązanie problemu, zwleka, próbuje wpłynąć na matkę. Wyjeżdża bez walki. Odtąd wszystkie wydarzenia są dziełem losu, który z nieubłaganą konsekwencją przyspiesza rozwiązanie tragedii.
Królewicz jest raczej postacią bierną. Zakończenie sztuki stanowi dramat wszystkich postaci: Hamlet ginie w pojedynku, król i królowa również nie pozostaną przy życiu. Hamlet pozostał w tradycji literackiej jako człowiek niedojrzały do czynu, niezdecydowany marzyciel, który nie potrafi działać, tylko filozofować („hamletyzować”) i analizować.
Nie jest postacią łatwą do oceny, nie jest jednoznacznie ani dobry, ani zły. To młodzieniec nieprzystosowany, subtelny, który zostaje wciągnięty w wielką politykę, w wir namiętności, świat zbrodni i walki o władzę.
Ma obowiązek pomścić ojca, ale działanie do którego zmusza go duch, to morderstwo, królobójstwo i matkobójstwo, jego delikatna natura wzdraga się przed takimi czynami. Jest ze wszech miar tragiczny, dlatego musi zginąć.
Zobacz też : Publicystyka renesansu
