Urodził się w Warszawie. Wcześnie osierocony przez ojca, pozostawał pod opieką ,matki. Okres okupacji spędził w Warszawie, po upadku powstania warszawskiego znalazł się we Wrocławiu. W latach 1955-1957 pracował jako kierownik działu prozy w tygodniku „Po prostu”. Od 1958 r. przebywał na emigracji (Izrael, Berlin, Londyn, Paryż, Kalifornia), łącząc twórczość literacką z pracą zarobkową. Mówi się o nim, że to outsider, buntownik, człowiek-legenda.
Jego twórczość, pełna sprzeciwu wobec obowiązujących norm literatury socrealistycznej, ukazywała w sposób drastyczny świat młodego pokolenia, zdesperowanego i pozbawionego złudzeń. Za oficjalny debiut uważa się opowiadanie Baza Sokołowska, opublikowane na łamach pism w 1954 r. W 1956 r. ukazała się książka ważna nie tylko dla samego pisarza, ale dla całego pokolenia: tom opowiadań Pierwszy krok w chmurach. Zbiór przyniósł Hłasce nagrodę i zapoczątkował jego karierę literacką. Do popularności pisma przyczyniły się również drukowane wcześniej dwa opowiadania: Ósmy dzień tygodnia i Następny do raju (sfilmowane później przez Ewę i Czesława Petelskich).
W 1958 r. wyjeżdża Hłasko do Paryża jako stypendysta. Z tej wyprawy nie powrócił do kraju. W Polsce zinterpretowano jego pozostanie za granica jako „przejście na stronę wrogów systemu”, zakazano wydawania jego książek. W 1959 r. pisarz wyjechał do Izraela. Tam powstały „opowiadania izraelskie” - np. W dzień śmierci jego oraz powieści: Wszyscy byli odwróceni, Drugie zabicie psa, Nawrócony w Jaffie. W Izraelu Hłasko ożenił się z aktorką Sonią Ziemman (grała główną rolę w filmie A. Forda Ósmy dzień tygodnia), lecz małżeństwo rozpadło się.
Od 1965 r. mieszka pisarz w Paryżu, a w 1966 r. wyjechał do Kalifornii. Z tego okresu pochodzą powieści: Palcie ryż każdego dnia, Sowa, córka piekarza oraz wydanie pośmiertne Piękni dwudziestoletni. Nagła śmierć w Wiesbaden, w drodze do Izraela, kończy znakomite pisarstwo Hłaski.
Zobacz też : Literatura emigracyjna
Pierwszy krok w chmurach
Opowiadanie powstało w okresie dominacji doktryn komunistycznych. Wzbudziło wiele polemik i dyskusji literackich oraz politycznych. Autor przedstawia rzeczywistość jakże inną niż w socrealistycznych „produkcyjniakach”. Miasto jawi się tu w całej pełni ze swoimi brudnymi przedmieściami, zaniedbanymi ogródkami i rozwalającymi się domami, z ludźmi pijanymi, zmęczonymi życiem i pracą.
Bohaterowie opowiadania to nie lansowani przez literaturę realizmu socjalistycznego ideowi budowniczowie, lecz ludzie szarzy, ograniczeni intelektualnie, bierni. Z ich bezsensowności i przeciętności bierze się zło, które popełniają . Konsekwentnie niszczą to, co nowe, inne, piękne.
Kochająca się para, inicjująca swe dorosłe życie, swój „pierwszy krok w chmurach”, zostaje przez tych ludzi potraktowana w sposób brutalny, poniżona i upokorzona. Bezmyślność tępych i spaczonych przez życie, prymitywnych mężczyzn niszczy w młodych ludziach to, co najpiękniejsze.
Ósmy dzień tygodnia
Utwór przedstawia warszawską, obskurną ulicę, typowe mieszkanie z lat pięćdziesiątych, knajpy i brud, a na tym tle miłość dwojga ludzi. Miłość nieszczęśliwą, bo bezdomną. W rezultacie bohaterka, Agnieszka, decyduje się na przypadkowy romans z dziennikarzem. Utwór pokazuje beznadziejną sytuację na tle beznadziejnej rzeczywistości.
Zobacz też : Literatura lat wojennych
Cmentarze
Utwór opowiada o tragedii Franciszka Kowalskiego, zetempowca i uświadomionego robotnika, który na skutek przypadku odkrywa ze zdumieniem totalitarny charakter mechanizmu społecznego. Jego odmowa marszu w pochodzie pierwszomajowym jest wyrazem rozczarowania do rzeczywistości społecznej całego pokolenia.
Głupi wierzący w poranek
Opowiadanie uznane za najlepsze z krajowej twórczości Hłaski ma charakter autobiograficzny. Jego akcja toczy się w leśnej bazie położonej wysoko w górach, gdzie pracują byli więźniowie i wykolejeńcy, ludzie głęboko nieszczęśliwi, zagubieni, chowający się w leśną głuszę jak ścigana zwierzyna.
Również sekretarz organizacji partyjnej nie jest postacią jednoznacznie pozytywną, gdyż nie wierzy w żadną ideologię, a podległych mu ludzi wykorzystuje do pracy zdradą, kłamstwem i podstępem. Tym światem zagubionym gdzieś w górach rządzi naga przemoc i gwałt. W opowiadaniu autor przeciwstawia się socrealistycznym doktrynom, pokazując prawdziwe oblicze społeczeństwa.
Źródło : Wydawnictwo Printex
