Homo sapiens dislecticus to gatunek, który prawdopodobnie istnieje od momentu, kiedy ludzie zaczęli spisywać mowę. Wówczas umiejętności takie jak pisanie i czytanie stały się warunkiem poznania i rozumienia otaczającego świata oraz pełnego w nim uczestniczenia.
Taki stan rzeczy trwa do dziś, a trudnej sztuki pisania i czytania uczą szkoły powszechne. Powszechne, czyli dla wszystkich, ale nie wszyscy uczniowie są tacy sami. Jedni uczą się szybciej, drudzy wolniej, wymagają też stosowania różnych metod nauczania. Szczególnie wymagającą grupą uczniów są ci, którzy należą do homo dislecticus. Prawdopodobnie już od najmłodszych lat dawali znać o swojej przynależności do tego niezwykłego gatunku. Później zaczęli chodzić i mówić, dłużej uczyli się wiązać sznurówki, rysowali niechętnie lub ucząc się pisać – rysowali lustrzane odbicia liter, mylili stronę prawą i lewą. Być może ich rodzice również należą do homo dislecticus?
Skąd ta dysleksja?
Jako inną przyczynę występowania dysleksji podaje się nieprawidłowy przebieg ciąży, porodu oraz brak pewnych rodzajów aktywności. Dziś dzieci otrzymują gotowe domki i ubranka dla lalek, a kiedyś musiały same je zrobić. Więcej czasu poświęcano na rozmowę i czytanie dzieciom bajek, obecnie czas ten wypełnia telewizja, która bardziej angażuje wzrok niż słuch i mowę. Zabawy ruchowe na placach zabaw, trzepakach i huśtawkach często są zastępowane przez bierny odpoczynek przed monitorem komputera lub ekranem telewizora. Brak też wzoru do naśladowania jakim jest rodzic czytający książkę, gazetę.
Objawy i problemy dysleksji
Dzieci, młodzież, a także osoby dorosłe należące do gatunku homo dislecticus mimo prawidłowo przebiegającego rozwoju umysłowego i często wysokiego ilorazu inteligencji wykazują trudności w nauce czytania i pisania. Mylą litery o podobnym kształcie, jak: m – n, ł – t, n – u, M – W, a – o, e – c. Pisząc dyktanda robią błędy ortograficzne, nawet jeśli najlepiej w klasie znają reguły ortograficzne. Poza tym w napisanym tekście nie widzą popełnionych błędów - jest to jeden z licznych paradoksów dysleksji. Inny dotyczy słuchu: dzieci słyszą, a nawet mają doskonały słuch muzyczny, ale nie potrafią prawidłowo zapisać dyktowanego im tekstu. Błędy dotyczą mylenia podobnie brzmiących głosek, jak: b – p, g – k, d – t oraz opuszczania lub dodawania wyrazów, czy liter.
Dzieci mające dysleksję doświadczają trudności nie tylko w nauce języka polskiego, czy obcego. Mogą mieć również problemy z nauką innych przedmiotów. Na lekcjach matematyki źle odczytują zapis działania, zamiast 12 przepisują do zeszytu 21. Trudności pojawiają się także na geografii, kiedy trzeba dobrze orientować się na mapie. Nauka historii to również wyzwanie dla homo dislecticus – trzeba przecież opanować pewną ilość dat, a daty to liczby, w których ważna jest kolejność cyfr – przecież 966 to nie to samo co 669 czy 969. Można by się pokusić o stwierdzenie, że homo dislecticus to uczeń niezdolny lub leniwy, skoro nie może opanować tak podstawowych umiejętności.
Ważne jest, by dysleksję zdiagnozować jak najwcześniej – już w klasie zerowej lub pierwszych klasach szkoły podstawowej można zaobserwować pierwsze objawy dysleksji, a dziecko zaliczyć do grypy ryzyka dysleksji.
Pamiętajmy, że jeśli zauważymy u swojego dziecka takie objawy jak:
|
Co po diagnozie
Diagnoza postawiona przez specjalistów pozwala na zaprogramowanie pracy z dzieckiem w taki sposób, by skutki zaburzenia były jak najmniej odczuwane w dorosłym życiu, bowiem z dysleksji się nie wyrasta. Pamiętajmy jednak, że postawienie diagnozy o dysleksji u dziecka nie jest wyrokiem. Często praca nad dysleksją odkrywa inne drzemiące zdolności i talenty danego dziecka.
Nauczyciele mają obowiązek respektować postanowienia poradni o dysleksji, a tym samym dostosowywać pracę na lekcji i wymagania do możliwości ucznia. Szkoła może również zorganizować dla swoich homo dislecticus dodatkowe zajęcia. Niezbędna jest też pomoc rodziców i samodzielna praca ucznia. Rodzice stanowią duże źródło wsparcia dla dziecka, dlatego powinni zachęcać je do dalszej pracy. Powinni również poszukiwać wiedzy na temat sposobów pomocy swojemu dziecku i starać się zrozumieć istotę zaburzenia, jakim jest dysleksja.
Polskie Towarzystwo Dysleksji
Wiele informacji na temat dysleksji można znaleźć na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Dysleksji: www.dysleksja.univ.gda.pl, oraz w każdym oddziale PTD. Na podanej stronie można znaleźć Dekalog Rodzica Dziecka z Dysleksją. Zalecenia… i Zasady… pomagają dziecku przygotować miejsce do nauki, udzielają wskazówek co do sposobu ucznia się, higieny pracy umysłowej oraz mobilizują ucznia do wyrabiania w sobie czujności i spostrzegawczości ortograficznej. Prawa… przybliżają zasady oceniania ucznia z dysleksją, podają propozycje rozwiązań w przypadku, gdy prace pisemne są nieczytelnie napisane – uczeń może je sam odczytać lub pisać je na komputerze. Warto również zaopatrzyć się w fachową literaturę, w której znaleźć można pomoce do ćwiczeń i cenne informacje.
