Zdefiniowanie nieśmiałości wcale nie jest takie proste. Można powiedzieć, że oznacza ona ostrożność w kontaktach z ludźmi, nieufność wobec innych. Nieśmiałość nie jest przypadłością jedynie dziecięcą. Dorośli także borykają się z tym problemem.
W świecie osoby nieśmiałej
Zajrzyjmy na chwilę do świata osoby nieśmiałej. Co myśli? Co czuje? Jak się zachowuje? Można mówić o pewnych objawach nieśmiałości, które często wskazują osoby, uważające się za nieśmiałe. Należą do nich:
- przyspieszony puls i bicie serca,
- pocenie się,
- zdenerwowanie, które wpływa na funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Patrząc na powyższe objawy możemy stwierdzić, że są typowe dla wielu z nas. Przecież każdy doświadcza ich w różnych sytuacjach stresowych. Jest jednak jeden objaw, szczególnie uciążliwy, jeszcze bardziej onieśmielający – rumieniec.
Większość osób nieśmiałych ma też niskie poczucie własnej wartości. Dlatego wolą unikać sytuacji mogących wywołać zażenowanie. Niektóre nawet czerwienią się czy czują zażenowane na samą myśl o popełnionym głupstwie.
Polecamy: Osobowość unikająca - zwykła nieśmiałość czy zaburzenie
Nieśmiałość publiczna i prywatna
W badaniu Paula Pilkonisa dokonano rozróżnienia na 2 typy nieśmiałości: publicznej i prywatnej. Osoby nieśmiałe charakteryzuje lęk przed tym, że ktoś dowie się, o czym myślą i czego pragną. „Jestem nieprzystosowany”, „Jestem głupi”, „Jestem gorszy od innych” to częste sformułowania tworzone przez osoby nieśmiałe prywatnie.
Osoby nieśmiałe publicznie bardziej koncentrują się na swoim zachowaniu i tym jak reagują w różnych sytuacjach społecznych. Zwykle martwią się o to, czy robią dobre wrażenie, jak się prezentują, czy są lubiane.
Ciężar nieśmiałości
Pytanie, który z tych typów nieśmiałości jest bardziej uciążliwy? Niestety większy ciężar spoczywa na osobach nieśmiałych publicznie. Dlaczego? Ponieważ ich uczucia i myśli wpływają na ich zachowanie, to decyduje o tym jak są odbierani przez innych, a to z kolei jest dla nich informacją zwrotną o nich samych.
Zimbardo pisze o swoich studentach, którzy z powodu nieśmiałości nie zapisywali się na seminaria i kryli w ostatnich ławkach, aby uniknąć kontaktu z wykładowcą. Choć ich potencjał i wiedza były bardzo duże, a ich średnie wysokie, to nikt nie wiedział, kim są, skoro przez wszystkie lata studiów ukrywali się jak mogli najskuteczniej. Brak pewności siebie i niska samoocena towarzyszące nieśmiałości mogą, więc utrudnić np. awans, nawet osobie bardzo kompetentnej.
Przeczytaj: Jak sobie poradzić z nieśmiałością?
Dobre strony nieśmiałości…
Nieśmiałość ma też swoje dobre strony. Niektóre osoby nieśmiałe są odbierane jako dyskretne, które nie mogłyby ranić innych tak jak np. osoby apodyktyczne i silne. Dodatkowo pozytywna stroną jest to, że osoba nieśmiała działa bardziej wybiórczo w kontaktach z ludźmi. Z pełną świadomością i ostrożnie ocenia, obserwuje innych zanim podejmie jakieś działania. Poza tym wiele osób nieśmiałych uznawanych jest za dobrych słuchaczy.
