Do końca nie wiadomo, jakie są rzeczywiste przyczyny dysleksji, a u tego samego dziecka może występować kilka przyczyn jednocześnie.
Koncepcja genetyczna
Istnieje wiele koncepcji opisujących etiologię dysleksji, a jedną z nich jest koncepcja genetyczna, gdzie główną rolę w powstawaniu dysleksji odgrywa dziedziczność. Przyczyny dysleksji upatruje ona w zmianach centralnego układu nerwowego. Ich nośnikiem są geny przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Sądzi się, że dziedziczna dysleksja dotyczy 20-30% dzieci dyslektycznych. Istnieje przypuszczenie, że dziedziczność dysleksji jest związana z przekazywaniem po linii męskiej genu Y, stąd czterokrotnie więcej dyslektyków wśród chłopców niż dziewczynek. Związane z dysleksją mają też być chromosomy 15 i 6, odpowiedzialne za odporność organizmu – stąd tak wiele alergii, migrenowych bólów głowy i zaburzeń trawienia wśród dzieci dyslektycznych.
Koncepcja organiczna
Drugą często przytaczaną koncepcją jest koncepcja organiczna. Upatruje ona przyczyny dysleksji w mikrouszkodzeniach okolic mózgu odpowiedzialnych za czytanie i pisanie. Winne temu są czynniki chemiczne, fizyczne, biologiczne oddziałujące na centralny układ nerwowy w okresie ciąży, okresie okołoporodowym i w pierwszych miesiącach życia. Stąd tak wiele wcześniaków wśród dyslektyków.
Koncepcja hormonalna
Ostatnią główną koncepcją wyjaśniającą dysleksję jest koncepcja hormonalna. Mówi ona, że przyczyną jest zablokowanie rozwoju lewej półkuli mózgowej – odpowiedzialnej za rozwój mowy we wczesnym dzieciństwie oraz czytanie i pisanie w wieku szkolnym. Jest to skutkiem oddziaływania szkodliwych czynników na dziecko w okresie prenatalnym, między 16 a 24 miesiącem, między innymi nadprodukcji hormonu testosteronu. Powoduje to również obniżenie sprawności układu odpornościowego i wymienione już wcześniej schorzenia dyslektyków. W tym przypadku prawa półkula rozwija się szybciej, co tłumaczy występującą u dyslektyków leworęczność lub oburęczność.
Należy pamiętać, że trudności dziecka dyslektycznego pojawią się szybciej i będą poważniejsze, jeżeli metoda nauczania nie będzie dostosowana do specjalnych potrzeb edukacyjnych dziecka. Zaniedbanie środowiskowe oraz brak szybkiej interwencji pogłębiają problemy dziecka.
Zobacz także: Dysleksja a nauka języków obcych.
