Palenie tytoniu
Palenie tytoniu przez matki w czasie ciąży jest jednym z najczęściej badanych czynników ryzyka ADHD. W 2003 roku przeprowadzono badania na dużej grupie bliźniąt. Wynika z nich, że palenie matki w czasie ciąży może zwiększać ryzyko wystąpienia ADHD u dziecka o 2%. Może się wydawać, że to niedużo, jednak jak widać, nie tylko geny są odpowiedzialne za ADHD. Częstość ADHD wśród dzieci matek, które w czasie ciąży paliły przynajmniej jedną paczkę papierosów dziennie, była istotnie wyższa niż w grupie matek niepalących. (…)
Spożywanie alkoholu
Wiele badań poświęcono również związkowi ADHD z wpływem alkoholu na płód. Symptomy ADHD są częste u dzieci z alkoholowym zespołem płodowym. Dzieci matek, które nadużywały alkoholu w czasie ciąży, mają więcej problemów z zachowaniem i koncentracją uwagi niż dzieci matek niepijących w czasie ciąży. Istnieje również związek między poziomem nasilenia zaburzeń psychiatrycznych a stopniem ekspozycji płodu na alkohol. Jednak nie wszystkie badania dały tak jednoznaczne wyniki. S. Hill wraz ze współpracownikami wykazali związek prawdopodobieństwa wystąpienia ADHD u dziecka z występowaniem zjawiska alkoholizmu w rodzinie i brak takiego związku między ADHD a piciem alkoholu przez matki w czasie ciąży. To może sugerować, że alkoholizm i ADHD mają wspólne podłoże genetyczne. (…)
Stres
ADHD może być w jakiś sposób związane z różnymi wydarzeniami w czasie ciąży. Okazuje się, że niektóre czynniki prenatalne zwiększają ryzyko wystąpienia u dziecka deficytów uwagi, a inne symptomów impulsywności i nadruchliwości. Szczególnie niebezpieczne może być działanie czynników stresogennych w ciągu dwóch pierwszych miesięcy życia, na przykład wystąpienie niedotlenienia okołoporodowego. Z badań na zwierzętach wiadomo, że niedotlenienie w fazie neonatalnej skutkuje wzrostem aktywności motorycznej w późniejszym życiu. U ludzi może się to objawiać jednym z symptomów ADHD – nadruchliwością.
Zobacz: dział Nałogi
Przedwczesny poród, mała masa urodzeniowa
ADHD występuje częściej u osób, które miały małą masę ciała w momencie porodu. Ryzyko, że dziecko będzie miało ADHD, jest 2–3 razy większe, gdy jego masa urodzeniowa wynosi mniej niż 1500 g. Bardziej zagrożone ADHD są także dzieci urodzone przedwcześnie, między 34. a 37. tygodniem życia płodowego. Oczywiście mała masa urodzeniowa nie może być uznana za bezpośrednią przyczynę ADHD, a raczej za wynik działania jakiegoś czynnika prenatalnego, mającego wpływ zarówno na masę ciała, jak i na poznawcze oraz behawioralne właściwości osoby w późniejszym życiu.
Fragment książki „Dzieciństwo i dorastanie z ADHD. Rozwój dzieci nadpobudliwych psychoruchowo: zagrożenia i możliwości wsparcia”, Tomasz Hanć.
