Pierwsze kroki malucha to radosne wydarzenie zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka. Obserwując dreptanie dziecka rodzice baczną uwagę zwracają na jego stopy. Ma to na celu wykrycie płaskostopia. Obecnie płaskostopie można zaliczyć do chorób społecznych, ponieważ dotyka zarówno dzieci, młodzież, jak i dorosłych.
Stopa ludzka jest zbudowana z 26 kości, 33 stawów, 19 mięśni i ponad 100 więzadeł. Dwa łuki-podłużny, który leży w śródstopiu i krótki w przodostopiu, działają na zasadzie mostów kostnych do podtrzymania stopy.
Płaskostopie polega na spłaszczeniu łuku podłużnego stopy tak, że cała stopa opiera się na podłożu.
U małych dzieci prawidłowy kształt stopy jest ukryty pod grubymi poduszeczkami tłuszczowymi. Z tego powodu rodzice często są zaniepokojeni płaskim kształtem stopy. Jednak kostne rusztowanie stopy jest bez zarzutu a zniekształca ją poduszeczka tłuszczowa. Zatem jest to tzw. płaskostopie fizjologiczne. Płaskostopie u małych dzieci znika pod warunkiem, że rozwój stopy nie zostanie wypaczony. Rosnącą stopę zniekształcić może noszenie nieodpowiedniego obuwia. Do dziś wiele rodziców wyposaża dziecko w obuwie po starszym rodzeństwie lub po dzieciach sąsiadów. Takie postępowanie niestety przyczynia się do powstania płaskostopia. Częstym powodem płaskostopia są dysproporcje pomiędzy możliwościami stóp a nakładanymi nań obowiązkami. Dzieje się tak w przypadku otyłości u dzieci.
U dzieci powyżej 5 lat, które mają słabe mięśnie i więzadła, występuje płaskostopie zwane wczesnodziecięcym. Pogłębia się ono pod wpływem aktywności fizycznej i nadmiernego wysiłku.
Jak sprawdzić czy stopa rozwinęła się prawidłowo?
Płaskostopie można dostrzec robiąc ślad bosej stopy na mokrym piasku. Przestrzeń między kłębem stopy a piętą po wewnętrznej stronie prawidłowej stopy nie dotyka podłoża. O płaskostopiu również może świadczyć szybkie zdzieranie obcasów po wewnętrznej stronie buta.
Warto wiedzieć o tym, że większość przypadków płaskostopia jest wada nabytą. Dlatego bardzo istotna jest profilaktyka. Co robić?
- Pozwalaj dziecku chodzić boso. Chodzenie boso po piachu jest szczególnie korzystne dla wzmocnienia mięśni stopy,
- Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia: ruszaj palcami stopy, a potem kręć nogą w kostce 10 razy w lewo i 10 razy w prawo,
- Ćwicz z dzieckiem podnoszenie chusteczki – 20 razy każdą stopą. Odpowiedni zestaw ćwiczeń dla twojego dziecka ustali ortopeda.
- Dobieraj odpowiednie obuwie, w którym nie zmienia się ustawienie krańcowe palców (palce powinny być tak ułożone jak przy bosej stopie). Buty powinny mieć zamknięty i twardy zapiętek. W obrębie kłębów palców musi być zachowana pewna elastyczność podeszwy. Obuwie dla małych dzieci nie powinno mieć obcasów.
Większość przypadków płaskostopia nie wymaga leczenia chirurgicznego. Jeśli płaskostopie spowodowane jest nieprawidłowym ustawieniem kości, można skorygować je chirurgicznie. Podobnie jest w przypadku nieprawidłowych rozrostów kości. W pozostałych przypadkach pomocna jest gimnastyka korekcyjna.
