Pierwsze symptomy choroby niemowlęcia - jak je rozpoznać?

fot. Adobe Stock

Układ odpornościowy nowo narodzonego maleństwa nie jest jeszcze dojrzały. Mimo to dziecko nie pozostaje całkiem bezbronne wobec wirusów i bakterii. Chroni je odporność wrodzona oraz przeciwciała, które otrzymało od mamy w okresie życia płodowego. Są one aktywne przez około półtora miesiąca po porodzie.

Z czasem maluszek musi wytworzyć tzw. odporność nabytą. Dzieje się to, kiedy zaczyna stykać się z różnymi drobnoustrojami, które bytują w jego otoczeniu, a także w wyniku szczepień. Bardzo ważną rolę w zapobieganiu infekcjom odgrywa też karmienie piersią. Mleko mamy zawiera przeciwciała, żywe komórki (tzw. makrofagi) „pożerające” bakterie, a także inne substancje ochronne – to skuteczna broń wymierzona w chorobotwórcze drobnoustroje.
Gdy po sześciu tygodniach kończy się działanie ochronne przeciwciał od mamy, a nie wykształciła się jeszcze w pełni odporność nabyta, dziecko jest szczególnie narażone na infekcje. Okres ten pediatrzy zwą „dołkiem immunologicznym”.

Ale i wcześniej, mimo działania przeciwciał dostarczanych z maminym pokarmem, trzeba chronić maluszka przed zarażeniem. Nie zapominaj, że to, co dla starszego dziecka jest tylko banalnym katarkiem, dla noworodka może rozszerzyć się w poważną chorobę! Dlatego nikt z katarem nie powinien odwiedzać takiego maleństwa. Trzeba też pamiętać o częstym myciu rąk, gdyż infekcje nierzadko przenoszą się poprzez dotyk.

Katar
Jeśli nosek jest zatkany, dziecko gorzej oddycha, kicha, ma sapkę. Obrzęk śluzówki i duża ilość wydzieliny sprawiają, że maluszek ma trudności ze ssaniem piersi. Chwyta ją, ale po chwili wypuszcza, zaczyna ssać i przerywa, krztusi się, denerwuje. W nocy często budzi się z płaczem.
Jak pomóc? Możesz nawilżyć błonę śluzową nosa przy pomocy nebulizatora, co rozrzedzi wydzielinę i ułatwi jej usuwanie. Kilka razy w ciągu dnia kładź noworodka na brzuszku lub na boku – wydzielina łatwiej wypłynie. Jeśli katar jest silny i nosek mocno zatkany, lekarz może zalecić Nasivin soft w kropelkach. Stosuj go dwa lub trzy razy na dobę lub tylko na noc – przez trzy, cztery dni.

Dziecko przystawiaj do piersi częściej i na krócej. Jeśli katar się przedłuża lub dołączają się inne objawy (gorączka, brak apetytu, przyspieszony oddech, duszności), jak najprędzej skontaktuj się z pediatrą.
Pamiętaj. Nie wpuszczaj noworodkowi do noska żadnych kropli oleistych, bo mogą przedostać się do dolnych dróg oddechowych i spowodować zapalenie płuc. Nie usuwaj wydzieliny patyczkami.

Kaszel
Noworodki i maleńkie niemowlęta rzadko kaszlą tak jak starsze dzieci. Gdy są przeziębione, mają sapkę. Objawami zapalenia oskrzeli lub płuc bywają: przyspieszony oddech, a w cięższych przypadkach – „postękiwanie” oraz szary lub siny cień wokół ust, świadczący o niedotlenieniu. Dziecko szybciej porusza klatką piersiową i skrzydełkami noska.
Jak pomóc? W pierwszym miesiącu życia malca kaszel i inne zaburzenia oddychania trzeba traktować szczególnie poważnie – jeśli wystąpią u dziecka, od razu skontaktuj się z lekarzem. Znajdzie on przyczynę dolegliwości i zaleci odpowiednie leczenie.
Pamiętaj. Przy zapaleniu płuc konieczny jest antybiotyk. Podaje się go dożylnie, więc dziecko musi zostać w szpitalu.

Gorączka
Noworodki zazwyczaj nie mają gorączki wyższej niż 39°C. Zdarza się i tak, nawet w trakcie poważnej choroby, że maluszek ma wręcz obniżoną temperaturę ciała. System termoregulacji u noworodka jest jeszcze niedojrzały, dlatego dziecko łatwo się wychładza, szybciej też ulega przegrzaniu.
Jak pomóc? Jeśli podwyższona temperatura jest wynikiem przegrzania, pomaga kąpiel ochładzająca o temperaturze niższej o dwa stopnie od temperatury ciała. Czasem wystarczy tylko zmienić dziecku ubranko na lżejsze. Gdy gorączka jest wynikiem infekcji, trzeba znaleźć przyczynę choroby i zastosować leczenie. W pierwszym miesiącu życia szybko dochodzi do odwodnienia, dlatego maleństwo z gorączką powinnaś częściej przystawiać do piersi lub dodatkowo poić, np. wodą (może być z glukozą). W pokoju, gdzie przebywa noworodek, powinno być ciepło, ale nie gorąco – temperatura nie wyższa niż 22°C.
Pamiętaj. Dziecku w pierwszych trzech miesiącach życia na gorączkę możesz podać paracetamol – w syropie lub w czopkach. Pamiętaj, żeby absolutnie nie przekraczać zaleconych przez lekarza dawek, odpowiednich do wagi maluszka. Zbyt duża porcja lekarstwa może być dla noworodka niebezpieczna!