Skończyło rok, to pewnie już chodzi? Jeśli na takie pytanie z poczuciem winy odpowiadasz, że niestety jeszcze nie, czas się przekonać, że nie wszystko, co mówi się o początkach chodzenia, jest prawdą.
Kiedy dzieci zaczynają chodzić
W okolicy pierwszych urodzin pierwsze kroki stawia około 60% dzieci. Jednak tę datę należy traktować umownie, bo pozostałe maluchy mogą zacząć chodzić wcześniej, np. już w 9. miesiącu, albo (i tych jest sporo) dopiero między 13. a 18. miesiącem. I – co najważniejsze – mieszczą się w normie.
Widok dziecka stojącego z podparciem czy poczynającego pierwsze kroki stanowi ogromną radość dla rodziców, którzy wyczekują tego momentu jak drugich urodzin w roku. Zapominają jednak, że kiedy dziecko zaczyna chodzić, to jest to wisienka na torcie całego procesu pionizacji, która zachodzi już od pierwszych momentów życia. Powinny być one spełnione i nieprzyspieszane.
Aby dziecko mogło samodzielnie stać, potrzebuje silnych mięśni brzucha, miednicy i nóg. Jednak do postawienia pierwszych kroków konieczne jest coś więcej, czyli współpraca różnych grup mięśni. Może nią pokierować mózg dziecka, gdy osiągnie odpowiedni poziom rozwoju i zaliczy etapy pionizacji.
Chodzenie poprzedza nauka pełzania i raczkowania. Najczęściej ok. 9.-10. miesiąca życia (ale też wcześniej) pojawiają się pierwsze próby zabawy w pozycji klęcznej - dziecko często upatruje sobie sofę, półki, łóżeczko czy nogi mamy. W ten sposób maluch opanowuje sztukę kontroli miednicy i wyprostu. Następnie próbuje się podźwignąć i wstaje. To moment niesamowicie radosny.
Później, przez okres kilku tygodni, zdobywa się na odwagę, by zacząć chodzić przy meblu, zaczyna „sprężynować” (szybko ugina i prostuje kolanka), aż w końcu puszcza się buforu bezpieczeństwa i idzie! Pierw trzyma jeszcze się jedną ręką, a drugą np. chwyta zabawkę, ale jest coraz śmielsze w postępach. Chwiejnym krokiem, ale zaczyna chodzić. Możesz zaobserwować, że kiedy dziecko stawia pierwsze kroki, jego brzuch i pupa są wypięte, a lordoza lędźwiowa wydaje się być pogłębiona.
Szeroko rozstawione nóżki, chwiejny krok to norma. Dziecko dopiero uczy się utrzymywać równowagę. Niepewnie wysuwa nogę do przodu. Właściwie robi krok po to, by nie upaść. Choć z każdym dniem porusza się zgrabniej, dopiero około trzeciego roku życia zacznie chodzić tak samo pewnie jak dorośli.
Jak wspierać naukę chodzenia dziecka
W nauce chodzenia pomoże trening, dzięki któremu wzmacniają się mięśnie:
- układanie na brzuszku,
- zachęcanie do pełzania,
- zachęcanie do raczkowania,
- wzbudzanie zainteresowania otoczeniem.
Gdy dziecko bardzo chce wziąć do rączki zabawkę, która je zaciekawiła, powstaje u niego wyobrażenie ruchu, jaki trzeba wykonać, by do niej dotrzeć. Jego umysł opracowuje, jak się unieść, przesunąć nóżkę i wyciągnąć rączkę. Aby osiągnięcie celu, czyli uchwycenie zabawki, stało się możliwe, praca mózgu łączy się z siłą mięśni.
fot. Adobe Stock
Kiedy dziecko zaczyna chodzić - błędy rodziców
Wczesne pionizowanie
Podobnie jak z próbami sadzania dziecka na kolanach czy w krzesełku, tak i z próbami nakłaniania dziecka do chodzenia, stawianie na nogach i przestawianie mu stóp, aby zrozumiało, na czym to polega, nie mają sensu, gdy ono nie jest do tego gotowe. Zbyt wczesne stawianie, trzymanie pod paszkami i prowadzanie może zaszkodzić kręgosłupowi i stopom malucha. Oczywiście, może podobać mu się nowa perspektywa patrzenia na świat, ale nie oznacza to, że dziecko umie już chodzić.
Chodzik
Nie tyle, że nie pomaga, ale może nawet zaszkodzić, bo stopy dziecka włożonego do chodzika nie są prawidłowo obciążone. Maluch nie uczy się utrzymywania równowagi, tylko stoi w nienaturalnej pozycji i odpycha się palcami od podłogi, aby się przesunąć. Do nauki chodzenia lepsze są pchacze, czyli zabawki na kółkach, na których dziecko może się oprzeć. Dzięki nim maluszek może się sam poruszać i zapomnieć o strachu, że mama lub tata nie trzymają go za rękę.
Kupowanie bucików i wkładek
Wielu rodziców dostrzega, że stopa dziecka jest płaska i dopatruje się płaskostopia. Kupuje zatem wkładki i wkłada stópki niemowlaka w obuwie, kiedy to najlepszym treningiem chodzenia jest stawianie pierwszych kroków boso. To błąd! Płaskostopie w pierwszych trzech latach życia dziecka jest całkiem normalne. To efekt słabszego napięcia mięśniowego, które jest naturalne w tym wieku.
Kości i stawy, także w stópce, są jeszcze bardzo giętkie, a mięśnie wzmacniające je nie w pełni rozwinięte. Maluch musi dużo chodzić, by zaczęły odpowiednio pracować. A ponieważ robi to od niedawna, mięśnie nie miały jeszcze szansy się wzmocnić. Ciężar ciała dziecka sprawia zaś, że łuk stopy spłaszcza się i jest niewidoczny. Dodatkowo warstewka tłuszczyku skutecznie ukrywa jakiekolwiek wyżłobienie.
Krzywe nóżki rocznego dziecka - szukanie pomocy
Wygięte nóżki ze szparą między kolankami, nawet dosyć sporą, można zobaczyć u wielu dzieci, zaczynających chodzić. Taka krzywizna, nazywana szpotawością kolan, jest częścią rozwoju. Wielu rodziców zaczyna postrzegać to jako wadę konieczną do skorygowania i szuka pomocy u terapeutów. Ten stres jest nieuzasadniony, jeśli maluch ma urozmaiconą dietę, otrzymuje witaminę D.
Do drugich urodzin jego nóżki powinny same się wyprostować. Na konsultację do ortopedy dziecięcego warto się umówić, jeśli wygięcie nóżek jest niesymetryczne, utrudnia chodzenie albo utrzymuje się lub pogłębia u dziecka, które skończyło dwa lata.
Artykuł pierwotnie opublikowany na zlecenie Edipresse 24.10.2013.
Czytaj także: Kiedy dziecko siada bez podparciaSchorzenia kręgosłupa i wady postaw u dzieckaKiedy dziecko zaczyna mówić
