Nie unikniemy tego tematu i nadejdzie czas, gdy nasze dziecko zapyta „Co to jest śmierć?”. Warto, przygotować się do tego tematu wcześniej. Ważne jest, abyśmy dostosowali informacje do wieku i rozwoju emocjonalnego naszego dziecka.
Jak śmierć postrzegają małe dzieci?
Jak postrzegają śmierć dzieci do trzeciego roku życia
Dzieci do trzeciego roku życia nie rozumieją istnienia śmierci. Odbierają nastroje i uczucia dorosłych, dlatego mogą byś smutne, płaczliwe lub niespokojne podczas snu. Mogą także bać się rozstań z rodzicami.
Uroczystość pogrzebowa dla takiego malucha nie jest wskazana. Powinniśmy pamiętać, aby podczas przeżywania przez nas żałoby przytulać nasze dziecko jak najczęściej, przez co będzie czuło naszą miłość, a także bardzo ważne dla niego poczucie bezpieczeństwa.
Polecamy: Jak nauczyć dziecko samodzielności
Jak postrzegają śmierć dzieci w wieku 3-5 lat
Dla dzieci starszych, w wieku 3- 5 lat śmierć jest czymś odwracalnym. Dzieci w tym wieku często błędnie interpretują dostarczane im informacje. Nie potrafią pojąć, że śmierć jest procesem nieodwracalnym. Człowiek, który umiera, nie ma kolejnego życia jak ulubiony bohater z jego kreskówki.
Często na pytania dziecka „Gdzie jest babcia?” rodzice odpowiadają „Poszła do nieba”. Powinniśmy, być wtedy przygotowani na dalsze pytania dziecka: „-Kiedy, babcia wróci? Czy ma tam swój domek?”. Dla tak małego człowieka śmierć bowiem jest czymś konkretnym.
W tym wieku może również pojawić się u dziecka obawa, że jego mama umrze. Powinniśmy pamiętać, że to nie jest odpowiedni czas, abyśmy zabierali dziecko na pogrzeb. Jest zdecydowanie za małe na taką uroczystość, która może spowodować u niego lęki. Pamiętajmy, aby rozmawiać z naszym dzieckiem. Nie unikajmy odpowiedzi na zadawane przez niego pytania. Nie ukrywajmy przed nim swoich emocji. Mówmy o swoim smutku otwarcie. Przy okazji będzie to dla niego doskonała lekcja zachowania określonej postawy. Przytulaj swoją pociechę jak najczęściej, aby czuło twoją obecność i miłość!
Jak postrzegają śmierć dzieci w wieku 6-8 lat
Starsze dzieci w wieku 6-8 lat potrafią już zrozumieć, że śmierć jest czymś ostatecznym, strasznym, przerażającym. Kojarzy im się z duchami, potworami, koszmarami. Nierzadko dziecko uważa, że śmierć nastąpiła przez niego. Gani się, oskarża, że „mamusia umarła przez niego, bo był niegrzeczny”. W tym wieku warto zabrać dziecko na pogrzeb. Udział w uroczystości może spowodować, że śmierć przestanie być dla młodego człowieka czymś zupełnie obcym.
Bardzo ważna jest rozmowa z naszym dzieckiem. Warto przed pogrzebem porozmawiać z naszą pociechą o samej uroczystości. Wytłumaczyć na czym polega istota pogrzebu, a także dlaczego tyle osób przychodzi z kwiatami. Warto także zachęcić dziecko do rysowania obrazków, które przedstawiałyby osobę, która zmarła - portret, laurka. Usiądźcie razem na kanapie i obejrzyjcie zdjęcia.
Niech to będzie wspólny czas wspomnień, o osobie, która odeszła. Pamiętajmy, że tego rodzaju zajęcia mogą również stać się terapią dla nas samych. W ten sposób budujemy z naszym dzieckiem bliskie relacje oparte na zaufaniu, wspólnym przeżywaniu.
Jak postrzegają śmierć dzieci od 9 roku życia
Dzieci w wieku 9 lat i starsze pojmują śmierć tak jak dorosły. Wiedzą i rozumieją, że śmierć spotyka wszystkich. Zdają sobie sprawę, że umierają osoby starsze, chore, bądź te, które uległy nieszczęśliwym wypadkom. Każdą śmierć przeżywają tak jak dorosły, a sposób, w jaki ją odbierają zależy od osobowości.
Rozmawiając z dzieckiem o śmierci pamiętaj o…
Gdy podejmujemy temat śmierci z naszym dzieckiem powinniśmy pamiętać, o kilku ważnych wskazówkach.
- Nigdy nie porównujmy śmierci ze snem. Określenie „wieczny odpoczynek” może dziecku kojarzyć się źle. Mogą pojawić się u niego lęki, że gdy zaśnie, już nigdy więcej się nie obudzi.
- Postaraj się także nie przedstawiać śmierci w kategoriach podróży. Dziecko może zadawać wtedy pytania o czas powrotu danej osoby. Może czuć się opuszczone i winne, gdy dana osoba nie zjawia się z powrotem w domu, a każde Twoje wyjście z domu może spowodować u dziecka lęk, że i Ty nie wrócisz.
- Pamiętajmy także, aby nie tłumaczyć dziecku śmierci z powodu choroby. Może spowodować to ogromny strach u Twojego dziecka, gdyż nie widzi ono różnicy między zwykłym katarem, a śmiertelną chorobą.
- Nie róbmy ze śmierci tematu tabu i nie unikajmy go w naszym domu. W ten sposób możemy zniwelować powstawanie u dzieci lęków i obaw przed tematem śmierci.
- Gdy dziecko zapyta nas o śmierć mówmy prawdę. Odpowiadajmy ze spokojem na pytania. Mówmy tylko to, co wiemy. Podążajmy za pytaniami naszego dziecka, a gdy nie znamy odpowiedzi na dane pytanie, nie koloryzujmy tylko odpowiadajmy zgodnie z prawdą, że nie wiemy.
Na temat śmierci nie jest nigdy za wcześnie. Warto rozmawiać o niej z dzieckiem nawet w momencie zwykłego, sobotniego spaceru. Obserwując wspólnie przyrodę: spadające z drzew zwiędłe liście, obserwując chorego ptaka siedzącego na trawniku, porozmawiajmy z dzieckiem w sposób zrozumiały dla niego o przemijaniu.
Także czas wspólnego odwiedzania grobów jest doskonałą okazją na rozmowę o śmierci. Wykorzystajmy moment zadumy na opowiedzenie dziecku o naszych bliskich, którzy odeszli, a pozostawili po sobie tak wiele.
Tematu śmierci nie można zignorować, ale warto bezpiecznie dawkować go naszym pociechom. Nie mówmy wszystkiego od razu. Wracajmy do niego, gdy pojawią się kolejne pytania.
Zobacz także: Jak rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie?
