fot. Fotolia
Czy wioska dziecięca to forma domu dziecka?
SOS Wioski Dziecięce nie są placówkami opiekuńczo-wychowawczymi w potocznym rozumieniu. Mają do spełnienia zadania diametralnie różne od tych w tradycyjnych placówkach (domach dziecka, internatach, pogotowiach opiekuńczych czy schroniskach dla nieletnich). SOS Wioski Dziecięce są – przynajmniej po części – placówkami opieki i wychowania sprzyjającymi wielostronnemu rozwojowi wychowanków w warunkach, jakie możliwe są w przykładnym życiu rodzinnym. Przeto słusznie nazywa się je – w odróżnieniu od placówek opiekuńczo-wychowawczych typu interwencyjnego i socjalizacyjnego – placówkami opiekuńczo-wychowawczymi typu rodzinnego lub rodzinnymi formami opieki nad dziećmi i młodzieżą.
W SOS Wioskach Dziecięcych wychowankom zapewnia się nawiązywanie i utrzymywanie bliskich kontaktów ze środowiskiem lokalnym. Ma to chronić przed izolacją społeczną. Dlatego rezygnuje się z wszelkich oznak zamknięcia, łącznie z ogrodzeniem. Wychowankowie wiosek zazwyczaj uczęszczają do szkoły lokalnej, wspólnie z dziećmi sąsiadującego z wioską osiedla. Wyjątek stanowią jedynie dzieci wymagające indywidualnego toku nauczania.
Gdzie buduje się wioski dziecięce?
Wioski SOS buduje się najczęściej na obrzeżach większego osiedla czy miasta, a dzieci i młodzież z sąsiedztwa wioski są w niej mile widziani (uczestniczą przykładowo w uroczystościach z okazji Międzynarodowego Dnia SOS Wioski Dziecięcej, które odbywają się 23 czerwca).
Zatrudnieni w wiosce pracownicy i podlegli im wychowankowie tworzą z czasem zwartą społeczność, wspólnotę duchową, skłonną do współpracy i wspomagania się nawzajem. Wspólnota ta jest otwarta na wpływy z zewnątrz – pozostaje w częstych kontaktach ze środowiskiem lokalnym, w tym zwłaszcza ze szkołami i poradniami psychologiczno-pedagogicznymi oraz ośrodkami pracy socjalnej i parafią.
Zobacz też: W jakim celu zakładane są wioski dziecięce?
Jakie są największe zalety wiosek dziecięcych?
Najcenniejszą z pedagogicznego punktu widzenia zaletą wiosek dziecięcych jest to, iż każda stanowi zgrupowanie kilkunastu rodzin SOS, czyli dzieci i młodzieży mieszkających wraz z przybranymi matkami w kilku jednorodzinnych domach. Rodziny te nie są wprawdzie w stanie zastąpić rodzin naturalnych, niemniej stanowią ich namiastkę. Pod niejednym względem rodzina zastępcza jest bowiem podobna do rodziny naturalnej.
Każda rodzina SOS – oprócz tego, że jest integralną częścią SOS Wioski Dziecięcej – stanowi także część składową społeczności lokalnej. Znaczy to, że rodzina taka pozostaje nie tylko w bliskich kontaktach z wszystkimi wychowankami i współpracownikami wioski, lecz także z okoliczną społecznością. W szczególności współdziała i współpracuje ze szkołami, do których uczęszczają jej wychowankowie, korzysta z fachowej pomocy lekarskiej i innych usług oferowanych przez społeczność lokalną czy uczestniczy w lokalnych imprezach artystycznych, wydarzeniach lub uroczystościach. Dzięki trwałej więzi ze środowiskiem lokalnym wychowankowie poszerzają zakres zainteresowań oraz doskonalą swe umiejętności i uzdolnienia. Wszystko to pomaga stać się im prawdziwie odpowiedzialnymi i samodzielnymi uczestnikami życia.
Sprawdź: Skąd się wzięły wioski dziecięce?
Fragment pochodzi z książki „O SOS Wioskach Dziecięcych” autorstwa M. Łobockiego (Impuls 2011). Publikacja za zgodą wydawcy.
