Zamiłowanie do mącznych dań obiadowych przenosi się w Czechach również na porę deserową. Tutejsze baby, kołacze, buchty i rogaliki nie mają sobie równych.
Największym rozczarowaniem były dla mnie w Czechach święta Bożego Narodzenia – zero makowców, pierników czy serników. Jedyne ciasto to „Vanocka”, czyli sucha babka z rodzynkami, a do tego ogromne ilości cukrovin, czyli małych kruchych ciasteczek, których każda rodzina przyrządza setki. Czekoladowe, z dżemem, cukrem i orzechami są dość urocze, ale moim zdaniem mało świąteczne.
Na szczęście ta posucha trwa tylko w grudniu, bo cały rok na stołach goszczą aromatyczne drożdżowe specjały. Najbardziej typowe są buchty, czyli małe bułeczki nadziewane powidłami lub makiem oraz duże okrągłe kołacze z twarogowym lub owocowym wierzchem. Mak jest tu w ogóle szczególnym przysmakiem i pojawia się w ciastach i słodkich obiadach bardzo często. Praktycznie nie ma domu, w którym nie mieliby słoika ze zmielonym czarnym smakołykiem.
Buchty z nadzieniem
3 1/3 szkl. mąki, 1 szkl. letniego mleka, ½ szkl. cukru pudru, 2 żółtka, 20 g drożdży, 2 łyżki masła, szczypta soli
Nadzienie twarogowe: 250 g miękkiego twarogu, 3 łyżki cukru pudru, 1 łyżka masła, 1 żółtko, ½ opakowania cukru waniliowego, starta skórka z cytryny – wszystkie składniki dokładnie mieszamy
Nadzienie makowe: 1 szkl. zmielonego maku, 3 łyżki cukru pudru, 8 łyżek mleka, 1 łyżka bułki tartej – mak mieszamy z cukrem, bułką i mlekiem, zagotowujemy i studzimy.
Ciasto: Przygotowujemy rozczyn z odrobiny mleka, cukru, mąki i całych drożdży. Po 30 minutach rośnięcia w cieple dodajemy resztę mąki, żółtka, rozpuszczone masło, cukier, sól i resztę mleka. Wyrabiamy ciasto aż przestanie się lepić i pozostawiamy do wyrośnięcia. Dzielimy ciasto na 20 kawałków i każdy rozwałkowujemy na placek ok. 5 cm, z zagłębieniem w środku. Smarujemy buchty rozbełtanym jajkiem i napełniamy nadzieniami. Wierzch można przyozdobić migdałami. Pozostawiamy buchty do wyrośnięcia ok. 10 minut i pieczemy ok. ½ godziny w temp 175 stopni.
Kołacz z nadzieniem powidłowo-serowym
3 1/3 szkl. mąki , ½ kostki tłuszczu, 3 żółtka, 3 łyżki cukru, 20 g drożdży, 1 szkl. letniego mleka, 1 jajo, szczypta soli
Nadzienie twarogowe: 250 g twarogu, 5 łyżek cukru, ¼ kostki masła, 1 żółtko, 1 cukier waniliowy, skórka z cytryny – twaróg rozetrzeć z masłem i dodać resztę składników
Nadzienie powidłowe: 250 powideł, 3 łyżki cukru pudru, 1 łyżka rumu, szczypta cynamonu – składniki zmieszać
Sporządzić rozczyn z odrobiny mleka, łyżki mąki, łyżki cukru i drożdży. W drugiej misce utrzeć miękki tłuszcz z cukrem i żółtkami, dodając stopniowo mąkę, rozczyn oraz mleko z rozmieszaną solą. Wyrabiamy ciasto i pozostawiamy do wyrośnięcia. Dzielimy na sześć części i jeszcze raz pozostawiamy do wyrośnięcia. Rozwałkowujemy każdy placek na duże koło ręcznie tworząc wyższy brzeg na obrębie. Poczynając od środka wykładamy kołami nadzienie, tak, aby powstała tarcza. Można przyozdobić orzechami lub rodzynkami. Skraj ciasta smarujemy rozbełtanym jajkiem. Pieczemy w temp. 180 stopni 30-40 minut.
