Praca i rodzina
Mówiąc o wsparciu rodzinnym, nie można pominąć drugiego ściśle związanego z życiem rodzinnym obszaru aktywności człowieka dorosłego, jakim jest praca zawodowa. Między tymi środowiskami, tj. rodzinnym i zawodowym, występuje obustronne przenikanie całej gamy emocji oraz przeżywanego stresu i wsparcia. Może to powodować zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje.
Współcześnie występuje tendencja do czynienia miejsca pracy źródłem wsparcia przyjaznym dla rodziny. Chodzi tu, między innymi, o alternatywną organizację pracy, różne świadczenia, usługi, jako formy wsparcia społecznego w miejscu pracy. Tego rodzaju wsparcie oferowane przez organizacje z jednej strony jest przewidziane, częściowo, w celu pomniejszenia konfliktu między wymaganiami pracy i rodziny, a także wzmocnienia postaw i zachowań pracowników sprzyjających rzetelnemu wykonywaniu zadań na swych stanowiskach, jak również rozwojowi ich zdolności i doskonaleniu umiejętności. Natomiast z drugiej strony chodzi o przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu, ewentualnie wypalenia zawodowego, czy innym niepożądanym formom zachowania pracowników w miejscu pracy.
Różne rodzaje wsparcia w miejscu pracy mają szczególne znaczenie dla małżeństw, w których oboje małżonków zarabia, a przede wszystkim dla rodziców wychowujących dzieci lub sprawujących opiekę nad starszymi czy chorymi członkami rodziny.
Polecamy: Pracująca mama jest szczęśliwsza
Wsparcie w miejscu pracy
W ujęciu bardziej modelowym przyjazne rodzinie wsparcie w miejscu pracy można sprowadzić do trzech typów. Pierwszy to polityka organizacyjna umożliwiająca elastyczną organizację czasu i miejsca pracy; drugi stanowią usługi, a konkretnie dostępne różnego typu, ale ważne dla pracowników zasoby, w tym również informacyjne, a także różne inne możliwości sprzyjające równoważeniu wymogów praca – rodzina, szkolenia, praktyki, mentorstwo; trzeci to korzyści, np. żłobki, a raczej zróżnicowane formy przedszkoli dla dzieci lub różne inne dodatkowe świadczenia na rzecz opieki nad dziećmi.
Z założenia wsparcie w ten sposób rozumiane ma na celu redukowanie lub znaczne łagodzenie konfliktu rodzina – praca oraz wzrost ogólnego zadowolenia. Chodzi także o umożliwienie bardziej odpowiedniego podziału i organizacji czasu oraz zadań i obowiązków w rodzinie, co przyczynia się z jednej strony do podniesienia zadowolenia z małżeństwa-rodziny, a z drugiej strony do większej lojalności i większego zaangażowania się w pracę zawodową pracowników. Dzięki temu staje się również możliwe osiąganie większego zadowolenia i wydajności, a w konsekwencji ewentualnie redukcji konfliktu praca – rodzina oraz innych negatywnych zjawisk (np. absencji).
Zobacz też: Gdy nadmiar obowiązków wywołuje stres…
Gdy firma się troszczy
Osiąganie względnie wysokiego poziomu zadowolenia pracowników dzięki przyjaznemu wsparciu w miejscu pracy jest możliwe dzięki obustronnej wymianie, odwołującej się między innymi do postanowień kontraktu psychologicznego. Organizacja, oferując rodzinie przyjazne wsparcie, daje dowód swojego zaangażowania w dobrostan, zadowolenie swoich pracowników. Pracownicy, otrzymując wsparcie, również opierając się na zasadzie wymiany, mogą wzmacniać swą lojalność i zaangażowanie czy też pozytywne postawy wobec organizacji, zwiększając tym samym zadowolenie z miejsca pracy.
Powyższa prawidłowość odnosi się w większym stopniu do kobiet niż do mężczyzn, ponieważ są one bardziej obciążone odpowiedzialnością za spełnianie wymogów związanych z opieką nad członkami rodziny i prowadzeniem domu.
Świadczenie przez miejsce pracy wsparcia, czy choćby dostrzeganie przez zatrudnionych jego dostępności, jeśli nawet nie likwiduje całkiem konfliktu praca – rodzina, to jednak przyczynia się do podniesienia poziomu zadowolenia ze stanowiska pracy, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Spostrzeganie dostępności wsparcia organizacyjnego wzmacnia bowiem ogólne przekonanie, że organizacja pracy docenia ich starania i troszczy się o ich dobre samopoczucie.
Fragment pochodzi z książki "Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia" Teresy Rostowskiej (wydawnictwo Impuls, Kraków 2009). Publikacja za zgodą wydawcy.
