Mobbing czyli agresywne zachowanie dzikich zwierząt, a następnie dzieci w szkole, z początkiem lat osiemdziesiątych XX pojawiło się w nowym kontekście. Psychiatra – Heinz Leymann, od lat zajmujący się przemocą psychiczną w miejscu pracy, tak właśnie określił badane przez siebie zjawisko. Wyróżnia się 45 cech-kryteriów, pozwalających rozpoznać i określić mobbing.
Profesor Leymann podzielił je na pięć grup:
1. Odziaływania zaburzające możliwości komunikowania się:
Ograniczanie przez przełożonego możliwości wypowiadania się.
Stałe przerywanie wypowiedzi.
Ograniczanie możliwości wypowiadania się.
Reagowanie na uwagi krzykiem, głośnym wymyślaniem lub pomstowaniem.
Ciągłe krytykowanie wykonywanej pracy.
2. Oddziaływania zaburzające stosunki społeczne:
Unikanie przez przełożonego rozmów z ofiarą.
Nie dawanie możliwości odezwania się.
Przesadzenie na inne miejsce lub straszenie takim rozwiązaniem.
Traktowanie „jak powietrze”.
3. Działania mające na celu zburzenie autorytetu ofiary:
Mówienie źle za plecami danej osoby.
Rozsiewanie plotek.
Podejmowanie prób ośmieszenia.
4. Działania mające wpływ na zniszczenie kariery zawodowej:
Nie dawanie ofierze żadnych zadań do wykonania.
Odbieranie prac, zadanych wcześniej do wykonania.
Zlecanie wykonania prac bezsensownych.
Dawanie zadań przerastających możliwości i kompetencje ofiary w celu jej zdyskredytowania.
5. Działania mające szkodliwy wpływ na zdrowie ofiary:
Zmuszanie do wykonywania prac szkodliwych dla zdrowia.
Jestem mobbowana
Jeśli rozpoznasz przynajmniej pięć cech z poniższej listy, które mają miejsce w Twoim przypadku, zacznij działać.
1. W pracy jesteś obciążony bardziej niż inni
2. Nie masz wyraźnych obowiązków a często nie masz nic do roboty
3. Otoczenie w pracy przejawia złośliwe uwagi i pretensje (nie tylko przełożeni)
4. Prawie nikt się do ciebie nie odzywa, a już na pewno nie publicznie
5. Szef ciągle cię krytykuje, wzywa "na dywanik", obciąża obowiązkami większymi niż innych
6. Twoje wyjaśnienia nie są brane pod uwagę
7. Masz poczucie winy za brak sukcesów w pracy oraz za złe relacje z kolegami
8. Jeśli zwolniono cię z pracy skutkiem intryg, nieporozumień, złej atmosfery
9. Jeśli przychodzisz do pracy z biciem serca, bólem żołądka, innymi dolegliwościami.
Jeśli okazuje się, że większość twierdzeń powyższej listy opisuje Ciebie i Twoje stosunki w pracy to znaczy, że jest ofiarą mobbingu. Oto parę rad dla Ciebie.
Po pierwsze nie bój się i nie wstydź. Zacznij głośno mówić o szykanowaniu. Często już taki akt odwagi wystarczy, aby wyeliminować lub zdusić w zarodku plany mobbera. Nie dawaj więc swego przyzwolenia na pozbawianie Cię Ludzkiej Godności. Nie jesteś sam – nie możesz być sam! Koniecznie znajdź życzliwego kolegę w pracy. Musisz powiedzieć o tym rodzinie i przyjaciołom. Przygotuj się na to, że Twoje opowieści będą wydawały się nieprawdopodobne. Czasem trudno jest uwierzyć w koszmar, który nagle staje się udziałem naszych bliskich. Mobber zaś to tchórz, często bardzo inteligentny, bezwzględny i przebiegły, który lubi czerpać przyjemność z zadawania ofierze bólu.
Oto jak zapobiegać najczęściej popełnianym błędom:
1. Zbytnia potulność i ugodowość rozzuchwalają mobbera - nie wolno dopuść do sytuacji, żeby zrobiono z Ciebie "kozła ofiarnego"!
2. Zbyt długie milczenie o doświadczanych niegodziwościach -mów głośno o swoich problemach.
3.Brak robienia dokumentacji związanych z szykanowaniem. Koniecznie zapisuj daty i fakty, zbieraj dowody, nagrywaj kontrowersyjne polecenia i obraźliwe wypowiedzi.
4. Godzenie się na straty finansowe za cenę „świętego spokoju” po zrezygnowaniu z pracy.
Pieniądze to ważna sprawa nie wolno Ci z nich dobrowolnie rezygnować.
5. Ociąganie się z pójściem do psychiatry, aby otrzymać zaświadczenie stwierdzające depresję, jako stan wynikający z prześladowania w pracy.
Zamiast zwolnienia od internisty weź je od psychiatry – w razie procesu sądowego jesteś „do przodu” w wysokości odszkodowania.
6. Przemykanie chyłkiem po korytarzach w firmie. Pamiętaj, że musisz swą postawą wzbudzać respekt a nie litość. To nie Ty masz powody do wstydu!
7. Zbyt późne szukanie pomocy u fachowców. To ważne żeby nie zapominać, że są kompetentne osoby, które mogą Ci pomóc.
8. Zbyt późne zgłoszenie się do Towarzystwa Antymobbingowego.
Mów głośno, że reprezentuje ono Twoje interesy. Poinformuj o tym szefa, związki zawodowe (jeśli są) i kolegów.
Stowarzyszenia antymobbingowe
Krajowe Stowarzyszenie Antymobbingowe, 50-237 Wrocław, ul. Olbińska 18/5
www.mobbing.most.org.pl; e-mail: office@mobbing.most.org.pl; tel. kom. 0-606-371-919 Anna Makowska (prezes)
Oddział Krakowski Krajowego Stowarzyszenia Antymobbingowego, 31-501 Kraków, ul Kopernika 26, SJ Jarosław Naliwajko; e-mail: jnaliwajko@interia.pl; tel. (0-12) 429-44-16 wew. 445 lub Józef Wieczorek e-mail: jwieczorek@ans.pl, jwieczorek0@op.pl; tel. (0-12) - 294-72 -80, tel. kom. 609 659 124
Stowarzyszenie Antymobbingowe Barbary Grabowskiej
www.mobbing.com.pl; e-mail: b.grabowska@mobbing.com.pl
80-850 Gdańsk, ul. Miszewskiego 17, III piętro, pok. 301 dyżur: wtorek 16.00-19.00;
tel. w czasie dyżurów (058) 344-63-97, tel. kom. 0-605-744-746
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Antymobbingowe Osa
www.osa.w.pl; e-mail:osastowarzyszenie@wp.pl
Stowarzyszenie Centrum Antymobbingowe w Warszawie
www.antymobbing.republika.pl; 03-752 Warszawa, ul. Radzymińska 56/5; tel. kom. 0-604-529-109 Hanna Firlej-Jackowska (prezes)
Stowarzyszenie Antymobbingowe w Poznaniu, 60-836 Poznań, ul. Mickiewicza 32
autor KS
